Mga Kapangyarihan at Katungkulan: Pangulo, Pangalawang Pangulo

Pangulo

Termino

• Anim na taon simula sa tanghali ng 30 Hunyo pagkatapos ng eleksiyon
• Hindi na maaaring muling maihalal

Mga Kalipikasyon

• Ipinanganak sa Filipinas
• Rehistradong botante 
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat
• Apatnapung taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon
• Residente ng FIlipinas nang may sampung taon bago ang eleksiyon 
• Hindi pa nahalal na pangulo at hindi pa humawak ng ganitong katungkulan nang mahigit sa apat na taon

Mga Kapangyarihan at Pananagutan

• Paglalabas ng mga kautusang tagapagpaganap, kautusang pampangasiwaan, mga proklamasyon, memorandum pangkautusan, memorandum sirkular, at mga pangkalahatan o espesyal na kautusan

• Pagtatalaga ng mga pinunò ng mga departamentong ehekutibo, embahador, opisyal ng militar (ranggong koronel o kapitang pandagat at mas mataas pa), mga kasapi ng Konsehong Hudisyal at Bar, mga kasapi ng Korte Suprema at nakabababang korte, at mga tagapangulo ng mga komisyong konstitusyonal (Komisyon sa Serbisyo Sibil, Komisyon sa Eleksiyon, Komisyon sa Pag-audit)

• Pagtatalaga ng mga pangalawang kalihim at mga katuwang na kalihim ng mga departamentong ehekutibo alinsunod sa pagnonomina ng mga kalihim ng bawat departamento

• Pagtatalaga ng mga direktor at katuwang na direktor ng mga kawanihan, mga direktor at katuwang na direktor na panrehiyon, mga punò ng departamento sa paglilingkod, o anupamang katumbas na posisyon na nakasaad sa Konstitusyon at sa Kodigong Administratibo ng 1987

• Pamumunò sa Konseho sa Pambansang Seguridad

• Pangangasiwa sa lahat ng lokál na pamahalaan

• Pagganap bilang Punòng-Komandante ng Sandatahang Lakas ng Filipinas

• Pagsuspende ng pribilehiyo ng writ of habeas corpus, ngunit para lámang sa mga naakusahan ng rebelyon o may tuwirang kaugnayan sa pananakop

• Pagsasailalim ng buo o bahagi ng bansa sa Batas Militar nang may aprobasyon ng Kongreso

• Pagpapaliban ng parusa, pagbibigay ng pardon, o pagpigil sa multa/pag-aalis ng karapatan matapos maipasá ang isang hatol 

• Paggagawad ng amnestiya nang may pagsang-ayon ng nakararami sa lahat ng kasapi ng Kongreso

• Pakikipagkasundo o paggarantiya sa utang mula sa banyaga sa ngalan ng bansa nang may aprobasyon ng Kalupunan sa Pananalapi

• Pagpapatunay sa pangangailangang pagtibayin ang isang panukalang batas upang matugunan ang isang pampublikong kalamidad o kagipitan

• Pagtibayin o di-pagtibayin ang lahat ng batas na ipinasa ng Kongreso

• Di-pagtibayin ang alinman sa mga aytem na nakapaloob sa isang batas ukol sa apropyasyon, kinita, o taripa

• Paghaharap sa Kongreso ng tinatayàng gastusin at pagkukunang pinansiyal bilang batayan ng panukalang batas sa pangkalatahang apropyasyon

• Pagtatalumpati sa harap ng Kongreso bago o sa mismong pagbubukás ng regular na sesyon nito

• Pagpapatapon o pagpapasiyang di-imigrante ang estado ng isang banyaga sa Filipinas

• Pag-uutos sa Solisitor Heneral na mangalap ng mga pribadong pag-aari para sa kapakinabangang pampubliko 

• Pag-uutos sa Solisitor Heneral na kunin ang mga pag-aari ng isang namatay na walang naiwang testamento o walang mga legal na tagapagmana

• Pag-uutos sa Solisitor Heneral na bawiin ang mga nakaw na yaman ng mga opisyal o empleado ng gobyerno

Paraan ng Paghahalili

Kapag nabakante ang tanggapan ng pangulo dahil sa kamatayan, permanenteng kapansanan, pagkapatalsik, o pagbibitiw, ang mga sumusunod ang maaaring humalili hanggang wala pang nahahalal na bagong pangulo:

• Pangalawang Pangulo
• Pangulo ng Senado
• Tagapagsalita ng Mababang Kapulungan

Sanggunian: Konstitusyon ng Republika ng Filipinas ng 1987; Kodigong Administratibo ng 1987 (EO 292 1987)

Pangalawang Pangulo

Termino

• Anim na taon simula sa tanghali ng 30 Hunyo pagkatapos ng eleksiyon
• Maaaring muling maihalal nang isang beses

Mga Kalipikasyon

• Ipinanganak sa Filipinas
• Rehistradong botante 
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat
• Apatnapung taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon
• Residente ng FIlipinas nang may sampung taon bago ang eleksiyon 

Mga Kapangyarihan at Pananagutan

• Gampanan ang tungkulin ng pangulo sakaling mabakante ang posisyon
• Maaaring maging miyembro ng Gabinete ng pangulo nang hindi na kailangan ang kumpirmasyon ng Komisyon sa Pagtatalaga
• Maglingkod bilang isang miyembro ng komiteng tagapagpaganap sa Konseho ng Pambansang Seguridad

Paraan ng Paghahalili

• Kapag ang nahalal na pangalawang pangulo ay humalili sa posisyon ng pangulo, magnonomina siya ng kapalit na pangalawang pangulo nang may pagpapatibay ng Komisyon sa Pagtatalaga

Sanggunian: Konstitusyon ng Republika ng Filipinas ng 1987; Kodigong Administratibo ng 1987 (EO 292 1987) 

– Rappler.com

Isinalin ni Dr. Michael M. Coroza ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) mula sa orihinal na Ingles ni Dylan Salcedo ng Rappler.com.