Wa na ta sa tubaan, Mayor!

Na unsa na man ka mayor? Imbis nga midaghan na ang mirespetar ug mobutar sa imoha, morag mahagbong ka sa imuhang puwesto numero uno

Ngano man intawon nga ipanghambog nimo sa mga priso nga ikaw ang mo-uuna sa pag-lugos didto kang Jacqueline Hamill? Abi nimo naosab siguro ang pag-tanaw nila ni Felipe Pugoy ug kaubanan  karon nga nanghambog ka nga ikaw unta ang una magboong sa Australyana. Miingon siguro sila, “Aha, si Mayor, kaubanan gyud nato; rapist sab….busa mo itugyan na nato ang atong kaugalingon sa iyaha!” Ay kung ingon ana wa diay kay kalainan nianing mga kriminal!

Sa imong pagpanalipod sa imohang gisulti, imong gipatin-aw sa medya nga mao gyud na imong gigikanan – nga dako sa dalan ka, ug sa dalan ug mga kanto sa Dabaw ingon ana ang sinulti-an.

Tinuod kana. Midako pud ko sa kanto-kanto sa Ozamiz, ug akong naihumduman nga daghan mig istorya bahin sa mga guwapa nga taga-amo. Pero Mayor, maski ang pinaka-balasubas ug pina-ka-bastos sa amo-a, way gyud mangandoy nga among lugoson ni sila aron motagad sila sa amo-a.

Wa gyud. Kay kabalo ka Mayor, kaming kanhing mga istambay sa tubaan ni Donya, dako kaayog pagtahod sa mga kababa-inhan.

Gasugod kini sa among mga inahan, nga ga-antos ug husto para lang maka-butang ug pagkaon sa lamesa kada adlaw. Para sa uban sa amo-a, ang kasaligan lang ang ilang mga inahan kay way pulos ang ilang mga amahan: pala-igit, sugarol, daghang kabit, ug ni usa ka sentimo way nahatag sa pamilya.

Ang inahan mao gyuy ibutang sa sanggaan. Ug bow na bow ming tanan.

Sa among tana-aw Mayor, kining imong panghambog ga-mansa ug dako sa dungog sa atong mga inahan. Gi-insulto nimo ang ilang mga nabuhat para sa kanato nga ilang mga anak.

Gi-insulto sab nimo ang among mga igsoon, anak ug mga apo nga babayi. Sa imong dili tarung nga pag-sibya nga kay matahum sila, mahimo sila lugoson, gapakita lang nimo gaunsa ka-ubos ang imong pag-tanaw sa ilaha.

Ang akong anak mag-dalaga na Mayor. Kada adlaw ako siyang pahinumdoman nga itahod niya ang iyang lawas, ug likayan niya ang mga lalaki nga ang tan-aw sa iyaha usa ka “sex object” lang, kay kining mga taw-hana, walay pag-tamod sa ilang isig-katawo. Karon, kung mangutana siya kung ngano ingon ana ang pang-litok sa usa ka  sa mga kababainhan, wa koy laing masulti kung dili, “Ay Inday kining mga miabot sa bantawan sa sociedad, usahay modako pud ang ulo. Ug, kay macho na ilang pag-tanaw sa ilaha, mahimo na sila molitok ug bisan unsa, maski na ang pinaka-law-ay.”

Kabalo ka Mayor kung unsay isunod nga pangutana niya: “Ay kung ingon ana diay, way kalainan si Mayor Digong kang Felipe Pugoy no, Pa?” Moyango na lang ko.

Mayor, ingon ani ba ang imong pag-lantaw sa mga batan-ong mga babayi? Unsa kahay ikasulti ni Inday Sara niani?

Ug unsa kahay masulti sa imong hinigugma nga inahan kung madungog-an niya kini? Maka-ingon siguro siya nga “Hala, nawad-an naman ni akong anak ug pag-tahod sa among mga kababain-han! Asa man tong mga panundlo ko sa iyaha?”

Daghan baya ming mga Bisaya nga gusto motabang sa imoha kay sa among pag-tanaw ubay ubay na man sab ang imohang nabuhat para sa mga Dabaweño. Sa mga Bisdak (Bisayang Dako) ug sa mga taga-Mindanao. Way taga-ato nga sama sa imong kabantog, ug maski si anhing Landring Almendras o Nene Pimentel wa maka-abot nianing ang-ang nga na-abot nimo.

Karon nawad-an mi ug bilib sa imoha Mayor, ang among pagtan-aw kanimo nga lider naili-san ug paglingiw sa among mga nawong sa imong mga panulti.

Mi-grabe pa kay gapalabilabi ka sa pagpangayo ug pasaylo sa imong masakiton nga mga pulong. Mayor, wa ka bay pag-tagad sa mga pag-bati sa pamilya ni Hamill? Sa iyang inahan, amahan ug mga igsoon?

