HINDI TOTOO: Ang mga dilawan ang madalas magpakalat ng disimpormasyon

Buod

• Ang sabi-sabi: Ang mga “dilawan” o kapanalig at tagasuporta ng Liberal Party ni Vice President Leni Robredo ang madalas magpakalat ng disimpormasyon.
• Marka: HINDI TOTOO. Sumasang-ayon ang Rappler sa markang “Hindi Totoo” na nauna nang naibigay ng The Baguio Chronicle para sa fact check na ito.
• Ang katotohanan: Ayon sa survey ng Tsek.ph, tinatayang 94% ng lahat ng disimpormasyon kaugnay ng 2022 elections ay mapanira sa imahen ni Bise Presidente Leni Robredo, habang 90% naman ng kasinungalingan sa social media ay nagpapaganda ng imahen ng karibal niyang si president-elect Ferdinand Marcos Jr.
• Bakit kailangang i-fact-check: Binabaliktad ng sabi-sabi ang katotohanan tungkol sa mga tunay na nagpapakalat ng disimpormasyon.

Mga detalye

Isang artikulo noong Hunyo 14 sa website ng “Pinoy Trending News” ang nagsasabi na ang mga “dilawan” ang tunay na madalas magpakalat ng fake news.

Ayon sa artikulo, tinapos umano ng direktor at aktor na si Manny Castañeda ang debate sa kung sino ang tunay na nagpapakalat ng disimpormasyon.

Sinabi ni Castañeda na mabilis ituro ng mga dilawan ang mga tagasuporta ni Presidente Rodrigo Duterte at president-elect Ferdinand Marcos bilang mga tagapagpakalat ng disimpormasyon kahit na ang mga dilawan ang umano’y nakatatanggap ng kasong libel. 

Tinatawag na dilawan ang mga kapanalig at tagasuporta ng Liberal Party ni Vice President Leni Robredo.

Hindi ito totoong mga dilawan ang mas madalas magpakalat ng kasinungalingan online.

Ayon sa fact check ng The Baguio Chronicle, walang matibay na ebidensiya ang mga pahayag ni Castañeda na nagpapatunay na mayroong debate tungkol sa kung sino ang tunay na nagpapakalat ng pekeng balita. Si Castañeda ay isang masugid na tagasuporta ni Duterte bago siya sumuporta kay Ferdinand Marcos Jr.

Ayon sa Tsek.ph, si Robredo ang pangunahing target ng disimpormasyon na naglalayong sirain ang imahen ng Bise Presidente, habang ang mga disimpormasyon tungkol kay Marcos ay nagpapaganda sa imahen nito.

Base sa pagsusuri ng Tsek.ph sa kanilang mga fact check kaugnay ang 2022 election, napag-alaman nila na 94% ng disimpormasyon tungkol kay Robredo ay negatibo at sumisira sa kaniyang imahen. Samantala, 90% ng disimpormasyon tungkol kay Marcos ay nagpapaganda sa kaniyang imahen.

Sinusuportahan din ito ng isa pang survey ng Tsek.ph, kung saan napag-alaman na 297 sa fact check na naisinulat ng Tsek.ph tungkol kay Robredo ay tungkol sa disimpormasyon na mapanira sa kaniyang kandidatura sa pagkapangulo. Samantala, 191 na fact check tungkol kay Marcos ay tungkol sa disimpormasyon na positibo ang sinasabi tungkol sa kaniya.

Ang Tsek.ph ay isang fact check initiative na sinimulan noong 2019 para sa midterm election na ginanap noong taon na iyon. Ibinalik ito para labanan ang disimpormasyon sa 2022 elections. 

Ayon sa Tagalog.com, ang terminong “Dilawan” ay tawag sa mga tagasuporta ng Liberal Party na dilaw ang gamit na simbolo. Ito ay ginagamit ni Duterte at kaniyang mga kakampi sa politika para bansagan ang mga pumupuna o kumokontra sa kanila. 

Ang terminong “Pinklawan” naman ay nagmula sa pinaghalong salita na “Pink” at “Dilawan” na ginagamit ng karamihan sa mga tagasuporta ni Marcos upang tawagin si Robredo at ang kaniyang mga tagasuporta. Ang kulay pink ang ginamit na kulay ni Robredo para sa kaniyang kampanya sa pagkapangulo sa 2022 election. – Lorenz Pasion/Rappler.com kasama ng Baguio Chronicle

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.