HINDI TOTOO: Si Marcos ang sundalong may pinakamaraming parangal noong World War II

Buod

• Ang sabi-sabi: Si Ferdinand Marcos, na kalaunan ay naging pangulo at diktador ng Pilipinas, ang sundalong may pinakamaraming parangal noong World War II.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Napatunayang nagsinungaling si Marcos tungkol sa ibang medalyon na natanggap niya umano mula sa Amerika noong WWII, batay sa mga opisyal na dokumento, sa ulat ng gobyerno ng Amerika, at iba pang pag-aaral. Wala ring mga ulat, recording, o opisyal na dokumento na nagpapatunay na siya nga ang sundalo na may pinakamaraming parangal noong digmaang ito. 
• Bakit kailangang i-fact-check: Matagal nang kumakalat ang sabi-sabing ito sa mga iba’t-ibang talambuhay ni Marcos, at sa social media. Kumalat ulit ito nang pinost ni Senador Imee Marcos, anak ng diktador.

Mga detalye 

Mula Abril 9, kumalat ang ilang post na naglalaman ng sabi-sabing si Ferdinand Marcos, na kalaunan ay naging pangulo at diktador ng Pilipinas, ang sundalong may pinakamaraming parangal noong World War II.

Nakalagay ang mga sabi-sabing ito sa isang retrato na naglilista ng mga umano’y tagumpay ni Marcos bilang sundalo noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. 

Nakalagay sa post ang sumusunod na pahayag: “Ferdinand Marcos’ extraordinary valor and courage, as well as his commitment to his line of duty, earned for him several medals of recognition. He was the most decorated soldier in the land at the end of World War II.” 

(Ang walang katulad na kagitingan at katapangan ni Ferdinand Marcos, at ang kanyang katapatan sa tungkulin bilang sundalo, ay nagbigay sa kanya ng mga medalyon ng karangalan. Siya ang sundalong nagkamit ng pinakamaraming parangal sa katapusan ng World War II.) 

Hindi totoo ang mga pahayag na ito.

Matagal nang naimbestigahan ng National Historical Commission of the Philippines (NHCP) ang katotohanan sa mga medalyon ni Marcos sa isang pag-aaral. 

1945 pa lamang, si Marcos mismo ay nagsinungaling tungkol sa mga medalyon na natanggap niya umano mula sa gobyerno ng Amerika: ang Distinguished Service Cross, Silver Star, at Order of the Purple Heart. 

Hindi totoo ang sabi-sabing ito. 

Ayon din sa pag-aaaral ng NHCP, hindi nakalista si Marcos bilang isa sa mga nakatanggap ng tatlong parangal na unang binanggit. 

Hindi siya kasama sa mga opisyal na dokumento at sa website ng Amerika na naglilista ng mga nakatanggap ng mga nasabing parangal. (BASAHIN: What’s the issue with Marcos’ World War II ‘medals’ again?) 

Kinumpirma rin ng isa pang pag-aaral ng The Washington Post noong 1983 na hindi totoong nakatanggap si Marcos ng tatlo sa mga umano’y medalyon na nagpaparangal sa mga tanyag na sundalo.

Dahil ang ibang medalyon ay hindi napatunayang natanggap ni Marcos ayon sa mga saksi, dokumento, o iba pang organisasyon sa ilalim ng gobyerno ng Amerika at ng Pilipinas, kulang ang maaaring maging katibayan na si Marcos ay pinarangalan ng pinakamaraming medalyon bilang sundalo noong WWII. 

Ayon din sa mga kumakalat na post, nakatanggap umano si Marcos ng dalawang Silver Star at ang isa rito ay ibinigay ni Heneral Douglas MacArthur mismo. 

Hindi rin totoo ang sabi-sabing ito. 

Ayon din sa pag-aaral ng The Washington Post, hindi kabilang si Marcos sa listahan ng mga pinabigyan ni MacArthur ng karangalan at medalyon mula Disyembre 7, 1941, hanggang Hunyo 30, 1945. Nakita sa kanyang headquarters sa Tokyo, Japan, ang listahang ito noong katapusan ng digmaan. 

Marami nang naisulat na fact check ang Rappler tungkol sa mga Marcos. Basahin ang ibang fact check tungkol sa kanilang nakaw na kayamanan: 

• FALSE: ‘No proof’ that Marcos couple stole billions from Filipinos
• FALSE: It’s impossible for Marcos’ wealth to be sourced from public funds
• FALSE: Marcos family owns ‘$2 quadrillion’ worth of gold
• HINDI TOTOO: Walang nabawi ang Pilipinas mula sa ill-gotten wealth ng mga Marcos
• HINDI TOTOO: Nagmamay-ari ng ‘milyong tonelada ng ginto’ ang pamilyang Marcos

– Sofia Guanzon/Rappler.com

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.