Mayor, kinahanglan ka mangayo ug pasaylo sa pamilya ni Ma’am Hamill, sa mga ga-suporta sa imo, sa mga kababa-inhan ug kalalakin-an, sa tibuok sociedad. Way pulos kining ipadayon nimo imong pag-gahi ug ulo. Moingon ang katawhan nga galimbong ka lang sa ilaha niadtong miingon ka nga “humble servant” ka sa ilaha. Sa mga amiga nako way kalainan ang imong hulagway sa kang Pugoy. Ikaw pa man unta ang ilang kandidato.

Mayor, nakurat na ming mga taga-Mindanao niadtong miingon si Manny Paquiao nga ang mga bayoton ug tomboyon dili tawo ug kinahanglan ipapatay sama sa gitudlo sa Bibliya. Imong gidungagan kini: niay usa pa nga taga-Mindanao  nga mi-mansa sa dungog nato.

Husto na ning kabuang, mayor. Dili angay sa imoha!

Daghan sigurong dili mouyon sa imong mga supporter nianing mensahe. Pero sa akong pang-huna-huna, mas maayo nang ipahibalo sa imoha nga kaming mga botante nasilo gyud sa maayo sa imong gipanlitok. Ug among  pangandoy nga unta sa mga sunod nga semana ipakita nimo Mayor Duterte nga dili ka sama kang Pugoy.

Mao ra ni. 

English tanslation:

What is happening to you, mayor? Instead of gaining the respect and votes of more people, it seems like you’d be falling from your number one spot.

Why, oh why, would you brag to prisoners about you wanting to go first in raping Jacqueline Hamill? Did you think that they would view Felipe Pugoy as a comrade now that you’ve bragged about being the first to molest the Australian? They probably said, “Aha! Mayor is really one of us; a rapist, too… so let’s submit ourselves to him!” If that’s how it is then there is no difference between you and those criminals.

In standing by what you said, you have made clear to the media what you are made of – that you come from the streets, and in the streets and street corners of Davao, this is how they talk. 

That is true. I grew up in the streets of Ozamiz, and I remember lots of conversations about the pretty women in our area. But mayor, even the most crass and the most disrespectful of us never dreamt of raping anyone just so that they would give us attention.

Never. Because you know, mayor, we, who spent our time drinking at the local watering hole, have a lot of respect for women.

This started from our mothers, who worked long and hard just to put food on the table every day. Some of us only had their mothers because their fathers were deadbeats: full of shit, gamblers, whores, and didn’t even contribute one centavo to their family.

The mother is the one who is put on the pedestal. And we all look up to them.

In our eyes, mayor, what you said put a stain in our mothers’ honors. You’ve insulted everything they did for us, their children.

You’ve also insulted our siblings, children, and grandchildren who are women. In your disrespectful way of broadcasting that, because they are beautiful they should be raped, you have shown how little you think of them.

My daughter is almost in her teens, mayor. Every day I remind her to respect her body and stay away from boys who only view her as a “sex object,” because these guys have no appreciation for their fellowmen. Now, if she asks why one of our leaders talks about women that way, I can’t say anything other than, “Oh Inday, these people who have high social status, sometimes also get big-headed. And, since they think they’re so macho, they say just about anything, even the most obscene things.”

You know, mayor, what her next question will be: “Oh, if that’s how it is, there’s no difference between Mayor Digong and Felipe Pugoy right, Pa?” And I’ll just nod. 

Mayor, is this how you view young women? What would Inday Sara say about this?

And what would your beloved mother say if she heard this? She might say, “Oh no, my son has lost respect for us women! Where are all the things I taught him?”

There are so many of us Bisaya who want to help you because in our eyes you’ve done a lot for Davaoeños, for the Bisdak (people who grew up Bisaya) and those in Mindanao. Nobody else from our parts is as famous as you, not even the likes of Landring Almendras or Nene Pimentel have reached the heights that you have.

Now we’ve lost faith in you Mayor, our view of you as a leader has changed into us turning our heads and looking away at the things you say. 

It’s even worse because you’ve constantly asked forgiveness for the hurtful things you say. Mayor, have you nothing to say to Hamill’s family? To her mother, father, and siblings?

Mayor, you need to apologize to Ma’am Hamill’s family, to your supporters, to women and even men, to the whole country. There’s no sense in keeping on with your stubbornness. The people will say that you lied to them when you said you were their “humble servant.” To my female friends, you are no different from Pugoy. And to think you are supposed to be their candidate.

Mayor, we Mindanaoans were shocked when Manny Pacquiao said that homosexuals aren’t people and should be put to death according to the Bible. You added to this: here is another Mindanaoan who has stained our honor. 

Enough with this foolishness, mayor. It doesn’t suit you!

Most likely, many of your supporters don’t agree with your message. But in my opinion, it’s best to let you know that we the voters have been hurt by what you’ve said. And our hope is that in the coming weeks you show us, Mayor Duterte, that you are nothing like Pugoy.

That is all. – Rappler.com

Patricio N. Abinales is an OFW