[OPINYON] Puting buhok at ang mapaminsalang ageism

“Hindi ako senior” (may kasamang simangot).

Kapag may nakita kang isang tao na may puting buhok, please lang, huwag mo naman siya tanungin, “Senior ba kayo?” Security guard ka man sa isang bangko, cashier sa grocery, o kaya staff sa isang opisina na may priority lane, malamang gusto mo lang makatulong. Marahil ay busilak ang iyong puso, pero sana mag-isip isip ka muna.

Ang pagkakaroon ng puting buhok ay hindi palatandaan na ang isang tao ay 60 years old pataas, senior citizen, ’ika nga. Sa isang artikulo sa Harvard Health, binigyan-diin ni Dr. Robert H. Shmerling na, higit sa stress, mas malaking salik ang genetics kung kailan at paano puputi ang buhok ng isang tao. Samakatuwid, maaaring maagang pumuti ang buhok dahil nasa lahi ito. May mga karamdaman din na nagdudulot ng premature graying.

Kaya imbes na makatulong, nainsulto mo pa ’yung tao na pinaghinalaan mong senior citizen. Iwasan mo rin pahiyain at pagtawanan ang suspect mo sa harap ng maraming tao, sabay pagkutya, “Akala ko kasi matanda ka na!” at baka masakal ka. Dahil nahimasmasan na ako ilang araw matapos mangyari sa akın ito, nagagawa ko nang magbiro. 

Subalit ang isyu ng ageism ay hindi biro. Ayon sa World Health Organization (WHO), ang ageism ay “stereotypes (how we think), prejudice (how we feel) and discrimination (how we act) towards others or oneself based on age.” Dapat nating seryosohin dahil lahat tayo, kung papalarin, ay mabubuhay nang matagal kasama ang mga mahal natin. Lahat tayo, maaapektuhan kung pababayaan natin ang mababang pagtingin sa mga nakatatanda. 

Madalas ay bunga ito ng hasty generalization na sila ay mahina at kaawa-awa, na kahit priority lane ay hindi nila kayang hanapin. Sabi ko nga sa isang bank manager, hindi kailangang tanungin ng guwardiya ang bawat taong makita niya na may puting buhok kung ito ay senior. Kung senior nga, the fact na meron itong transaksiyon sa bangko ay patunay na siguro na hindi mahina ang isip at katawan nito.

Marami pang halimbawa ang ageism, lalo na ’yung sinasadya. Sa mga kompanya, isang pagpapakita ng ageism ang preferential hiring o kaya ay unjust promotion na edad ang naging basehan at hindi ang kakayahan. Sa buong mundo, marami nang naisampang kaso kaugnay nito, at may mga nagsakdal na nanalo. 

Bantayan din natin ang unconscious ageism, tulad ng awtomatikong pagpili ng isang nakababatang empleado na magbigay ng report kung bakit madali ang online work, at isang nakatatanda kung bakit mahirap. P’wede namang pagpalitin o gawing pareho ang tanong sa kanila, ’di ba? Sa wikang Ingles, compliment ang kasabihan na “aging like fine wine.” Bilang isang lipunan, bakit hindi natin tratuhin ang pagtanda tulad ng pagtangkilik sa premyadong alak, na habang tumatagal ay lalong pinahahalagahan? 

Baguhin natin ang ating pananaw dahil lubos na nakakapinsala ang ageism. Nalilimitahan nito ang ating mga oportunidad sa propesyonal at personal na buhay. Sabi rin ng WHO, dahil may epekto ito sa socioeconomic status, malaki ang impact sa ating physical at mental health. May kaugnayan din ito sa maagang pagkamatay dahil nababawasan daw ang buhay ng mga 7.5 taon. 

Malaki ang magagawa natin sa paglaban sa ageism. Tulad ng gender stereotypes, nagsisimula at unang nabubuo ang mga stereotypes ukol sa ageism sa ating mga tahanan, paaralan, media, at iba pang agents of socialization kung saan tayo ay kabahagi. Nakukulayan ang ating paniniwala at pagkilos dahil makapangyarihan ang nakikita at nadidinig natin sa ating paligid. Mapanira ang ageism dahil hindi lamang nito hinahadlangan ang iba kundi pati ang ating mga sarili. Sabi ko nga sa kaibigan kong mas malakas pa sa akin, mahirap umunlad kung ikaw mismo ang naniniwala na wala ka nang silbi dahil lamang sa edad mo.

Dahil nasa mga kamay natin ang pagbabago, darating ang panahon na mas magiging exciting ang pagiging senior citizen. Masayang manood ng libreng sine at kumain ng regalong cake, pero may isang bagay na sigurado ako: mas masarap maramdaman ang matinding respeto at pagpapahalaga natin sa isa’t isa. – Rappler.com

Si Maria Pia F. Luque ay nagtapos ng MA Education (Educational Psychology) sa Unibersidad ng Pilipinas Diliman. Isa siya sa mga manunulat sa anthology na Savor the Word, na itinanghal bilang Best Book of Leisure sa 32nd National Book Awards.