[OPINYON] Ano nga ba ibig sabihin ng pagiging isang progresibong lider ngayon?

The following is an excerpt from a speech delivered by Lawrence Malasa, batch valedictorian of the Academy of Political Management Batch 9 organized by Friedrich Ebert Stiftung Philippines during their graduation ceremony on October 23, 2022.

Batchmates, ito na ang hangganan ng ating paglalakbay sa Academy of Political Management. Kaya naman, bago tayo maghiwa-hiwalay patungo sa mapanghamong mundong naghihintay, marapat nating pagnilayan muli: ano nga ba ang ibig sabihin ng pagiging isang progresibong lider? 

Para sa akin, ang isang progresibong lider ay may tatlong kakayahan: una, may kakayahang kilalanin at pagnilayan ang nakaraan, at matuto mula rito; ikalawa, may kakayahang palawakin ang sakop ng kaniyang pinahahalagahan at tumutugon sa pinaka-nangangailangan sa lipunan; at ikatlo, may kakayahang hubugin at linangin ang pangarap nating kinabukasan. Hayaan niyo akong himayin ito.

Patungkol sa nakaraan: maraming nangyari sa ating bansa, sa ating pamilya, maging sa ating sarili, nitong mga nakaraang mga taon. Walang nakaligtas sa hagupit ng pandemya; may ilan sa atin, nawalan pa ng kakilala o mahal sa buhay dahil sa COVID. Ramdam din natin ang dulot nitong pasakit sa lipunan: bumagsak ang ekonomiya, maraming nawalan ng trabaho, naapektuhan ang kalidad ng edukasyon, tumaas ang presyo ng mga bilihin, at patuloy na naghihirap ang mahihirap. Dagdag pa sa inaalala natin ngayon ang palpak na pagtugon ng pamahalaan sa mga isyung ito. Nitong isang linggo lang, nabalitaan nating nandito na ang bagong variant ng COVID-19 sa bansa; ngunit wala pa rin tayong kalihim sa Kagawaran ng Kalusugan, less than ideal ang vaccination rates natin; at walang paghahandang ginagawa ang pamahalaan para maagapan ang isa na namang surge.

Akala natin, natuto na tayo mula sa karanasang ito. Noong kasagsagan ng mga lockdown, binatikos natin ang mga lider na dapat namumuno sa atin. Noong nagkaroon naman tayo ng pagkakataon na pumili ng matino at mahusay na pinuno, sinayang natin ang pambihirang pagkakataon na magluklok ng karapat-dapat. Ramdam ko ang panghihinayang, galit, at lungkot na ito noong unang cluster natin noong Hunyo. Habang nakikinig tayo sa mga kuwento ng ilan sa batchmates natin, bitbit pa rin natin ang mga sariwang sugat at namumugtong mga mata sa ating mga session noong panahong iyon. Ang daming kailangang i-unpack, i-untuck, i-debrief, at i-process. Pero para sa akin, isang patunay ito na tama na sumali ako sa APM. Dito, napapalibutan tayo ng mga taong handang makinig at dumamay, handang makiisa. At sa pagkakaisang ito, may oportunidad tayong baguhin ang nakasanayang mga sistema ng pang-aabuso at kalakaran ng pulitika sa bansa. Hindi man tayo pinalad sa pagkakataong ito, kasabay namang nabuo sa karanasan na ito ang pagkilalang darating ang panahon na kaya nating baguhin ang nakasanayan. Ang mahalaga, may nasimulan tayong pagkilos ngayon.

Isa lamang ito sa napakaraming sakit ng ating lipunan. Bilang progresibong lider, may tungkulin tayong ipagpatuloy ang ipinaglalaban ng mga nauna sa atin. Higit sa patuloy na paggunita at pag-alala sa mga madidilim na yugto ng ating kasaysayan, dapat ay may kaakibat itong konkretong pagkilos upang masigurong hindi na natin pagdadaanan muli ang mga ito. Sabi nga ni Chel Diokno: tunay na maghihilom lamang ang sugat sa ating lipunan kung gagamutin natin ito.

Patungkol sa kasalukuyan, kailangan nating mamuhunan upang palawakin ang ating impluwensya. Kung nais nating magpakilala ng mga reporma, pagsumikapan nating makabuo ng koneksyon at kilalaning maigi ang mga sektor, organisasyon, at tao na maaaring magsulong ng mga ito. Ang pagsali natin sa APM ay unang hakbang lamang upang makilala ang mga taong magiging katuwang natin sa ating mga adbokasiya. Higit sa pagkakaibigan na nabuo natin dito, sana ay magtulungan tayo na maiangat ang mga sektor na pinaglilingkuran ng bawat isa, sa anumang paraang makakaya. 

