MAYNILA, Pilipinas – Hinikayat ni Virgilio Almario, tagapangulo ng Komisyon sa Wikang Filipino, ang bagong administrasyon na bigyang linaw ang mga plano nito para sa pambansang wika.

Nakapanayam ng Rappler ang Pambansang Alagad ng Sining ukol sa Buwan ng Wika at ang direksyon ng komisyon sa ilalim ng administrasyong Duterte.

Nang tanungin si Almario kung tingin niya ba ay prayoridad ng pamahalaan ang pagpapalago ng Filipino, aniya’y “parang walang malinaw pa,” batay sa pakikipag-usap niya sa tanggapan ni Palace Communications Secretary Martin Andanar.

Aniya, iminungkahi niyang maglabas ng pahayag ang Malacañang para malinawan ng publiko ang direksiyong nais ni Pangulong Rodrigo Duterte. (BASAHIN: Filipino: ‘Pambansang wika, pero hindi wikang opisyal’)

Inihalimbawa ni Almario ang madalas na paggamit ng pariralang “imperial Manila” ni Pangulong Duterte, isang tubong-Mindanao.

“‘Pag sinabi ba ninyong imperial Manila, what do you mean by that? In terms of language? In terms of culture? Kailangan linawin ‘yun. Kasi ‘pag sinabi mong imperial Manila, at mayroong association halimbawa sa Cebu, ang pangalan Dila, na anti-Filipino, ‘pag sinabi nilang imperial Manila, ibig sabihin nun, ‘yung Filipino language na gusto nilang mamatay. Kasi gusto nila English ang maging national language. Ganun ‘yun.”

Gayon pa man, natutuwa raw si Almario kung paanong pinaghahalo ni Duterte ang Bisaya at Filipino sa tuwing ito’y magsasalita.

“Ganun talaga ang natural na mangyayari. Magkakaroon talaga ng mga varieties ang Filipino sa mga big, urban areas na iba sa Manila Filipino. Sa Davao, ganun na. Sa Cebu, nakita na namin na ganun na. ‘Yung ordinary tao, ‘pag nagsalita sila ng Filipino, nalalagyan siya ng intonation, ng suffixes, ng vocabulary na hindi mo madidinig sa Maynila…. Nag-e-evolve ‘yung language.”

Binigyang-diing muli ni Almario ang kahalagahan ng pambansang wika na aniya ay halos isang siglo nang pinauunlad.

“Kung itatakwil mo ito, para mong itinakwil ‘yung efforts sa loob ng almost a century. Parang hindi naman yata dapat ganun ang isipan ng gobyerno. Basta nakita mo, ayaw mo, ayaw mo. Eh kaya nga dinevelop iyan nang unti-unti, napaka-cautiously, ay dahil iniisip na magandang unti-unti or evolutionary ang pag-develop sa Filipino. Eh kung bigla mong papatayin ‘yan, eh ‘di nasayang ‘yung effort,” wika niya.

Dagdag niya, kailangang balikan ang ideya ng dating pangulong Manuel Quezon noong 1937, nang nakita niyang “ang isang mahalagang elemento to bind this archipelago is a common language”. – Rappler.com