Martin, ayaw intawon paka-ulawi ang mga Bisaya!

Patricio N. Abinales

This is AI generated summarization, which may have errors. For context, always refer to the full article.

Martin, ayaw intawon paka-ulawi ang mga Bisaya!
Martin ayaw na mi intawon i-apil sa imong kabuang. Angkona na nga nabisto ang imong pambutbut ug pangayo na ug pasaylo sa mga peryodista, apila na pud si Trillanes ug uban pang mga senador.

Naunsa na ba ka, Martin? Nasapnan nga but-buton ka man diay. Wa nimo matubag ang pangutana bahin sa kung kinsa’y tinubdan sa imong pasangil nga ang mga peryodista gitagaan kuno ug suburno sa kantidad nga $1,000 (dollars pa gyud!!).

Gasugyot ka nga baylo nianing panuburno mao ang paghatag ug importansya sa miaging press conference sa Senado nga asa gipa-ila-ila ni Senador Antonio Trillanes IV ug mga abugado sa Free Legal Assistance Group (FLAG) si retired SPO2 Arturo “Arthur” Lascanas.

Gibutyag ni Lascanas nga na’y basehan gyud ang mga istorya bahin sa Davao Death Squad ug ang hari-hari niani nga si Presidente Digong niadtong mayor pa siya.

Human nasapnan ang pambubutbut nimo, Martin, nanghinaot ang tanan nga mangayo unta ka ug pasaylo sa mga peryodista ug sa Senado para malimtan na ang tanan. Na, wa man intawon ni nimo gibuhat. Misamot pa kay nagpagka-garboso ka pa!

Gidungagan pa nimo ug usa pa ka bakak: miingon ka nga katong anunsyo base kuno sa mga “intelligence report” nga nadawat ninyo sa Palasyo. Wa ka moingon kung asa kini gikan (secret ni uy!) ug gi-unsa ninyo pagdawat sa taho (gi-text siguro? Kung dili man basig gi-Snapchat!).

Pero nakaplagan na sab nga way badok ning imong panulti, Martin. Kay sa sunod nga adlaw miingon si General Hermogenes Esperon ug Secretary Delfin Lorenzana nga way “intelligence report” silang nakuha bahin nianing pagsuhol sa mga peryodista. Imbis nga mo-angkon na ka, gipakapinan pa gyud nimo ug nagpalakbit ka nga dili tanan miyembro sa Kabinete makadawat sa mga “intelligence report.”

Ha? Si Esperon nga National Security Adviser ug si Lorenzana nga Secretary of Defense? Nagyasmi man ka intawon, Martin, uy! 

Dayon, nasuko pa gyud ka sa pangutana ni Marlon Ramos. Ang imong tubag mao ni: “Let me tell you Marlon. I am Bisaya. I grew up in Cagayan de Oro. I also grew up in Surigao. So my Tagalog may not be as perfect as your Tagalog. So let’s put it at that!”

Sa akong pag-tanaw maayo unta ug nasulbad ni ninyo sa pamaagi sa pag-bugno, kay sa pagka-tinuod lang laay kaayo maminaw sa imo, Martin. Di na ka makakurat kay ang imong tubag kanunay mao kanang gitawag sa mga Amerikano na “stock answer.” Ug kasagaran ang mga pangutana sa mga peryodista “stock questions” sab. 

Ang akong dahom nga usahay pakuratan unta ta ninyo, Martin. Mahimo nga mag sinumbagay, pero OK sab mangisog ka.

Kay nabuking ka man gud.

Maka-irita kining imong tubag Martin, kay imbis nga tubagon ug tarong ang pangutana ni Marlon, gihimusdan hinuon nimo ang atong mga kaubanan nga Bisaya. Gapaduding ka nga di ka makasabot sa pangutana ni Marlon kay Bisaya man ka.

Primero,  nganong i-apil man mi nimo sa imong tinonto? Unsa ba tang mga Bisdak sa pananaw nimo, Martin? Mga bugo? Mga wa naka-ang-ang sa high school ug college?

Nanghinaot ka nga paluyohan ka namo, no? Para sa unsa kini, Martin? Nga mangasuko sab mi kay sa pagka-tinuod ang katuyoan gyud ni Marlon kanang pang-insulto sa atong mga Bisaya? Ang gusto ba nimo, Martin, nga makigbulig mi sa imoha kay kinahanglan panalipdan ka namo kay morag nang-insulto sa ato-a si Marlon?

Ug ngano man intawong mobulig mi sa imong binutbot, Martin? Di ni away namong mga Bisaya batok sa mga peryodista. Imoha ra ni. Angkona na na, kay kung modaug ka, makaila ang tanan sa imong kabantog. Pero nasapnan man ka, busa imoha ra sab ang kaulaw!

Ikaduha, lahi na karon ang atong tan-aw sa Tagalog, bai Martin.  Kaniadto siguro maglisod ta ug sabut kay di man sa pang-adlaw-adlaw ta maka-panglambigit sa Tagalog. Sa sinehan ra nato ni mapaminaw kay sa klase katul-gan lang man nato ang “Pilipino.”

Pero karon, mas makasabot na ang mga Bisdak sa Tagalog, labi na ang mga batan-on. Kabalo ka kung ngano? Hay, kada gabii gayawyaw sa atong atubangan si Noli “Kabayan” de Castro bahin sa mga balita sa adlaw. Buot ipasabot, kada gabii aduna ta’y libreng pag-tulun-an sa Tagalog.

Ang mga ginikanan nako, di makasugakod sa Tagalog pero ang akong mga pag-umangkon ug batang ig-agaw, kanang gitawag nga “multi-lingual” na.

Pastilan, nasapnan na sab ka nga namakak. Ang mga Bisdak karon lunghay na mag-istorya ug makasabot sa Tagalog.

Makalagot lang kay gigamit nimo ang imong pagka-Bisdak. Ug sa ingon morag gipadayon nimo ang usa sa mga gikasuk-an nato sa mga Tagalog – nga kitang Bisaya di kaayo utokan.

Martin ayaw na mi intawon i-apil sa imong kabuang. Angkona na nga nabisto ang imong pambutbut ug pangayo na ug pasaylo sa mga peryodista, apila na pud si Trillanes ug uban pang mga senador. Ay, kung mahimo gani, sa Cabinet meeting pangayo pud ug pasaylo kang Esperon ug Lorenzana.

Pero pinaka-importante pangayo ug pasaylo sa among mga Bisaya kay di gyud maayo nang pakaulawan mi nimo para lang makalusot ka. 

Angkona na na imong sayop, Martin. Husto na ang pamboladas.

Mao ra ni…

Rappler.com

Bisayang lunghay si Patricio N. Abinales 

Add a comment

Sort by

There are no comments yet. Add your comment to start the conversation.

Summarize this article with AI

How does this make you feel?

Loading
Download the Rappler App!