HINDI TOTOO: Sinamantala ni Ninoy Aquino ang paglala ng kalusugan ni Ferdinand Marcos

Buod

• Ang sabi-sabi: Sinamantala ni Ninoy Aquino ang paglala ng kalusugan ni dating pangulong Ferdinand Marcos upang manguna sa politika.
• Marka: HINDI TOTOO. Sumasang-ayon ang Rappler sa markang “Hindi Totoo” na nauna nang naibigay ng The Baguio Chronicle para sa fact check na ito.
• Ang katotohanan: Ang mga “trump card” o alas na tinutukoy ni Aquino sa pag-uusap nila ni Steve Psinakis ay ang mga planong pangkumbinsi ni Aquino upang tratuhin siya nang maayos ni pangulong Ferdinand Marcos pagbalik niya (Aquino) sa Pilipinas.
• Bakit kailangang i-fact-check: Nang isulat ang fact check na ito, umabot sa mahigit 2,500 na reaksiyon, 326 na komento, at 156,000 na views ang post na naglalaman ng sabi-sabing ito sa Facebook.

Mga detalye

Isang post noong Hunyo 8 ng Facebook page na “I am Shanwein” ang nagpapakita ng isang video na naglalaman ng recording umano ng pag-uusap ni Ninoy Aquino at Steve Psinakis tungkol sa paggamit ni Aquino ng mga alas upang pagsamantalahan ang lumalalang kalusugan ni Marcos at manguna siya (Aquino) politika.

Hindi ito totoo.

Hindi buo ang recording na ipinakita sa video. Sa buong recording ng pag-uusap ni Aquino at Psinaki, maririnig na ang tinutukoy ni Aquino na mga “trump card” o alas ay ang mga pangkumbinsi niya kay Marcos upang tratuhin nito nang maayos si Aquino pagbalik sa Pilipinas.

Ang sinasabing mga alas ni Aquino sa recording ay ang mga sumusunod: 

1. Patuloy na pagbibigay ni Japanese prime minister Yasuhiro Nakasone ng tulong sa Pilipinas.
2. Patuloy na pakikipagnegosasyon ni Nur Misuari sa gobyerno kapag si Aquino ang tatayong negotiator.

Nais ni Aquino na makipagdiyalogo kay Marcos pagbalik niya sa Pilipinas para sa isang payapang eleksiyon, ngunit siya ay binaril sa tarmac pagkalapag ng kanyang eroplano sa bansa noong Agosto 21, 1983. – Lorenz Pasion/Rappler.com kasama ang Baguio Chronicle

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.