MANILA, Philippines – Ang ina ng yumaong diktador na si Ferdinand Marcos, at lola ng tumatakbo sa pagkapangulo na si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., ay nagsinungaling din tungkol sa kanyang naging papel sa World War II, at sumubok pang magpabayad ng P10,000 noon dahil dito.

Batay ito sa mga dokumentong nakalap ng mga researcher ng Thirld World Studies Center ng University of the Philippines Diliman, at inilathala ng Vera Files nitong Martes, Pebrero 22.

Mismong ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP) na ang nagsabi na puno ng kathang-isip, kasinungalingan, at kaduda-dudang detalye ang war record ng yumaong diktador, pero ang “record” na ito ay pinaninindigan ng kanyang pamilya, kasama si Bongbong, hanggang ngayon.

Pero ang panlilinlang ni Josefa Edralin Marcos, ina ng diktador, ay hindi pa gaanong nasasaliksik, kaya isinama ito ng Third World Studies Center para sa kanilang research sa rehimeng Marcos.

Must Read

Dictator’s officials lobbied Oxford to give Bongbong Marcos diploma – UP, Vera Files

Pekeng war records

Ayon kay Marcos mismo at sa mga iba pang nagsulat na pabor sa kanya, may malaking naging bahagi sa World War II si Josefa – para bang isa siya sa mga humawak ng armas para labanan ang mga Hapon.

Pero nabungkal ng UP ang mga affidavit ng isang Consuelo Fa. Alvear, na noon ay humihingi ng pagkilala ng United States army sa kanyang guerilla unit. Hindi sila nabigyan ng akreditasyon dahil walang silang naipakitang ebidensiya na tunay silang guerilla unit.

Sa mga dokumentong ipinasa ni Alvear, kasama sa miyembrong gusto niyang mabigyan ng akreditasyon si Josefa, pero ang paglalarawan niya kay Josefa ay napakalayo sa magiging paglalarawan dito ng anak na si Ferdinand.

Ayon mismo kay Josefa, nag-aalaga siya noon ng mga war prisoner at nagbigay pa raw ng P10,000 sa isang Liberato Bonoan. Tagapasa rin daw siya ng intelligence. Sabi pa niya, sa kanyang bahay sa Paco, Manila, nagtatago sa mga Hapon ang mga Pilipinong sundalo, kasama ang anak na si Ferdinand, hanggang sinalakay na ito.

Pagkatapos daw noon ay halos araw-araw siyang binibisita ng mga Hapon para hanapin sina Ferdinand at iba pang sundalo.

Base sa mga dokumento, ang mga affidavit na ito ay ipinasa ni Josefa noong January 1946, sabay halos nang magpasa si Alvear. Nauna nang limang buwan na magpasa si Ferdinand para ihingi sana ng akreditasyon ang kanyang grupong Ang Mga Maharlika, pero, tulad ng grupo ni Alvear, hindi rin ito kinilala ng US army. Taong 1948 nang pinal nang sabihin ng US army na peke ang Maharlika unit ni Ferdinand.

Ayon sa UP researchers, hindi nagtutugma ang mga kuwento at detalye sa magkahiwalay na affidavit ng mag-ina. Halimbawa: Kung totoong naging taguan nina Ferdinand at mga kasamahan ang bahay ni Josefa sa Paco, bakit ni hindi man lang siya nabanggit sa papeles ng Maharlika?

Pati sa mga biography na naisulat na, walang nagbanggit na inaaraw-araw ng mga Hapon ang pagsisiyasat sa bahay nii Josefa.

Utang na P10,000 at rantso raw sa Davao

Noong 1947, gustong pabayaran ni Josefa ang P10,000 na ibinigay niya kay Bonoan, ngunit mukhang hindi niya ito nakuha, ayon sa mga dokumento.

Ang taon kung kailan namatay ang asawa ni Josefa na si Mariano Marcos, ama ni Ferdinand at lolo ni Bongbong, magkakaiba rin, samantalang may mga dokumento naman na nagsasabing tinulungan ni Mariano at kanyang mga kapatid ang mga Hapon.

Sinabi rin daw ni Josefa na meron silang rantso sa Davao, ayon sa mga dokumentong isinumite nila sa mga korte sa Amerika para humabol sana ng danyos. Ginamit daw kasi ng US army ang rantso noon.

Hindi sila kinatigan ng US Court of Claims dahil hindi napaniwala ang korte na may ganoon ngang rantso.

Ayon sa UP researchers, bigo man ang mag-inang Ferdinand at Josefa na pagkakitaan ang kanilang pekeng war records, sinigurado naman daw ng diktador na mapapapaniwala nila ang mga Pilipino sa kanilang kuwento. Ito ay sa pamamagitan ng mga estruktura at kung ano-ano pa para maalala sila ng mga tao bilang mga bayani.

Noong 2016, pumayag ang Korte Suprema na ilipat ang labi ng diktador sa Libingan ng mga Bayani, bagay na nagbunsod ng malawakang protesta, lalo na mula sa mga sektor na kumokondenda sa korupsiyon at pang-aabuso noong Martial Law.

Nang napatalsik ng People Power Revolution si Marcos noong 1986, iniwan niya ang kanyang inang si Josefa. Nahanap ang matanda sa Philippine Heart Center, kung saan umabot na sa $57,333 o katumbas ng P7 milyon ngayon ang hospital bill nito.

Ayon sa libro ng national artist na si Nick Joaquin, si dating pangulong Corazon Aquino ang sumagot sa hospital bills. Namatay si Josefa noong May 4, 1988. – Rappler.com