KULANG HIN KONTEKSTO: Siring han BIR, diri kinahanglan baydan han mga Marcos an P203B nga estate tax

An Sumaryo:

• An mga uru-istorya: Nagsiring kuno an Bureau of Internal Revenue (BIR), nga diri kinahanglan baydan han mga Marcos an P203 bilyon nga estate tax.
• Marka: KULANG HIN KONTEKSTO
• An kamatuuran: Diri ini opisyal nga posisyon han BIR. Opinyon ini han pipira nga regional directors han BIR nga ginkaistorya pero waray ngarani han Manila Bulletin. Ha luyo nga bahin, “tax experts” la ngan diri BIR an ginkotar dida han report han Manila Times. Desidido la gihap an BIR ngan DOF nga mangolekta han mga waray pa kabaydi nga buwis han mga Marcos.
• Kay ano nga kinahanglan ini i-fact check: Han gin-surat ini nga fact check, mayda sobra 1,000 nga reaksyon, 400 nga komento, ngan 2,600 nga share an post kun diin aada ini nga uru-istorya ha Facebook.

Kompleto nga detalye

Nagsarang ha Facebook an usa nga post kun diin my retrato han front pages han mga diyaryo nga Manila Bulletin ngan Manila Times. Nasiring an headline han Manila Bulletin nga, tikang kuno ha Bureau of Internal Revenue (BIR) in diri na kinahanglan baydan han mga manurunod han nawara nga diktador nga hi Ferdinand Marcos, an P203 bilyon nga estate tax (an buwis nga upod an multa ngan tubo ha sakob hin 25 katuig).

Nakabutang ha headline han Manila Times nga, tikang kuno han mga eksperto, diri lakip an anak ni Marcos nga hi Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. han baraydan nga estate tax.

Nakabutang gihap ha post: “BIR OFFICIALS SINUPALPAL SI CARPIO ET AL; TAGAPAGMANA NI MARCOS HINDI PWEDENG PAPANAGUTIN SA P203B ESTATE TAX.”

Diri ini opisyal nga posisyon han BIR. Opinyon la ini han pira nga regional directors han BIR na ginkaistorya pero waray ngarani han Manila Bulletin. Ha luyo nga bahin, “tax experts” la ngan diri BIR an ginkotar han report han Manila Times. Desidido la gihap an BIR ngan an Department of Finance (DOF) nga mangolekta han mga waray pa kabaydi nga buwis han mga Marcos.

Sumala ha report ni Ramon Royandoyan han PhilStar Business, gindiwara mismo ni Finance Secretary Carlos Dominguez III an pahayag han mga waray ngarani nga BIR officials ngan an pulong han daan nga senate president Juan Ponce Enrile nga nasiring nga diri pananaguton hi Marcos nga bayaran ini.

“Neither are official statements of the BIR,” siring ni Dominguez. (An mga sinisiring nga pulong in diri opisyal nga yakan han BIR.)

Igindugang pa ni Dominguez, “The DOF and the BIR are intent on collecting ALL taxes due.” (Desidido an DOF ngan BIR nga kolektahon an ngatanan nga utang nga buwis.)

An BIR in aada ha ilarom han DOF.

Sayop gihap an Facebook post nga nasiring nga hi Marcos Jr. in diri kaya panaguton han P203 bilyon nga estate tax. Sumala ha BIR, nanukot hira ha mga manurunod ni Marcos han nagpadara nira han “letter of demand” dida han Disyembre 2, 2021.

Ginpagawas han Korte Suprema an hatol han tuig 1997 nga pagbayaron an mga Marcos han estate tax nga han hadto in P23 bilyon pala. Pagkaabot han tuig 1999, naging final an desisyon. Dara han diri pagbayad han mga Marcos han estate tax nagdinako ini, ngan lumobo ha kantidad nga P203 bilyon.

Mayda gihap katungod an BIR nga kasuhan hin  kriminal nga kaso an mga Marcos. Kun mahukman nga mayda sayop in puydi hira mapriso. Rekomendasyon ini han dati nga Supreme Court senior justice Antonio Carpio ha BIR nga mayda basihan ha Section 205 ngan 254 han Tax Code. – Rappler.com

Gin-translate ha Waray ni Virginia Niez an fact check nga may orihinal nga bersiyon ha Filipino, “KULANG SA KONTEKSTO: Sabi ng BIR, hindi kailangang bayaran ng mga Marcos ang P203B na estate tax” nga ginsurat ni Renzo Arceta.

Move volunteer ha Eastern Samar hi Virginia Niez.

Pasabta kami kun meada niyo makit-an nga mga maruhaduhaon nga Facebook pages, groups, accounts, websites, articles, o mga retrato nga imo nakit-an ha iyo komunidad ha pamaagi han pagpadara hin email ha factcheck@rappler.com. Pwede gihapon magpadara hin mga sayop nga uru-istorya ha #FactsFirstPH tipline. Pwede gihapon ipadara an mga pulong ha Facebook han Rappler, pinaagi hin pribado nga mensahe ha twitter han Newsbreakngan ha Viber fact check chatbot. Padayon kita han pag-ato kontra ha online disinformation tungod han pag fact-check han mga nagkakalat nga mga sayop ng impormasyon.