HINDI TOTOO: Bill Gates nagbigay ng $15 milyon sa kampanya ni Isko Moreno

Buod

• Ang sabi-sabi: Binigyan ni Bill Gates ang mayor ng Maynila at kandidato sa pagkapangulo na si Isko Moreno Domagoso ng $15 milyon para sa kanyang kampanya. 
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Nagbigay ng grant katumbas ng $319,147 o P16 milyon ang Bill & Melinda Gates Foundation sa lungsod ng Maynila noong 2020 para sa kanilang mga programa tungkol sa tubig at kalinisan. 
• Bakit kailangan i-fact-check: Sinabi ni Montemayor ang sabi-sabing ito sa CNN Philippines Presidential Debate nitong Pebrero 27. 

Mga detalye 

Sa CNN Philippines Presidential Debate na naganap nitong Linggo, Pebrero 27, nakilahok ang 9 sa 10 na kandidato para sa pagkapangulo. 

Tinanong ang mga kandidato: “Which of you agree that unused campaign funds should be returned to donors?” (Sino sa inyo ang sumasang-ayon na ang mga hindi nagastos na pondo para sa pangangampanya ay dapat ibalik sa mga nagbigay?) 

Lahat ng mga kandidato, maliban kay Isko Moreno, ay nagtaas ng kamay upang sumang-ayon. 

Nang hindi sumang-ayon si Moreno ay tinanong siya ng kapwa niyang kandidato na si Jose Montemayor Jr. tungkol sa mga labis na pondo na ginamit niya sa pangangampanya.

Tinanong ni Montemayor si Moreno: “Eh, paano naman po ’yung $15 milyon na ‘binigay ni Bill Gates? Isasauli ‘nyo po ba ’yon?” 

Ayon kay Montemayor, binigyan ni Bill Gates si Moreno ng $15 milyon para sa kanyang kampanya. 

Hindi totoo ang pahayag na ito. 

Noong Pebrero 2020, nagbigay ang Bill & Melinda Gates Foundation ng $319,147 o P16 milyon sa lungsod ng Maynila para sa kanilang mga programa sa tubig at kalinisan. Si Moreno ang kasalukuyang alkalde ng Maynila. 

Ayon sa opisyal na website ng Bill & Melinda Gates Foundation, ibinigay ang grant o donasyon na ito para sa mga nakalahad na programa tungkol sa kalinisan sa Maynila sa loob ng 21 na buwan o hanggang 2022. Ito ay kabilang sa hanay ng kanilang tinatawag na “Global Growth & Opportunity” o pandaigdigang paglago at oportunidad. 

Sinabi rin ni Montemayor na kumalat ang sabi-sabing ito sa mga diyaryo.

Walang mga ulat o pahayag na nagpapatunay rito. Sa halip, ang napabalita ay ang paghahayag ni Moreno noong Enero sa presidential interviews ni Jessica Soho ng GMA News na ang sobrang P50 milyon sa campaign funds niya noong 2016 ay idineklara niya at ipinagbayad ng buwis.  

Sinagot din sa debate mismo ni Moreno si Montemayor, at sinabi ang sumusunod na pahayag: “Mr. Montemayor, with all due respect to you, I have high regards to you, but I want to show you. (Ginoong Montemayor, buo ang respeto ko sa ’yo, mataas ang pagtingin ko sa ’yo, pero gusto ko pong ipakita.) Ito po, resibo ng BIR (Bureau of Internal Revenue). Ito po resibo, hindi po gawang Recto.” (BASAHIN: Isko says nothing wrong with keeping P50-million excess campaign funds)

Ipinakita ni Moreno ang pisikal na kopya ng resibo niya galing sa Bureau of Internal Revenue. Ayon kay Pia Hontiveros, isa sa mga pamatnubay ng debate, ang ipinakitang resibo ay sa binayarang income tax ni Moreno, kung saan idineklara ang lahat ng kanyang mga pondo para sa pangangampanya at ang buwis para rito. 

Noong Enero 22, inamin ni Moreno na hindi niya ibinalik ang mga hindi nagamit na pondo niya na katumbas ng P50 milyon ($974,320) noong tumakbo siya bilang senador sa 2016. Sinabi rin ni Moreno sa Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ) na idineklara niya ito bilang kanyang kita, at nagbayad siya ng buwis na katumbas ng P9.7 milyon ($189,018). (BASAHIN: Isko haunted by excess campaign funds, plays it safe in CNN PH debate) 

Hindi rin ito labag sa batas, ayon sa BIR, basta magbayad ang kandidato ng sapat na buwis. – Sofia Guanzon/Rappler.com

$1 = P51.32 

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.