Isa ring mahalagang katangian ng isang progresibong lider ang pakikinig at pagtugon kung saan tayo tinatawag upang maglingkod. Naniniwala ako sa sinabi ni Frederick Buechner: “The place God calls you to is the place where your deep gladness and the world’s deep hunger meet.”  

Mabalik ulit tayo sa eleksyon. Nang ibinabalita na ang bilang ng mga boto, isa rin ako sa mga nalugmok at hindi makatrabaho nang maayos noong mga sumunod na araw matapos ang halalan. Ngunit sa aking pagninilay, napagtanto kong hindi dapat natatapos sa pagkadismaya, lungkot, at pagkabahala ang kaya kong gawin. Kailangang kumilos at hanapin kung saan ako tinatawag ng panahon. Kaya napagdesisyunan kong magresign sa NGO kung saan ako nagtrabaho nang halos apat na taon at bumalik sa gobyerno. Para sa akin — at lagi’t lagi kong uulitin — ngayon ang panahon, higit kailanman, na kailangan ang mga progresibong kabataan tulad natin upang punan ang mga bitak at pagkukulang ng sistema. Sa pamahalaan natin ngayon na talamak ang korapsyon at katiwalian, kailangan ng mabubuting tao tulad natin na ang hangad ay makatarungang magbigay-ginhawa at serbisyo, lalo na sa mga nasa laylayan ng lipunan. Anumang institusyon o organisasyon na kinabibilangan natin ngayon, sana ay matagpuan ng bawat isa sa atin ang ligaya ng ating puso at hangad na maglingkod sa pinaka-nangangailangan.

Panghuli, patungkol sa hinaharap: may responsibilidad tayong siguruhin na maipagpapatuloy ang ating mga adbokasiya, hindi lang sa mga susunod na taon kundi pati sa mga susunod na henerasyon. Bagaman maraming taon pa ang bubunuin natin para rito, hindi ito imposible. Bilang mga progresibong lider, kailangang mayroon tayong foresight o pagtanaw sa mga posibleng pangyayari sa hinaharap. Hindi man natin ganap na matitiyak ang mga pagsubok na parating, magagawa naman nating paghandaan ang pagsalubong natin sa mga ito. Paano? Bigyan ng boses ang kapwa. Palakasin ang ating mga komunidad. Ipaalala sa bawat isa na nasa kamay natin ang kapangyarihang gumawa ng pagbabago. Idiin sa bawat pagkakataon: hawak natin ang ating kinabukasan.

Bilang pangwakas, nais kong magbahagi ng isang pangyayari anim na taon na ang nakalipas. Lumitaw kasi sa Facebook Memories ko noong nakaraang linggo, na sakto sa mensahe na nais ko ring iparating ngayong araw.

Paglabas ng opisina (nasa CHED pa ako noon), bigla ko nalang napansin na maliwanag ang kalangitan at hindi katulad ng mga nakakaraang araw na sobrang dilim na dahil sa lakas ng ulan. 

Sa jeep na sinakyan ko pauwi, may nakasabay akong matanda. Nagtanong siya sa kanyang katabi kung magbabadya ba ng pag-ulan nang mga oras na iyon. Ngunit hindi siya sinagot nito. Tumingin muli ako sa langit, nababanaag pa rin ang maaliwalas na kalangitan kahit lumulubog na ang araw. 

Nang sagutin ko ang kanyang tanong, napansin kong bulag pala siya at nakikiramdam kung aabutan siya ng ulan ngayong uwian. Sinabi ko naman na maliwanag pa at di pa naman maulan. Nakita ko sa kanyang ngiti na kampante siyang makakauwi nang ligtas.

Ito ay isang paalala na hindi lamang sapat na magpasalamat sa natatanggap natin sa araw-araw. Kailangan ding tulungan ang iba na makita at maranasan ang ganda at biyaya ng mundo, at ng ating buhay. Maging biyaya tayo para sa iba, at sa isa’t isa.

Muli, maraming salamat. Isang karangalang mapabilang sa hanay ng ilan sa pinakamahuhusay at mabubuting kabataang lider ng ating panahon. Patuloy tayong pagpalain ng Maykapal. – Rappler.com

Lawrence Malasa just finished his master’s degree in public administration and currently works at the Development Academy of the Philippines. He likes to share his reflections on life and current events through poetry and memes.

The Academy of Political Management is a leadership-training course for second-line leaders of progressive organizations and/or individuals who are committed to the values of freedom, equality, social justice and solidarity, and plans to pursue social and political development work and political management positions.

This is a program fully supported and managed by the Friedrich-Ebert-Stiftung Philippine Office. The Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) is a private, not-for-profit, public interest cultural-educational foundation committed to the ideals and basic values of social democracy. FES has been active in the Philippines since 1964. In its cooperation with civil society organizations, labor groups, the academe and the government, it seeks to contribute in consolidating democratic institutions and in strengthening an inclusive political system and a people-centered economic development.