governance

Mga Gahum kag Katungdanan: Representate sang Distrito, Representante sang Party List sa Filipinas

Rappler.com

This is AI generated summarization, which may have errors. For context, always refer to the full article.

Mga Gahum kag Katungdanan: Representate sang Distrito, Representante sang Party List sa Filipinas
Ano nga mga gahum, mga responsabilidad, kag mga serbisyo ang imo masaligan halin sa ginboto nimo nga representante sang distrito kag party list nga organisasyon?
Representante sang Distrito ukon Kongresista
Termino sang Pagpangalagad
  • 3 ka tuig
  • Mahimu nga mabotohan tubtub sa 3 ka sunod-sunod nga termino
Mga Kuwalipikasyon
  • Natural nga ginbun-ag nga Filipino
  • Kinahanglan 25 anyos sa adlaw sang eleksiyon
  • Kahibalo magbasa kag magsulat
  • Rehistrado nga botante sa distrito kon sa diin nga gusto niya irepresentar 
  • Residente sang distrito sa indi magnubo sa 1 ka tuig
  • Mga Gahum kag Katungdanan
  • Maghimu sang mga hagna kag kasuguan, kag mga resolusyon
  • Mangusisa sang badyet nga ginaproponer sang departamentong ehekutibo kag maghimu sang layi sang pangkabilugan nga tuigan nga badyet 
  • Batuno ang mga reklamo sang impeachment kag magsumite sing resolusyon nga nagatalana sang Articles of Impeachment
  • Magaboto agod magdeklarar ang pagluntad sang estado sang giyera
  • Magpahanugot sa presidente nga maggamit sang mga gahum agod magdeklarar sang pungsodnon nga polisiya sa panahon sang giyera kag iban pa nga mga pungsodnon nga emerhensiya
  • Magboto agod dulaon ukon palawigon ang proklamasyon sang presidente sang batas militar
  • Paagi sa Commission on Appointments, magaaprobar ukon magasikway sang mga gin-appoint nga tawo sang presidente sa mga ahensiya sang gobyerno
  • Pagboto sa paghatag sang president sang amnestiya
  • Pagproponer sing mga pagbag-o sa Konstitusyon, magboto para tipunon ang constituent assembly ukon magpatawag sang pagbinotohay para sa mga katapu sang constitutional convention

Ginkuhaan: 1987 Philippine Constitution; artikulo sa Rappler: Beyond legislation: Powers, roles of Philippine lawmakers

Representante sang Party-list
Termino sang Pagpangalagad
  • 3 ka tuig
  • Mahimu inominar sang nabotohan nga partido ukon organisasyon hangtud sa 3 ka sunod-sunod nga termino
Kuwalipikasyon: Partido ukon Organisasyon
  • Partidong sektoral – nga nagapanguna nga adbokasiya sang grupo natuhoy sa mga espesyal nga interes kag pagkabalaka para sa mga sektong nga ini: mamumugon, mangunguma, mangingisda, mga pigado sa siyudad, katilingban sang mga tumandok, katigulangan, mga pisikal nga diperensiya, kababayenhan, katabatan, beterano, trabahador sa iban nga pungsod, kag mga propesyonal
  • Organisasyong sektoral – ang mga katapu may alalangay nga pisikal nga kahimtangan, trabaho, mga interes, ukon pagkabalaka
  • Partidong politikal – ang mga katapu may alalangay nga ideolohiya, ideang politikal, kag mga prinsipyo tuhoy sa pagpadalagan sang gobyerno
  • Indi sekta ukon organisasyon sang relihiyon, ukon asosasyon para sa mga hilikuton nga relihiyoso
  • Wala nagasakdag sang pagpamintas ukon batok sa kasuguan nga mga pamaagi agod malab-ot ang mga tinutuyo
  • Indi dumuluong nga partido ukon organisasyon
  • Wala nagabaton sang suporta halin sa dumuluong nga gobyerno, dumuluong nga partido politikal, pundasyon, kag organisasyon
  • Wala nagalapas ukon nagatuman sa mga layi, patakaran, kag regulasyon natuhoy sa eleksiyon
  • Wala nagadeklarar sang mga kabutigan sa ila petisyon
  • Wala nadula sa sulod sang isa ka tuig ukon wala ka partisipar sa 2 duha ka nagligad nga eleksiyon
  • Wala mapaslawi sa pagkuha sang bisan 2% sang mga boto sa idalum sang sistemang party-list sa duha ka nagligad nga eleksiyon
Ang Nominado
  • Natural nga ginbun-ag nga Filipino
  • Rehistrado nga botante
  • Nagapuyo sa Filipinas nga indi magkulang sa isa ka tuig
  • Makahibalo magbasa kag magsulat
  • Bona fide nga katapu sa indi magnubo sa 90 ka adlaw sang partido nga iya igarepresentar
  • Indi magnubo sa 25 ka tuig ang edad sa adlaw sang eleksiyon; kon nominado para sa setor sang kabataan, hindi magsobra sa 30 ka tuig ang edad
  • Nominado sang partido
Mga Gahum kag Katungdanan
  • Pareho sa representante sang distrito, pero ginasaligan nga irepresentar ang mga interes ng kanilang sektor ukon partido sa paghimu sang mga hagna, layi, kag resolusyon

Ginkuhaan: 1987 Philippine Constitution, Republic Act 7941: Party-list System Act

– Rappler.com

Ginbadbad ni John Iremil Teodoro, PhD, sang Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) gikan sa orihinal nga Ingles ni Pauline Macaraeg sang Rappler.com.

Add a comment

Sort by

There are no comments yet. Add your comment to start the conversation.

Summarize this article with AI

How does this make you feel?

Loading
Download the Rappler App!