Buod

• Ang sabi-sabi: Sinabi ni Sister Consolata Manding na ineendoso niya si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sa pagkapangulo.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Sinabi ni Manding na ginamit nang walang paalam ang pahayag na ibinigay niya noong 2016 pa. Nilinaw niyang hindi niya tinutukoy si Marcos o sino mang kandidato sa kaniyang pahayag.
• Bakit kailangan i-fact-check: Ipinadala sa Rappler sa isang email ang sabi-sabi upang ma-fact-check. Nang isulat ang fact check na ito, mayroon nang 16,500 reaksiyon, 712 komento, at 214,200 views ang bidyo sa TikTok.

Mga detalye

Isang post noong Marso 5 ng TikTok user “@atbp4” ang nagpapakita ng isang clip ni Sister Consolata Manding nag-eendoso umano kay presidential candidate Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr.

Sinabi sa simula ng bidyo ang linyang “Naging iba rin ang tingin ng dalawang madre sa mga bumabatikos noon kay Bongbong Marcos.”

Kasunod nito ay ipinakikita ang isang video clip ni Manding na nagsasabi ng sumusunod: “Let people decide, do not destroy the person. There is no respect when you destroy the personality of somebody’s image. And I wish we have to learn not to, and instead tell people things can be done or they did something wrong that is re-proven and say it but always with respect. Who is perfect among us? Wala naman eh.”

(Hayaan nating pumili ang tao, ‘wag silang siraan. Walang respeto kapag sinira mo ang imahen ng iba. At hinihiling ko na matutunan natin na ‘wag itong gawin, at sabihan at itama na lang kapag may nagawa silang mali, ngunit dapat ay sabihin ito nang may respeto. Sino ba ang perpekto sa atin? Wala naman eh.)

Nakapatong sa clip ni Manding ang mga linyang, “It’s good that these nuns have good sayings unlike other disciples of God” (Mabuti na ang mga madreng ito ay may sinasabing magaganda, hindi tulad ng ibang disipulo ng Diyos) at “Nuns of EDSA 1” (Mga madre ng EDSA 1).

Ipinadala sa Rappler sa isang email ang sabi-sabi upang ma-fact-check. Nang isulat ang fact-check na ito, mayroon nang 16,500 reaksiyon, 712 komento, at 214,200 views ang bidyo sa TikTok.

Hindi totoo ang sabi-sabi.

Sinabi ni Manding sa isang bidyo sa YouTube na ang clip ay kinuha nang walang paalam mula sa isa niyang pahayag noong 2016 interview.

“This is an unfair use of the material without permission…. What happens is they take a slice of that interview and put it beside a picture of BBM and put it on TikTok,” sabi ni Manding.  

(Maling paggamit ito ng materyal nang walang paalam…. Ang nangyari ay kumuha sila ng bahagi bahagi lamang ng pahayag, at inilagay ito katabi ng larawan ni BBM at inilagay ito sa TikTok.)

Sinabi ni Manding sa bidyo na ang clip ay kuha mula sa isang pahayag niya noong anibersaryo ng EDSA Revolution noong 2016. Nilinaw niya na hindi niya tinutukoy si Marcos o sinomang kandidato sa kaniyang pahayag.

“It’s just a general principle that when you decide to elect in an election, first of all, is do not judge people, especially in the negative aspect, and do not spread all those negative things. I was telling them in the interview that it’s better to tell them the good things they have done rather than the bad,” sabi ng madre.

(Isang pangkalahatang prinsipyo na kapag pipili ka ng ihahalal sa eleksiyon, una, ay hindi mo dapat husgahan ang tao, lalo na sa negatibong aspekto, at huwag ipakalat ang mga negatibong bagay na ito. Sinasabi ko lang sa pahayag na mas maganda kung ang sinasabi natin ay magagandang bagay na kanilang ginawa kaysa masasama.)

Ayon kay Manding, maraming bumatikos sa kaniya nang mapanood ang TikTok video. Nilinaw niya na hindi niya sinusuportahan ang anak ng diktador na si Marcos, at nananawagan siya na ihinto na ang paggawa ng mga pekeng bidyo.

Si Marcos Jr. ay kasalukuyang tumatakbo para sa pagkapangulo sa eleksiyon sa Mayo 2022. Ayon sa isang pag-aaral ng Tsek.ph, si Marcos ang pinakanakinabang sa pagpapakalat ng mga mapanlinlang na mensahe sa social media. – Lorenz Pasion/Rappler.com 

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.