[OPINYON] Para nga kanino?

Ang pinakamadali’t wala nang paligoy-ligoy na sagot sa tanong ay para sa sarili. Pero puwede mo ring sabihing, “Para sa akin. Dahil gusto ko. Trip ko. Basta. Bakit ba? Ano ba pakialam mo?”

Siyempre, ang tanong na tinutukoy diyan ay kung para nga kanino ang desisyon mo kung sino ang iboboto. Lilinawin ko, hindi kung sinong kandidato ang iboboto, kung hindi sino ang makikinabang kapag ibinoto mo ang napupusuan mong kandidato?

Naging lubhang mapanghati ang kampanyahan sa bayan natin. Marami akong kakilalang hindi na magkaibigan ngayon. Magkakamag-anak na hindi na nagpapansinan. Magkumareng nagsaulian ng kandila. Magkakasama sa trabahong magkakagalit na. Bakit kasi? Dahil sa lahat ng eleksiyong naganap sa bansa natin, ngayon lamang umuusok ang bangayan sa social media at, minsan, hanggang sa personal.

Ngayon lang nagamit nang husto – parehong sa mabuti at maling paraan – ang social media. Umasa kasi tayo sa mga gadget at internet dahil sa pagkakaroon ng pandemya na naglimita sa ating kilos. Kaya ang hindi marating ng katawan, idinadaan sa chat, video call, o kaya’y pagsagot sa mga status to the point of exhaustion. Lalo’t bahagi ng trabaho at pag-aaral ang internet at mga gadget. Itong huling dalawang taon, tila ba ang dami nating oras humarap sa monitor.

Nadoble halos ang oras ng pagkonsumo natin sa social media at hindi napansin ng ilan sa atin, instrumento na pala sila sa mapanghating kampanya. Mabuti sana kung hanggang sa social media lang ang bangayan, may iba na hanggang sa magkita, hindi na nagpapansinan. Malaki ang ilulungkot ng family o class reunion sa hinaharap.

Hindi ko masisisi ang isa’t isa. Bukod sa masasakit na salita, marami ring gawa-gawang balita ang kumalat at pinaniwalaan. Marami nga sa mga ito ang ginagawang batayan sa pagpili ng kandidato. Tapos itatama ng isang kaibigan, maiinsulto naman sa ginawang pagtatama ang isa. Ang resulta? Magkakatampuhan, o mas masidhi, magkakagalit.

Wala na naman akong magagawa para magpayo pa sa kung ano ang dapat pagnilayan sa pagboto. Masyado nang huli. Tapos na ang kampanyahan, baka nga habang binabasa ninyo ito, may listahan na kayo ng iboboto. O nakaboto na kayo (lalo sa kaso ng mga kapatid nating journos at OFWs). Sa wala pa, hayan, may ilang oras ka pa, baka puwede pa ako magpahabol ng tanong: para nga kanino?

Para kanino ang gagawin mong pagboto? Sino pa ang makikinabang na malalapit sa buhay mo? Lubhang mababaw kapag sinagot mo na para lang makapang-asar. Para patunayang malakas nga ang iyong kandidato. Na tumama ka sa pagpili ng iboboto. Dagdagan mo ang dahilan. Iyan bang kandidato mo ang pinaniniwalaan mong makatutugon sa mga suliranin ng lipunan? May sapat ba siyang kakayahan para gawin iyon?

Balikan natin ang tanong na “Para nga kanino?” Kung sasagutin mo lang kasi ng “para sa akin,” huwag naman sanang iyon lang. Just to prove your point. Isipin mo sana na ang boto mo ay makaaapekto rin sa iba.

Kung magulang ka, maaaring para sa mga anak mo. Makakapag-aral ba sila nang maayos? May kakayahan bang ayusin ng kandidato mo ang sektor ng edukasyon? Ang kalinisan at kapayapaan ng bayan, maisasaayos ba? Ang komplikadong usapin ng ekonomiya, maitataguyod ba? Ang paggasta sa buwis, magiging masinop kaya? Dito kasi nakabatay ang mga proyekto ng bayan para maisakatuparan at mapakinabangan ng lahat, hindi lang iyong mga bumoto sa nanalong kandidato.

Hindi lang tungkol sa iyo ang eleksiyon na ito. Mas malawak ang sakop nito. Mas marami. Hindi lamang iisang balota ang kakatawanin ng desisyon mo. Kaya pagnilayan mong mabuti: Para nga uli kanino ang boto mo? – Rappler.com

Nagtuturo ng seminar in new media, pop culture, research, at creative writing sa Faculty of Arts and Letters, College of Education, at sa Graduate School ng University of Santo Tomas si Joselito D. De Los Reyes, Ph.D. Siya rin ang program coordinator ng BA Creative Writing program ng nasabing unibersidad. Recipient siya ng 2020 Philippine Normal University Gawad Sulo for Eminent Alumni in the Field of Teacher Education.