[OPINYON] #BabaeAko: Ang Pagsilang

Ilang buwan din kaming nangarap ng mga kabataang babae sa Coalition Against Trafficking in Women-Asia Pacific (CATW-AP) na magkaroon ng kilusang katulad ng #MeToo sa Pilipinas.

Nang magsampa kami ng kaso laban kay Pangulong Rodrigo Duterte noong Abril 21, 2016, laban sa kanyang pagnonormalisa ng kultura ng panggagahasa, napakaraming survivor ng sexual abuse ang nagkuwento ng kanilang karanasan, kasama na ako at kaagapay naming survivors ng prostitusyon. Walang hashtag.

Kasama naming naghain ng reklamo sa Commission on Human Rights (CHR) kasama sina Ana Maria Nemenzo (WomanHealth), Judy Pasimio (Lilak), at Edna Aquino. Pumirma rin sina Beth Yang (PILIPINA), Josua Mata (SENTRO), at Jennifer Albano (LEARN). Malinaw sa amin ang misogyny o lalim ng poot ng Pangulo sa babae, ang kanyang kawalan ng respeto at pagkilala sa dignidad ng babae.

Mabagsik ang daluyong ng puwersa ng popular na kandidatong Duterte. Nang sabihan niya kami ng “Go to hell” ay waring zombie swarm ang kanyang mga tagasunod sa social media. Kabilaang banta ng pagpatay at panggagahasa ang aming natanggap, sampu ng mga umimik na biktima ng seksuwal na pandarahas.

Hindi kami natinag. Sa isang flashmob noong Mayo 4, 2016, kapitbisig kaming tumayo nang ilang minuto sa kanto ng Timog at Tobias, suot ang kamisetang nagsasaad: No to Duterte, No to Marcos. Higit pang mabagsik na pandarahas ang aming naranasan mula sa mga tagasuporta ng mga Duterte at mga Marcos.

Kapwa ang Pangulo at ang kanyang hukbo sa social media ay nagparatang na kami ay bayaran. Alam naming ang mga pagkilos ng Pangulo at ng kanyang mga tagasunod ay pawang nakabatay sa pang-ekonomiyang transaksiyon – tulad ng kapalit ng suporta sa kanyang kampanya ang pagtataguyod ng pagbalik sa kapangyarihan ng pamilyang Marcos. Sa kanya angkop ang salitang “bayaran.”

Lumala ang patayan nang maupo si Pangulong Duterte, at patuloy namang iniuutos ang pagpaslang sa mga pinaghihinalaang adik o pusher ng drugs. Sa pag-oorganisa at pagtulong ng CATW-AP sa mga kababaihan sa prostitusyon ay nakilala namin ang mga kabataang napilitang ipagbili ang sarili dahil ang mga magulang nila ay pinatay sa Tokhang. Nasaksihan namin sa ulat ng matatapang na peryodista ang hinagpis ng marami pang naulilang bata, naiwang mga ina, at biyuda. Kinilala namin ang sinapit ng mga kababaihan sa mga komunidad na ito bilang emosyonal, pisikal, at pang-ekonomiyang karahasan. Kaya nagsagawa ang CATW-AP at SENTRO ng psychological first aid (PFA) kasama ang mga biktimang babae. Tuloy-tuloy ang gawaing paghihilom, pagpapalakas at edukasyon sa karapatang pantao. Kasabay nito ang paglapit sa mga grupong legal para sa paghahanap ng katarungan.

Samantala ay nagsimula ang kilusang #MeToo sa Estados Unidos noong Oktubre 15, 2017, bagama’t unang ginamit ng aktibistang si Tarana Burke ang hashtag na ito noong 2004. Mula nang magsalita ang mga biktima ng malaking film producer na si Harvey Weinstein ay lumagablab sa buong mundo ang kampanya.

Kaya nuong Nobyembre 25 ay amin nang ginamit ang #MeToo sa pagkilos ng mga kababaihang survivors ng extra-judicial killings na nananawagan para sa “Katarungan at Kabuhayan.” Idinikit namin ito sa isa pang hashtag, ang #WeToo, upang ipahayag na ang karanasan ng karahasan at ang aming paglaban ay sama-sama.

Noong Marso 8, isina-Filipino at ginamit namin ang hashtag – #KamiRin – sa aming pagkilos para sa Pandaigdigang Araw ng Kababaihan. Tampok pa rin dito ang pagtindi ng karahasang sinasapit ng babae sa ilalim ng pamumuno ni Pangulong Rodrigo Duterte. Kasama rito ang kanyang paghimok ng seksuwal na abuso sa kababaihan, batay sa paulit-ulit niyang pananalita sa mga opisyal na pagtitipon. Gayundin ang kanyang pag-engganyo ng pagpatay sa ngalan ng droga na nag-iwan na ng mahigit 20,000 bangkay. Ipinanawagan naming muli ang katarungan, kabuhayan, at kapangyarihan sa kababaihan.

