[OPINYON] Magpaliwanag

Ang saya. Ang dami mo na palang kapareho ng kulay sa iyong news feed (o tinatawag na lamang ngayong “Feed” ng Facebook). Parang ito na talaga ang tinig ng sambayanan, ano?

Siyempre, hindi pa. Lalong hindi ito ang manipestasyon o ilusyon ng panawagang magkaisa ng isang kandidato. Ang ibig sabihin lang nito, na-purify mo na ang news feed mo ng mga account na gusto mo lang matunghayan ang pagkatao. Bunga iyan ng masusing pagninilay mo kung kaya mo bang matiis na hindi mabasa sa social media ang tungkol sa iyong mga kaibigang putik at sa mga hindi sinasadyang maging kamag-anak mong taliwas ang paniniwala sa pinaniniwalaan mo lalo sa pulitika.

Ipinanganak kang kamag-anak mo na sila, wala kang choice. At least ang mga kaibigan mo, putik or otherwise, may semblance ng iyong pagpili at pagpapasiya. Ganoon din naman ang sa news feed. Isang birtuwal na lugar na may kalayaan kang ma-filter o tuluyang idispatsa ang mga hindi mo gustong makita. Kaya ang sayang makitang marami kayo sa birtuwal na mundo.

Kaya humantong sa monotony of political colors ang news feed mo ay tiyak, mula pa noon, nag-a-unfollow, unfriend, o nam-block ka na ng mga kamag-anak, kakilala, at ‘yung crush mo noong grade four dahil sa kanilang tindig sa pulitika. Hindi pa man pormal na kampanya – hello, alam naman nating lahat na months prior to February 8 pa nagsimula ang pangangampanya – isa-isa mo nang tinitiris ang hindi mo kasundo ng paniniwala. Matagal ka nang nag-social media purging. Lalo’t mistulang wala nang pag-asang mapaliwanagan pa ang iba.

Tinimbang mo ang tsansa kung magkikita pa ba kayo sa class o family reunion nang hindi nagsisinghalan o nagpaparinigan. Nang hindi nagsasabunutan o nagbabatuhan ng lumpiang shanghai. Nang hindi nagsusumbatan kung sino ang hindi nagbayad ng utang kanino. At matapos mong matayang malabo kayong magkita ng kamag-anak mo, o kung magkita man ay kay daling iwasan, unfollow na o unfriend.

Masaya kapag sama-sama sa pagsuporta sa isang kandidato sa limitadong espasyo ng social media, di ba? May kung anong psychological reinforcement na parang nag-iibayo ang inyong puwersa kung maraming nagtutulungan, marami kang Facebook group na kinabibilangan. Lalo kapag may namamataan kang mga pamilyar na pangalang closet-supporter pala at ngayon ay hayagan na ang pagsuporta. Nakakaengganyo ang shared posts tungkol sa mga nagbago ng sinusuportahang kandidato, ang mga larawan ng parada at caucus na dinadagsa ng mga volunteers. Ang saya ng mga meme na tumutuligsa sa kalaban, mga creative na patutsadahan. Parang ayos na ang lahat leading towards election.

Well, may dapat ka pang gawin. At hindi na lang ito pang-social media.

Alamin mo diyan sa iyong neighborhood o sa trabaho o sa mga kaeskuwela mo kung sino ang kaya pang kumbinsihin. Operative term is “kaya pa.” Kapag naramdaman mong sarado na ang utak, lumipat sa iba. Sayang ang oras at effort. Kapag naghilera ka ng maaasahang detalye tungkol sa kahit anong isyu at sasalagin ka lang ng napulot niyang fake news sa TikTok, YouTube o Facebook, to quote my favorite quasi-religious leader: “Staaahp.”

Kapag handang makinig o nagtatanong-tanong habang pumipili ka ng gulay sa palengke, o genuinely nag-uusisa tungkol sa minamanok mong kandidato habang nagpapa-pedicure ka, magpaliwanag nang maayos, mahinahon. Kung sasagot sa iyo nang bastos, sarkastiko o pabalang, manahimik ka na lang. Dapat composed ka. Huwag mong sabayan dahil wala din kayong makakamit. Iinit lang ang ulo mo. Ma-i-stress ka. Baka mapa-order ka pang bigla sa online shopping kahit wala ka pang pambayad.

Pero kung may gusto ka talagang kumbinsihin na hindi pa handang makinig, unahing paliwanagan ang kaniyang mga kaibigan at minamahal. Eventually, magsasama-sama kayo sa pagpapaliwanag. At sana, kasama dito ang isang tao na hindi niya kayang bastusin, hindi kayang tanggihan, iyong lubos na nirerespeto’t pinaniniwalaan.

Magpaliwanag. Lalo sa pinaniniwalaan mong nadidiliman ng mga datos na galing sa social media na sinasalanta ng kasinungalingan at disimpormasyon.

Tandaan, liwanag pa rin ang salitang-ugat ng paliwanag.

Sige. Kampanya pa. Magsariling-sikap dahil walang pambayad at pambili ng boto ang kandidato mo. – Rappler.com

Nagtuturo ng seminar in new media, pop culture, research, at creative writing sa Faculty of Arts and Letters, College of Education, at sa Graduate School ng University of Santo Tomas si Joselito D. De Los Reyes, Ph.D. Siya rin ang program coordinator ng BA Creative Writing program ng nasabing unibersidad. Recipient siya ng 2020 Philippine Normal University Gawad Sulo for Eminent Alumni in the Field of Teacher Education.