Simula Enero 2021, marami nang kumakalat sa social media na sabi-sabi tungkol sa mga magiging kandidato, tungkol sa paparating na halalan sa 2022, at maging tungkol sa mga nakaraang botohan.
Nitong 2021, mahigit 130 ang aming finact-check na mga sabi-sabi na may kinalaman sa eleksiyon. Sa bilang na ito, 50 ang tungkol sa mga taong tatakbo bilang presidente at bise presidente sa 2022.
Tingnan natin ang ilan sa aming fact checks na may kinalaman sa eleksiyon na may pinakamaraming nagbasa.
Isa sa mga naging paksa ng mapanlinlang na sabi-sabi ay si Isko Moreno, na isa sa mga tumatakbo sa pagkapresidente. Ang sabi ng isang post, sugarol daw si Moreno. Kalakip sa post na ito ang mga ulat ng pag-aresto sa kanya noong 2013 kaugnay ng umano’y pasugalan.
’Yung totoo, kulang ito sa konteksto.
Isa pang presidential aspirant na naging paksa ng mga sabi-sabi si Senador Manny Pacquiao. Ayon sa isang bidyo noong Hulyo, kinomisyon umanong maging lieutenant colonel ng Philippine Army si Pacquiao noong 2011 pagkatapos niyang magsumite ng pekeng diploma.
Kulang ito sa konteksto.
May isa pang fact check tungkol kay Pacquiao na isa sa may pinakamaraming nagbasa. Tungkol naman ito sa umano’y pahayag ni Pangulong Rodrigo Duterte tungkol sa senador.
Ayon sa post, sinabi raw ni Duterte na susuntukin niya si Pacquiao dahil sinabi ng senador na kulang ang ginagawa ng Pangulo upang mapangalagaan ang ating teritoryo laban sa Tsina.
Hindi ito totoo.
Isa sa madalas maging biktima ng maling sabi-sabi ay si Bise Presidente Leni Robredo. Isang halimbawa nito ay ang bidyo na ipinost noong Hulyo na nagpahiwatig na labag daw sa batas ang pangangalap ni Robredo ng pondong pangampanya noong halalan sa 2016.
’Yung totoo? Kulang ito sa konteksto.
At, panghuli, mayroon ding kumalat na post na proyekto raw ni Bongbong Marcos ang Bangui Bay Wind Farm sa Ilocos Norte.
Hindi ito totoo.
Katulad ng nangyari noong 2020 at nitong 2021, inaasahan namin na marami ring mapa-fact-check na kahina-hinalang impormasyon tungkol sa COVID-19, lalo na’t mararanasan natin ang unang pambansang halalan sa Pilipinas na magaganap sa gitna ng pandemya.
At, siyempre, kapag may mga bagyo, pagsabog ng bulkan, at iba pang kalamidad, may makikita tayong mga kahina-hinalang social media post o forwarded message tungkol sa mga ito.
Dahil dito, kailangan namin ang tulong ninyo sa pagpa-fact-check ng sabi-sabi sa social media.
Sumali kayo sa mga fact-checking webinar namin na gaganapin ngayong 2022 at sa “Fact-Checking in the Philippines” Facebook group para matutong magsuri ng totoo o hindi.
At kung may nakita kayong kumakalat na mga kaduda-dudang impormasyon, mag-send ng screenshot at link nito sa factcheck@rappler.com! – Rappler.com
How does this make you feel?