Para sa kababaihang ilang dekada nang tumutulong sa mga ginahasa at biniktima sa prostitusyon, saksi kami kung paanong ang mga salita ng kasalukuyang Pangulo ay sumisira sa kaisipan ng maraming kababayang naniniwala sa kanya. Sa aming mga pagtuturo ng gender sensitivity sa mga sangay ng pamahalaan at iba’t ibang sektor, sa aming pakikisalamuha sa iba’t ibang bahagi ng kapuluan, saksi kami sa paggamit ng mas maraming tao sa salitang naging patakaran ng Pangulo bilang batayan ng mga sexist na kilos at pagtanggap sa mapaniil niyang mga kautusan. Sa madaling salita, higit pa ngang ninormalisa ng Pangulo at kanyang mga kasamang pinuno ang sexismo, kultura ng panggagahasa, at pagmamalupit sa bansa.

Ipinanganak ang #BabaeAko sa gitna ng lahat ng ito. May mahigit 10 kababaihan ang naghapunan noong Mayo 18 upang simulan ang pagkakaisa laban sa mga atake ni Pangulong Duterte at mga pinuno ng kanyang pamahalaan sa kababaihan. Sumama ako mula sa CATW-AP at World March of Women (kasama ko ang manunulat na si Clarissa Militante) mula sa imbitasyon nina Zena Bernardo at Edna Aquino. Doon namin nakatagpo sina Mae Paner, Inday Varona, Socorro Reyes, Gert Libang, at ilan pa. Masigla ang naging tugon sa #BabaeAko sa Facebook at Twitter. Di iilang lalaki rin ang nagpahayag na ng kanilang marubdob na suporta.

Noong Biyernes, Mayo 25, ay maraming thumbs up ang inani namin mula sa mga babaeng nagmamanehong palapit habang kami ay nagpoprotesta sa Rotonda ng Timog at Tomas Morato. Ilang batang babae rin ang ibinaba ang kanilang mga bintana ng sasakyan upang ipahayag ang kanilang pagsang-ayon. May ilan ding lalaking bumusina bilang suporta.

Patuloy na dumarami ang umiimik laban sa sinaunang pag-iisip ng Pangulo ng bansa. Wika nga ng marami, ang Pangulong ito, kasama na ang kanyang Special Assistant na sina Bong Go, tagapagsalitang si Harry Roque, pinuno ng Mababang Kapulungang Pantaleon Alvarez, bagong luklok na pangulo ng Senado na si Tito Sotto, at marami pang iba, ay galing pa sa nagdaang siglo. Matatandaang kinasuhan din ng CATW-AP at mga kasamang organisasyon ang komedyante sa kanyang pambabastos sa mga single mothers noong Mayo ng 2017.

Kasama naming nagprotesta ang mga kasambahay mula sa United Domestic Workers of the Philippines at kinondena ang patuloy na kawalan ng kaparusahan sa sexistang Pangulo. Abril pa ng taong 2016 nang ikuwento nang pabiro ni Pangulong Duterte ang pambabastos niya sa kasambahay nila: “I lifted the blanket…lifted it higher and I just touched her..I went to the bathroom and “you know…I went back and peeped a little longer…I went back to the bathroom again.”

Inalala ng aming grupo na Mayo 27, 2017, nang sabihan ni Duterte ang mga sundalo sa Mindanao na: “If you happen to have raped 3 women, I will own up to it.” Ito ay sinabi sa konteksto ng martial law sa isla. Tinagurian niyang imoral si Senadora Leila de Lima matapos iugnay ang karelasyon nito sa droga. Ito ay sa kabila ng hanggang ngayon ay wala pa ring direktang ebidensya laban sa senadorang unang nagsalita laban sa utos na mga pagpatay ni Duterte mula pa nang siya ay mayor ng Davao City. Kasama sa mga nagprotesta ang mga naulila ng extra-judicial killings ng pamahalaan.

Pinaalala namin sa CATW-AP ang pag-aalok ng Pangulo ng Pilipinas sa mga turista nang magsalita sa India ng “I’d also like to offer 42 virgins as a come-on for those who’d like to go to my country” noong Enero 26. Iniutos niya rin ang pagbaril sa mga rebeldeng babae “in the vagina.” Sa pakikipag-usap sa mga manggagawang umuwi mula sa Kuwait nitong Pebrero, sinabi nyang “May pills libre…’wag ‘yang condom kasi hindi masarap ‘yang condom.”

Lagpas na sa sapat ang mga ito upang mag-alsa ang babae. Sa kampanyang ito, hangad namin ang pagbangon ng mas maraming kababaihan, dama ang paghihirap ng iba pa o dahil sila mismo ay sinaktan ng mga patakaran o pananalita. Hangad namin ang pagkibo ng mga babaeng nakaranas laluna ng iba pang uri ng sexistang pandarahas, sapagka’t ang patuloy na pananakit sa babae ng pamahalaang ito ay nagpapasariwa sa sugat nating lahat na dinahas. Hangad namin ang pagtindig ng kalalakihang di sumasang-ayon na ang kanilang kasarian ay bigyang kahulugan ng kasalukuyang mandarahas ng pinuno.

Babae ako. Babae tayo. Lumalaban sa kasaysayan. Patuloy na lumalaban para sa kinabukasan. – Rappler.com

Jean Enriquez is one of The Outstanding Women in the Nation’s Service (TOWNS) awardees for 2010, and a recipient of the first-ever “Pitong Pinoy” Yahoo! Modern-Day Heroes Award in 2011. She is the executive director of CATW-AP and National Coordinator of World March of Women.