HINDI TOTOO: Nakaprograma na ang magiging resulta ng botohan sa Mayo 2022

Buod

• Ang sabi-sabi: Nakaprograma na sa sistema ng Smartmatic ang magiging resulta ng botohan sa Mayo 2022.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Ayon kay Election Commissioner George Garcia, hindi totoo ang kumakalat na mga screenshot ng “pre-programmed” na resulta ng eleksiyon na gaganapin pa lang sa Mayo 9. Walang akses ang Smartmatic sa sensitibong impormasyon kaugnay ng eleksiyon, at pinabulaanan na ng Commission on Elections ang sabi-sabing na-hack ang kanilang mga server.
• Bakit kailangan i-fact check: Maraming Facebook pages at accounts ang nagpapakalat ng mga screeenshot mula sa XSOX Group, na unang nagpakalat ng sabi-sabing ito.

Mga detalye

Isang grupo na nangangalang “XSOX Group” ang naglabas ng mga umano’y ebidensiya ng pandarayang nagaganap na bago pa man ang eleksiyon sa Mayo 9, 2022. Anila, ang mga ebidensiyang ito – screenshots ng mga code – ay nakuha nila mula sa mga server ng Smartmatic at Commission on Elections (Comelec).

Sa isang post, sinabi ng grupo na pre-programmed na ang mga boto sa sistema ng Smartmatic para palaging lumabas na pabor kay Vice President Leni Robredo ang bilang sinoman ang kandidatong piliin ng botante.

Kumakalat pa rin ang mga sabi-sabing ito kahit wala na ang kanilang orihinal na Facebook page. 

Kasinungalingan ang sinasabing pagpoprograma ng resulta ng botohan sa sistema ng Smartmatic.

Pinabulaanan din ni Comelec Commissioner George Garcia ang mga sabi-sabing ito. “​​So unfair to the Commission as it is outrageous and frustrating. Fake news to the highest level that does not deserve even a scant of attention from sensible individuals…. They are not accountable to the people, but we are,” sabi niya sa Rappler nang tanungin tungkol dito.

(​​Hindi makatarungan ito para sa Komisyon, malayong mangyari at nakakadismaya. Pinakamataas na antas ito ng pekeng balita na hindi karapat-dapat bigyan ng kahit kapiranggot na atensiyon ng matitinong indibiduwal… Hindi sila ang nananagot sa mga tao, ngunit kami.)

Noong Enero, sinabi ni Undersecretary Cezar Mancao ng Department of Information and Communications Technology (DICT) na maaaring nakompromiso ang teknolohiya ng Smartmatic, na contractor ng Comelec para sa automated election software, ngunit hindi siya nagbigay ng ebidensiya para rito.

Naglabas din ng ulat ang Manila Bulletin na na-hack ang Comelec servers at maaaring maapektuhan ang 2022 elections. Nakasaad sa artikulong may isang grupong nakapag-download ng files na naglalaman ng usernames at mga PIN ng vote-counting machines. Pinabulaanan ito ng Comelec. Sinabi ni Mancao na walang naganap na pag-hack ng Comelec servers dahil offline pa ang mga ito. (BASAHIN: The story is not the ‘hack’; it’s the propaganda)

Ang sabi-sabi na nakakuha ang “criminal hacking syndicate” na tinatawag na XSOX Group sa Facebook ng mga pribadong election data mula sa laptop ng isang empleyado ng Smartmatic ay nagmula kay Senator Imee Marcos, tagapangulo ng Senate committee on electoral reforms at kapatid ng kandidato sa pagkapangulong si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr.

Pinabulaanan din ito ni Comelec Commissioner Marlon Casquejo, na nagsabing hindi nagbibigay ng sensitibong impormasyon ang Comelec sa Smartmatic kaya naman hindi maaapektuhan ang eleksiyon kahit makompromiso ang kanilang provider.

Ayon pa sa kinatawan ng Smartmatic na si Christopher Ocampo, walang kinalaman ang kanilang kumpanya sa pagproseso at pagtatago ng impormasyon ng mga botante tulad ng ipinahihiwatig ng ibang mga post ng XSOX Group.

Binuo ang Facebook page ng XSOX nito lamang Enero ng 2022, kung kailan inilabas ang ulat ng Manila Bulletin tungkol sa umano’y napasok na server ng Comelec. Itinanggi rin nina Comelec spokesperson James Jimenez at dating commissioner Rowena Guanzon ang sabi-sabing ito. Anila, walang ebidensiya at “fake news” ang ulat na ito.

Nitong Marso 23, hindi na makita ang Facebook page ng XSOX Group. – Josette Saguiped, may report ni Dwight de Leon/Rappler.com

Si Josette Saguiped ay isang Rappler intern. Ang fact check na ito ay sinuri ng miyembro ng research team ng Rappler at ng senior editor. Basahin ito para sa karagdagang detalye tungkol sa internship program ng Rappler.

Magbahagi kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network. I-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.