Bileg ken Pagrebbengan: Diputado ti Distrito, Diputado ti Party List

Diputado ti Distrito 

Panagtakem

• 3 a tawen
• Mabalin a mabotosan agingga iti tallo nga agsasaruno a termino  

Kualipikasion

• Makipagili iti Filipinas sipud pannakaipasngaynal; kayatna a sawen, natural ti panagbalinna a umili ti Filipinas
• Masapul a saan a naub-ubing ngem 25 anios iti aldaw ti eleksion
• Makabasa ken makasurat
• Rehistrado a botante iti distrito nga ibagianna
• Residente iti dayta a distrito iti saan a nabibiit ngem 1 tawen  

Bileg ken Akem 

• Mangparnuay kadagiti gakat, sugpon a resolusion, concurrent a resolusion, ken simple a resolusion 

• Mangrepaso iti badiet nga indiaya ti ehekutibo a departamento ken mangparnuay iti gakat a sapasap a pannakailatang (ti badiet)  

• Mangtratar kadagiti reklamo iti pannakausig (impeachment) ken mangidatag iti resolusion a mangisaad kadagiti Articles of Impeachment

• Agbotos para iti pannakaideklarar ti kaadda ti estado ti gubat 

• Mangipalubos iti presidente a mangusar kadagiti bileg a mangisayangkat iti naideklarar a nailian nga annuroten iti tiempo ti gubat wenno sabsabali pay a nailian nga emerhensia

• Agbotos a mangibabawi wenno mangyalud-od iti linteg militar nga improklamar ti presidente  

• Babaen ti Commission on Appointments, mangaprobar wenno mangibasura kadagiti kangrunaan a pannakadutok nga insayangkat ti presidente kadagiti ahensia ti gobierno  

• Mangibotos iti amnestia nga inted ti presidente 

• Mangidiaya kadagiti enmienda ken pannakaatur ti Konstitusion, agbotos para iti panagtaripnong a kas constituent assembly wenno iti pannakaidawat ti eleksion dagiti kameng para iti constitutional convention

Naadaw iti 1987 Philippine Constitution ken iti artikulo ti Rappler a napauluan Beyond legislation: Powers, roles of Philippine lawmakers 

Diputado ti Party-List

Panagtakem

• 3 a tawen
• Mabalin nga inominar ti nabotosan a partido wenno organisasion agingga iti tallo nga agsasaruno a termino  

Kualipikasion

PARTIDO WENNO ORGANISASION

• Partido a sektoral – ti kangrunaan nga itandudo wenno adbokasia ti grupo ket mainaig kadagiti espesial nga interes ken pakaseknan dagiti sumaganad a sektor: mangmangged, mannalon, mangngalap, marigrigat iti siudad, indiheno a kultural a komunidad, nataengan, addaan dis-abilidad, babbai, agtutubo, beterano, mangmangged iti ballasiw-taaw, ken propesional 

• Organisasion a sektoral – dagiti kameng ket addaan kadagiti agpapada a pisikal a saguday wenno kababalin, pannayempleo, interes, wenno pakaseknan 

• Partido a politikal – dagiti kameng ket addaan iti agpapada nga ideolohia, pammati iti politika, ken prinsipio para iti sapasap a pannakapataray ti gobierno  

• Masapul a saan a sekta wenno grupo ti relihion, organisasion, wenno asosasion a naorganisar para kadagiti panggep mainaig iti relihion 

• Masapul a saan a manggutgutigot kadagiti biolente wenno saan a nainkalintegan a wagas ti panangtun-oy kadagiti panggep  

• Masapul a saan a ganggannaet a partido wenno organisasion 

• Masapul a saan nga umawat iti suporta manipud iti ania man a ganggannaet a gobierno, ganggannaet a partido a politikal, foundation, wenno organisasion 

• Masapul a saan nga aglabsing wenno di makatungpal kadagiti linteg, pagaladadan, wenno reglamento a mainaig kadagiti eleksion

• Masapul a saan a mangideklarar kadagiti saan a pudno a pakaammo iti petision daytoy 

• Saan a nagsardeng ti panagtrabahona iti saan a nabibiit ngem 1 a tawen wenno saan a nagpaliar a makipartisipar kadagiti naudi a 2 nga immun-una nga eleksion  

• Saan a nagpaliar a nakaala iti saan a nababbaba ngem 2% ti botos a nairaman iti babaen ti party-list system kadagiti napalabas a 2 nga eleksion  

NOMINADO

• Makipagili iti Filipinas sipud pannakaipasngayna; kayatna a sawen, natural ti panagbalinna nga umili ti Filipinas 
• Rehistrado a botante  
• Residente iti Filipinas iti saan a nabibiit ngem 1 a tawen
• Makabasa ken makasurat
• Lehitimo a kameng iti saan a nabibiit ngem 90 nga aldaw iti partido nga ibagianna
• Masapul a saan a naub-ubing ngem 25 anios iti aldaw ti eleksion; no nominado para iti sektor dagiti agtutubo, saan a natataeng ngem 30 anios
• Nominado ti partido 

Bileg ken Akem 

• Kas met laeng kadagiti diputado ti distrito; nupay kasta, manamnama nga itandudona ti pagsayaatan ti sektor nga ibagianna iti panagpandayna kadagiti gakat ken resolusion 

Naadaw iti 1987 Philippine Constitution, Republic Act 7941: Party-List System Act

– Rappler.com

Sinukisok ni Pauline Macaraeg ti Rappler.com | Impatarus iti Ilokano ti UMPIL (Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas)