Bileg ken Pagrebbengan: Presidente, Bise Presidente

Presidente

Panagtakem

• 6 a tawen, manipud iti tengnga ti aldaw ti Hunio 30 kalpasan ti eleksion
• Saan a kualipikado nga agpabotos manen 

Kualipikasion

• Makipagili iti Filipinas sipud pannakaipasngayna; kayatna a sawen, natural ti panagbalinna nga umili ti Filipinas
• Rehistrado a botante
• Makabasa ken makasurat 
• Agtawen iti 40 iti aldaw ti eleksion 
• Residente iti Filipinas iti 10 a tawen sakbay ti eleksion  
• Saan daytoy a nagtakem a presidente iti nasursurok ngem 4 tawen

Bileg ken Akem 

• Mangparnuay kadagiti pakaammo (ehekutibo a bilin, proklamasion, memorandum a bilin, memorandum a sirkular, ken sapasap wenno espesial a bilin)

• Mangdutok kadagiti pangulo dagiti departamento iti ehekutibo, embahador, opisial iti militar (ranggo a koronel wenno kapitan iti navy ken nangatngato), dagiti kameng ti Judicial and Bar Council, dagiti kameng ti Korte Suprema ken nababbaba a korte, ken daulo dagiti komision, kas sagudayen ti Konstitusion (Civil Service Commission, Commission on Elections, Commission on Audit)

• Mangdutok kadagiti undersecretaries ken assistant secretaries dagiti ehekutibo a departamento, babaen ti nominasion ti sekretario ti tunggal departamento 

• Mangdutok kadagiti directors ken assistant directors dagiti buro, regional ken assistant regional directors, service chiefs ti departamento, wenno ania man a katukadna a posision, kas sagudayen ti Konstitusion ken ti Administrative Code of 1987

• Mangidaulo iti National Security Council

• Mangsuperbisar kadagiti amin a lokal a gobierno  

• Agtakem a kas Commander-in-Chief ti Armed Forces of the Philippines

• Mangsuspenso iti pribilehio ti writ of habeas corpus, ngem kadagiti laeng persona a naidarum iti rebelion wenno direkta a mainaig iti panagsakup

• Mangisaad iti sibubukel wenno paset ti Filipinas iti babaen ti linteg militar, iti babaen ti panangaprobar ti Kongreso 

• Mangipaay iti pannakayalud-od ti pannusa, mangipaulog iti pannakawayawaya, wenno mangibabawi iti multa kalpasan a maipaulog ti pangngeddeng  

• Mangipaay iti amnestia babaen ti yaanamong ti mayoridadti amin a kameng ti Kongreso 

• Makikontrata wenno manggarantia kadagiti utang iti ganggannaet iti nagan ti pagilian, babaen ti panangaprobar ti Monetary Board

• Mangsertipikar iti pannakaipatungpal ti naipasa a linteg tapno masaranget ti kalamidad wenno emerhensia a pakasaknaran ti publiko 

• Mangaprobar wenno mangibasura kadagiti amin a gakat (bill) nga impasa ti Kongreso

• Mangibasura iti ania man a paset ti maysa a gakat iti panagilatang, mateggedan, wenno taripa 

• Mangidatag iti badiet kadagiti paggastosan ken pagur-oran iti gastuen tapno yaramidan ti Kongreso iti gakat para iti nailian a badiet 

• Agsarita iti Kongreso sakbay wenno bayat ti pannakalukat ti regular a sesion daytoy 

• Mangideportar wenno mangikeddeng iti non-immigrant nga istatus dagiti ganggannaet iti Filipinas

• Mangbilin iti Solicitor General a mangala iti pribado a sanikua tapno usaren ti publiko (eminent domain)

• Mangbilin iti Solicitor General a mangala kadagiti sanikua dagiti pimmusay a persona a saan a nakaibati iti kasuratan ken awanan iti asino man a legal nga agtawid  

• Mangbilin iti Solicitor General a mangpasubli iti di maikanatad ti pannakaalana a sanikua dagiti opisial wenno empleado ti gobierno  

Pannakaipasa ti Takem

No mabakante ti takem ti Presidente gapu iti pannakatay, permanente a dis-abilidad, pannakapatapuak iti takem,  wenno panaglusulos, sublaten dagiti sumaganad a persona ti takem agingga a mabotosan ti baro a presidente: 

1. Bise presidente
2. Presidente ti Senado
3. Espiker ti Kamara (House of Representatives)

Naadaw iti 1987 Constitution of the Republic of the Philippines; Administrative code of 1987 (EO 292 1987)

Bise Presidente

Panagtakem

• 6 a tawen, manipud iti tengnga ti aldaw ti Hunio 30 kalpasan ti eleksion
• Kualipikado iti 1 a reeleksion  

Kualipikasion

• Makipagili iti Filipinas sipud pannakaipasngayna; kayatna a sawen, natural ti panagbalinna nga umili ti Filipinas
• Rehistrado a botante
• Makabasa ken makasurat 
• Agtawen iti 40 iti aldaw ti eleksion 
• Residente iti Filipinas iti 10 a tawen sakbay ti eleksion  

Bileg ken Akem

• Agtakem a presidente iti kanito a mabakante ti nasao a takem 
• Mabalin nga agkameng iti Gabinete ti Presidente a saan nga agkasapulan iti kompirmasion manipud iti Commission on Appointments
• Agserbi nga ehekutibo a kameng ti komite iti National Security Council

Pannakaipasa ti Takem

• Apaman a ti nabotosan a bise presidente ket sublatenna ti takem ti presidente, manginominar daytoy iti sukat a Bise Presidente babaen ti panangprobar ti Commission on Appointments

Naadaw iti 1987 Constitution of the Republic of the Philippines; Administrative code of 1987 (EO 292 1987)

– Rappler.com

Sinukisok ni Dylan Salcedo ti Rappler.com | Impatarus iti Ilokano ti UMPIL (Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas)