[EDITORIAL] Bagyo, butas na bulsa, at ang ‘laid-back presidency’ ni Marcos

Pagkatapos ng Severe Tropical Storm Paeng may isa na namang papasok na Tropical Depression Queenie.

Si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. naman, sinabon ang National Disaster Risk Reduction and Management Council dahil hindi kaagad nailikas ang mga tatamaan ng bagyo.

Pero sabi ng isang netizen, “Stop deflecting blame.” Tigilan na raw ang pagpapasa ng sisi.

Tinabasan daw ang flood forecasting budget nang 32%, mula 84.4M noong 2022 at naging 57.12 milyon na lang para sa 2023. Ang budget para sa weather and climate forecasting and warning, tinapyas din nang 22%. “Ang Marcos government ang problema, hindi ang flood forecasting.” 

Lilinawin natin na hindi lang tao ni Marcos ang nasa likod ng bagong budget – ang balita natin, sinagad ng Duterte presidency ang kaban ng bayan at kakaunti na rin ang elbow room ng Marcos team.

At ngayon gusto ng National Disaster Risk Reduction and Management Council na magdeklara ang Presidente ng isang taong national state of calamity.

Tila hindi na nakatiis ang dating executive director ng NDRRMC na si Alexander Pama sa balak ng council na gamitin ang isang stop-gap measure tulad ng “state of calamity” at gawin itong pangmatagalang solusyon. Magiging solusyon ba ito o short-cut upang ma-access ang mga disaster funds nang buong taon? Paano na ang ibang mga bagyong darating? At anong klaseng korupsiyon ang bubuksan nito?

Kitang-kita sa mga hakbang na ito ang short-sightedness ng gobyerno sa aspeto ng disaster mitigation: tanging evacuation ang knee-jerk reaction; walang malinaw na flood mitigation program sa ilang dekadang sinasalanta na tayo ng bagyo; at ang pinakamasakit, sinasakal pa ang budget ng early warning systems.

At sa ganitong mga panahon na tila nag-usap ang langit at impiyerno – nagdulot ang baha at landslide ng death toll na halos 100 na nitong Lunes nang umaga – at nagsilbing pasakalye sa araw ng mga patay.

At napag-uusapan na rin lang ang mga patay, may isa pang naghihingalo, kung hindi pa tuluyang nalalagutan ng hininga: ang ekonomiya.

Nagmamahalan pa rin ang mga bilihin, sa panahong hindi naman nakaaahon ang mga negosyo. At nagsisimula pa lang manumbalik ang economic activity, eto na naman ang panibagong surge ng isa na namang Omicron subvariant. 

Ayon kay JC Punongbayan, ang resident economist ng Rappler, “lumalaki ang inflation ng pagkain sa mga nakalipas na buwan.” Sabi pa niya, ang nabibili noong Setyembre 2021 sa halagang P100, P107.7 na nitong Setyembre 2022.

At aling ahensiya ng gobyerno ang namamahala sa mga batayang produkto? Ito ang Department of Agriculture.

Kaya nga ang malaking palaisipan, ano ang ginagawa ni Marcos – ang concurrent na kalihim ng Kagawaran ng Agrikultura, lalo na’t sunod-sunod din ang nakalatag na foreign trips niya?

Dagdag pa ni Punongbayan, strategic sana ang puwesto ni Marcos – kung alam lang niya ang gagawin. (BASAHIN: Ano’ng magagawa ni Marcos kontra inflation? Marami.) 

Hindi mapagkakaila na maraming external factors na nagpapahinog ng krisis pang-ekonomiya – ang pagbagsak ng piso, pagtaaas ng presyo, at pagmamahal ng krudo.

Pero hindi ito excuse upang magkibit-balikat at magkuyakoy sa Palasyo – kailangan nating higit kailanman ng lideratong alam kung ano ang ginagawa nito.

Ngayong darating na araw ng mga patay, triple whammy ang nararanasan ng mga Pinoy: bagyo, butas na bulsa, at pa-bandying-bandying na pamumuno. – Rappler.com