Bata, bata, bakit mo ‘yun ginawa? 

Umani ng samot-saring komento ang isang Reddit post tungkol sa estudyante ng De La Salle University-Manila na biglang kinagat sa braso ng isang batang kalye habang siya ay naglalakad  pauwi. Nakasaad sa post na naganap ito alas dyes ng gabi, matapos ang kanyang klase, at siya ay nakasuot ng jacket kaya hindi ito nag-iwan ng sugat. Ayon sa kanya, “I usually just ignore the  kids, but this time I’m genuinely annoyed/concerned about safety.” Tinanong niya kung kanino pwedeng ireport ang pangyayari, at kung dapat ba pumunta sa istasyon ng pulis. Dagdag pa niya, “It’s not within the school premises, so I’m not sure the school can do anything about this. How can we make that area more safe?” 

Mahihinuha na ang intensyon ng poster ay magbigay ng kaalaman sa iba tungkol sa nangyari sa kanya at humingi ng payo sa kung kanino ipaaalam ang insidente upang maging mas ligtas ang lugar. Makikitang suportado naman ng karamihan ang kanyang sentimyento nang magbahagi sila ng parehong karanasan. Sabi ng isa, “I had the same experience recently, and I got bruises after.” Mungkahi naman ng iba na iparating ito sa kinauukulan, kagaya ng opisyales sa barangay, mga administrador ng paaralan, at sa pulis.  

Sinunod naman ito ng poster, at nagbigay ng update kinabukasan. “Reported it and from the footage I wasn’t the only one bitten (three others were also bitten). The security is looking for the guy and they’re gonna watch that area more now.” 

Ang lugar na pinangyarihan ng insidente ay sa Fidel Reyes Street na malapit sa mga pasilidad ng  DLSU, kaya maraming estudyante ang dumadaan dito para makapunta sa kanilang mga silid-aralan o tirahan. Gayunpaman, dahil ang pinangyarihan ay isang pampublikong lugar na malapit sa pamantasan at gayo’y napapaligiran ng mga negosyo at bahay, maraming batang kalye ang namamalagi rito.

Pero, nagsimulang mag-viral ang Reddit post nang may mag-repost nito sa X (dating Twitter). Uminit at lumawak ang talakayan nang may magsabing ito raw ay parte ng kilusang “eat the rich.” Ang kasabihang ito ay karaniwang ginagamit sa mga diskusyon sa kapitalismo, tunggalian ng klase, at kayamanan. Subalit, sang-ayon ako sa karamihan na tumutol sa paggamit ng kasabihan sa partikular na insidente.  

Hindi tama na ipagpalagay na lahat ng estudyante sa pamantasan ay mayaman, dahil kahit ito ay  pribadong institusyon, marami sa mga mag-aaral dito ay umaasa sa scholarship. Sa katunayan, 20% ng mga estudyante sa DLSU ay nakatatanggap ng scholarship. Samakatuwid, hindi dapat gawing sentro ng diskusyon ang panlipunang uri ng estudyante sa insidente. Kahit pa mayaman o mahirap ito, nakakabahala na makagat ng isang batang kalye kahit wala naman siyang ginagawa  rito. 

Ang totoong suliranin ay ang naranasan na harassment ng estudyante. Gayunpaman, dapat din talakayin ang kondisyon ng mga batang kalye at ang kanilang mga karanasan na maaaring nagdulot sa kanilang nakakapanakit na kilos. Ang dalawang isyu na ito ay kailangan pagtuunan ng pansin at bigyan solusyon.  

Ang pangamba ng estudyante at ang kanyang paghahangad ng mas ligtas na lugar ay balido. Ito ay dahil hindi lamang isang beses nangyari ang ganitong insidente, at marami na ang nagbahagi ng kanilang mga hindi kanais-nais na karanasan sa lugar. Sa katunayan, ayon sa pangulo ng DLSU USG na si Raphael Hari-Ong, “Following multiple incident reports from students around the Taft area, the USG called for an emergency meeting with the Malate Police Station, Barangay Kagawads of 708 and 709, and the DLSU Security Office.” Dagdag pa niya, “In terms of Fidel Reyes Street, our Security Office will be monitoring these incidents and will be providing more spotters in the area to protect our community.” Kahit hindi na sakop ng DLSU ang lugar, nararapat lang na paigtingin ang pagbabantay rito nang masiguro na walang harassment o krimen na nagaganap.  

Kailanman ay hindi magiging tama ang pagdulot ng pinsala ng mga batang kalye, kaya dapat silang matulungan at magabayan. Kailangan ay intindihin ang kalagayan ng mga bata na maaring mga biktima ng hindi makatarungang mundo na kanilang kinalakihan. Karaniwang dahilan ng kanilang pamamalagi sa lansangan ay ang kahirapan, pang-aabuso, kawalan ng magulang, at kalamidad. Karamihan sa kanila ay hindi nakakapag-aral o hindi natuturuan ng mabuting asal, at ito ay nakaaapekto sa kanilang sikolohikal na pag-unlad. Ang ilan naman ay nagagawa ang ganitong mga bagay dahil sa nilanghap na rugby na nakaaapekto sa pag-iisip.  

Imbis na ituring ang mga batang kalye bilang sakit sa lipunan, dapat ay pakitaan sila ng pagmamalasakit. Ang mga bata ay vulnerable at nangangailangan ng tulong at pag-akay mula sa mga tamang tao. Maaring hingin ang serbisyo ng barangay o DSWD nang sa gayon ay maturuan ng leksyon ang mga bata at maitama ang mga aksyon na nakakapahamak sa kapwa. Hindi madali at mabilis ang magiging solusyon, pero isa lang ang konklusyon: kailangan nila ng tulong sapagkat hindi tama na sa kanilang murang edad ay namamalagi sila sa lansangan imbes na sa paaralan.  

Sa unang tingin, ay parang ang babaw lang ng pangyayaring ito, pero kung susuriin, ito ay lumalalim at dulot ng mga kakulangan at kamalian sa sistema na matagal nang namamayani sa lipunan. Hindi lamang sa DLSU o sa Maynila nangyayari ang ganitong sitwasyon, kundi ay kinakaharap din ng maraming lugar sa bansa. Ito ay usapin ng dalawang klase ng bata, ang isa ay mapalad na nakakapag-aral sa isang magandang institusyon at naghahangad lamang ng dagdag na seguridad matapos ang mapanganib na karanasan, habang ang isa ay kapus-palad na nakagawa ng kapahamakan, maaaring dahil sa kahirapan at opresyon na naranasan sa buhay, kaya dapat ay bigyan ng patnubay. Dalawang tao na magkaibang sitwasyon at estado, pero parehong nangangalampag para sa isang mas maayos na Pilipinas. – Rappler.com

Si Arnold Jansenn S. Gallardo, 20 taong gulang, ay isang iskolar na kasalukuyang nag-aaral ng Bachelor of Science in Human Biology sa Pamantasang De La Salle. Interesado siya sa interseksyon ng humanidades sa agham at medisina.