Bayan o pamilya?

Hindi na bago ang tanong na ito sa ating mga Pilipino. Ito ang madalas na hinarap at hinaharap ng mga bayani noon at ngayon. Gayunpaman, sa paglapit ng eleksyon at pag-init ng mga talakayan, kailangan marahil na suriin ang tanong na ito.

Nararapat lamang natin na itanong kung sino at ano ang kalaban sa pag-unlad ng bayang Pilipinas. Madalas, sa init ng mga diskusyon at talakayan, nababansagang kalaban at kaaway ang mga hindi sumusuporta sa progresibo.

Subalit nalilinlang tayo sa kung sino ba talaga ang kalaban ng masa. Sa pagwawakas sa korapsyon at katiwalian, hindi kapwa taong-bayan ang kalaban. Isang panawagan ito upang baguhin ang ating pananaw sa iba na hindi sumusuporta sa mga progresibo. Gayunpaman, hindi ito dahilan upang palampasin na lamang ang kanilang historical revisionism at blind fanaticism.

Marahil ang tanong ngayon, ano ang gagawin lalo na sa mga panahon na magnanakaw raw ang iboboto ng kapamilya ko.

Una, napakahalaga ng tamang edukasyon. Ipakita natin ang mga katotohanan. Nasa taong-bayan ang mga resibo. Nasa kwento ng bawat manggagawa, magsasaka, mag-aaaral, at katutubo ang katotohanan. Marahil hindi ito sapat upang mabago agad agaran ang isip ng iba, subalit sa paghahasik ng katotohanan, lumalawak ang nakaririnig at nakaaalam sa tunay na kalagayan ng mga Pilipino. 

Pangalawa, maging mapanghamig tayo. Sa ilalim ng kasalukuyang pang-ekonomiya at pampolitikal na kalagayan ng bansa, karamihan sa mga Pilipino ang naaapi. Marahil hindi nga tayong lahat tinutugis dahil sa ating politikal na paninindigan ngunit hindi ba’t marami sa atin ang hindi sapat ang sahod, ang hindi naririnig ang boses, ang hindi nabibigyan ng maayos na edukasyon? Isa ang katotohanang hinaharap ng karamihan ng mga Pilipino – walang pagkakapantay-pantay sa kasalukuyang lipunan.

Pangatlo, kailangan nating maging mapanuri. Hindi porke’t progresibo ang ating sinusuportahan, sila na parati ang tama. Ito ang dahilan kung bakit napakahalaga lumubog sa tunay na kalagayan at karanasan ng ating kapwa. Hindi natin matutukoy kung ano ang tamang hakbang na kailangan sa kasalukuyang gobyerno at lipunan kung hindi natin alam ang praktikal na kalagayan ng bayan. Hindi dapat alienated ang ating mga ideya at teorya sa tunay na sitwasyon. 

Mayroong mas malaking laban, at hindi ito nakukulong sa mga politikal na debate at talakayan sa loob ng tahanan. Mayroong mas malaking laban – hindi lamang mga magnanakaw ang ating kalaban sa lipunan. Mayroong mas malaking laban sa malapyudal at malakolonyal na lipunan na ating ginagalawan.

Bayan o pamilya? Hindi madali na igpawan ang kontradiksyon na ito, ngunit tandaan natin na hindi sa eleksyon nagtatapos ang hangarin natin para sa mas magandang kinabukasan. Simula lamang ang eleksyon ng panibagong yugto – isang hakbang tungo sa bukas na ating kinakamit. 

Tandaan natin na sa tuwing itinuturing nating kaaway ang mga nabibilang sa malawak na hanay ng mga Pilipino – ang mga kapwa natin manggagawa, mag-aaral, at magsasaka – tanging ang mga nasa itaas ang nakikinabang. Sa tuwing hindi natin nakikita ang implikasyon ng ating pagbansag sa mga kapwa natin bilang walang iba kundi kaaway, nakapiring ang mga mata natin sa tunay na kaaway. 

Madalas, isa ang mukha ng mga mahal natin sa buhay at ng masang ating kinakalinga. – Rappler.com

Si Clare Mercado, 23, ay isang manunulat ng mga tula at creative nonfiction.