Mga Kapangyarihan at Katungkulan: Kinatawan ng Distrito, Kinatawan ng Party List

Kinatawan ng Distrito

Termino

• Tatlong taon
• Maaaring maihalal nang tatlong magkakasunod na termino

Mga Kalipikasyon

• Ipinanganak sa Filipinas
• 25 taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat
• Rehistradong botante sa distritong kakatawanin
• Residente sa nasabing distrito nang hindi bababa sa isang taon

Mga Kapangyarihan at Pananagutan 

• Paglikha ng mga panukalang batas, pinagsanib na resolusyon, kapanabay na resolusyon, at mga simpleng resolusyon

• Pagrepaso sa badyet na ipinanukala ng sangay na ehekutibo at paglikha ng panukalang batas sa pangkalahatang apropyasyon

• Pagtalakay ng mga reklamo tungkol sa pagpapatalsik at pagsusumite ng resolusyon na nagtatakda ng mga Artikulo ng Pagpapatalsik

• Pagboto sa pagdedeklara na may umiiral na kalagayang nasa digmaan

• Pagpapahintulot sa pangulo na gamitin ang kapangyarihan sa pagtupad ng idineklarang pambansang patakaran sa panahon ng digmaan o iba pang pambansang kagipitan

• Pagboto sa pagpapatigil o pagpapalawig ng proklamasyon ukol sa batas militar ng pangulo

• Sa pamamagitan ng Komisyon sa Pagtatalaga, pagpapatibay o pagtanggi sa mga pangunahing pagtatalaga na ginawa ng pangulo sa mga ahensiyang pampamahalaan

• Pagboto sa pagkakaloob ng amnestiya ng pangulo

• Pagpapanukala ng mga enmiyenda at rebisyon sa Konstitusyon, pagboto upang mabuo ang isang konstitusyonal na asamblea o makapagpatawag ng isang eleksiyon para sa mga magiging miyembro ng kumbensiyong konstitusyonal

Sanggunian: Konstitusyon ng Republika ng Filipinas ng 1987; Artikulo sa Rappler: Beyond Legislation: Powers, roles of Philippine lawmakers    

Kinatawan ng Party List

Termino

• Tatlong taon
• Maaaring inomina ng nahalal na partido o organisasyon nang hanggang tatlong magkakasunod na termino

Mga Kalipikasyon

ANG PARTIDO O ORGANISASYON

• Partidong sektoral – ang pangunahing itinataguyod ng grupo ay tumutukoy sa mga espesyal na interes at alalahanin ng mga sumusunod na sektor: paggawa, magsasaka, mangingisda, maralitang tagalungsod, mga katutubong kultural na komunidad, nakatatanda, may kapansanan, kababaihan, kabataan, mga beterano, mga manggagawa sa ibayong dagat, at mga propesyonal

• Organisasyong sektoral – ang mga kasapi ay may magkakatulad na kalagayan o katangiang pisikal, hanapbuhay, mga interes, o alalahanin

• Partidong pampolitika – ang mga miyembro ay may magkakatulad na ideolohiya, ideang pampolitika, at mga prinsipyo sa pangkalahatang pagpapatakbo ng gobyerno

• Hindi dapat isang relihiyosong sekta o denominasyon, organisasyon, o asosasyon na itinatag para sa mga layuning panrelihiyon

• Hindi dapat magtaguyod ng karahasan o mga hakbang na di-ayon sa batas sa pagtupad ng layunin

• Hindi dapat isang banyagang partido o organisasyon

• Hindi dapat makatanggap ng suporta mula sa isang banyagang gobyerno, banyagang partidong politikal, pundasyon, at organisasyon

• Hindi dapat lumabag o di-nakatupad sa mga batas, panuntunan, o mga regulasyon na may kinalaman sa eleksiyon

• Hindi dapat magbigay ng mga di-totoong pahayag sa petisyon nito

• Hindi dapat nahinto ang pag-iral nang hindi bababa sa isang taon o di-nakalahok sa dalawang nakaraang magkasunod na eleksiyon

• Hindi nagkamit ng botong mas mababa sa dalawang porsiyento (2%) ng kabuoang bilang ng boto sa ilalim ng sistemang party list sa nakaraang dalawang magkasunod na eleksiyon

ANG NOMINADO

• Ipinanganak sa Filipinas
• Rehistradong botante
• Residente ng Filipinas nang hindi bababa sa isang taon 
• Nakapagbabasa at nakapagsusulat
• Tunay na kasapi nang hindi bababa sa siyamnapung araw ng partidong irerepresenta
• Hindi bababa sa dalawampu’t limang taóng gulang sa araw ng eleksiyon; kung ang nominado ay para sa sektor ng kabataan, hindi dapat hihigit sa tatlumpung taon ang edad
• Ininomina ng partido

Mga Kapangyarihan at Pananagutan 

• Katulad ng inihanay na katungkulan ng mga kinatawan ng distrito, ngunit inaasahang kakatawanin ang mga interes ng kaniyang sektor o partido sa paglikha ng mga panukalang batas at resolusyon

Sanggunian: Konstitusyon ng Republika ng Filipinas ng 1987; Republic Act 7941:Party-List System Act

– Rappler.com

Isinalin ni Dr. Michael M. Coroza ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) mula sa orihinal na Ingles ni Pauline Macaraeg ng Rappler.com.