HINDI TOTOO: Hindi nakipagkalakal sa ibang bansa ang Filipinas mula 1983 hanggang 1986

Buod

• Ang sabi-sabi: Patunay na nakapagsarili ang Filipinas ang hind nito pakikipagkalakal sa ibang bansa mula 1983 hanggang 1986, sa administrasyon ni pangulong Ferdinand Marcos.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: May partisipasyon ang Filipinas sa pandaigdigang kalakalan mula 1983 hanggang 1986 sa administrasyon ni pangulong Ferdinand Marcos, ayon sa impormasyong nailathala ng National Economic and Development Authority (NEDA) noong mga panahong iyon. 
• Bakit kailangang i-fact-check: Nakita ang sabi-sabi sa isang post na ginawa noong Agosto 24, 2020, ng Facebook page na “LABAN PINAS 2.” Ang post ay mayroon nang humigit-kumulang na 72,000 na reaksiyon, 22,000 na komento, at 93,000 shares nang isinulat ang fact-check. Kumakalat pa rin ang post kamakailan lang.

Mga detalye

Isang post na ginawa noong Agosto 24, 2020, ng Facebook page na “LABAN PINAS 2” ang nagsasabing walang partisipasyon sa pandaigdigang kalakalan o international trade ang Filipinas mula 1983 hanggang 1986, sa administrasyon ng dating pangulong Ferdinand Marcos.

Sa gitna ng mahabang post na pawang pagsuporta kay Marcos ang laman, sinabi ito: “In short, noong 1983-1986, ang Pilipinas ay tumindig sa kanyang sarili bilang isang independent nation na hiwalay sa world market. Totally walang involvement sa international trade.” 

Nang isinulat ang fact-check, ang post ay nakakalap na ng humigit-kumulang na 72,000 na reaksiyon, 22,000 na komento, at 93,000 shares. Kumakalat pa rin ang post kamakailan lang.

Hindi totoo ang sabi-sabing ito. 

Makikita sa datos ng Philippine Statistical Yearbook na inilathala ng National Economic and Development Authority (NEDA) na nakipagkalakal sa ibang bansa ang Filipinas noong mga taong 1984, 1985, at 1987. Hindi mahanap online ang Yearbook para sa 1986.

Sa bawat edisyon ng Philippine Statistical Yearbook ay mayroong “CHAPTER 7 – FOREIGN TRADE; BALANCE OF PAYMENTS” na nagtataglay ng kaukulang impormasyon. Halimbawa, sa 1987 Yearbook, makikita sa “Table 7.1 – Foreign Trade of the Philippines: 1935 to 1986” na mayroong mga luwas o exports at mga angkat o imports ang Filipinas para sa mga taong 1983 hanggang 1986:

Ang mga datos para sa 1983 at 1984 ay makikita rin sa 1985 Yearbook. Ang datos naman para sa 1983 ay makikita rin sa 1984 Yearbook.

Makikita rin sa iba pang mga bahagi ng Chapter 7, sa Table 7.2 hanggang Table 7.9, ang iba pang impormasyon tungkol sa partisipasyon ng Filipinas sa pandaigdigang kalakalan mula 1983 hanggang 1986.

May publikasyon din ang NEDA na ang pamagat ay “Foreign Trade Statistics of the Philippines” na may komprehensibong impormasyon tungkol sa partisipasyon ng Filipinas sa pandaigdigang kalakalan mula 1983 hanggang 1986. 

Sa website ng Philippine Statistics Authority, makikita ang links para sa mga taong 1983, 1984, 1985, at 1986 na naglalaman ng kaukulang impormasyon. Ngayon, ang PSA ang kumokolekta ng impormasyon tungkol sa partisipasyon ng Filipinas sa pandaigdigang kalakalan.

Marami nang nagawa ang Rappler na fact-checks tungkol sa mga Marcos.  – Percival Bueser/Rappler.com

Si Percival Bueser ay nagtapos bilang volunteer ng fact-checking mentorship program ng Rappler. Ang fact check na ito ay sinuri ng miyembro ng research team ng Rappler at ng senior editor.

Magbahagi kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network. I-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.