Buod

• Ang sabi-sabi: Pinagalitan ng isang pari si Bise Presidente Leni Robredo at Senador Kiko Pangilinan sa isang misa.
• Marka: Sumasang-ayon ang Rappler sa markang “Manipuladong Video” na nauna nang ibinigay ng AlterMidya sa kanilang fact check sa sabi-sabing ito.
• Ang katotohanan: Ang video ay pinagtahi-tahi na magkakahiwalay na bahagi ng homily ni Bishop Raul Dael ng Roman Catholic Diocese ng Tandag, Surigao del Sur. Sa orihinal na video ng homily, sinabi ni Dael na ibibigay niya ang kaparehong homily kahit sino pang kandidato sa pagkapangulo ang dumalo sa kaniyang misa. Sinabi rin ni Dael na wala siyang ineendoso na kandidato sa pagkapangulo.
• Bakit kailangang i-fact-check: Nang isulat ang fact check na ito, mayroon nang higit sa 532,700 reaksiyon, 10,400 na komento, at 7,200,000 na views ang video sa TikTok.

Mga detalye

Isang post noong Abril 15 ng TikTok user na si “@bradd.tonski” ang nagpapakita ng video ng isang misa kung saan pinagalitan umano ng isang pari sina Bise Presidente Leni Robredo at Senador Kiko Pangilinan.

Nakalagay sa caption ng post, “#Lenikiko na pagalitan ni Father Tandag dahil pinapast si father nang pink na mask ayan tuloy na sermonan ni father nice father.”

Makikita naman na nakapatong sa video ang mga linyang: “Na sermunan si Leni at Kiko” at “Yan napala niyo #LeniKiko.”

Nang isulat ang fact check na ito, mayroon nang higit sa 532,700 reaksiyon, 10,400 na komento, at 7,200,000 na views ang video sa TikTok.

Manipulado ang video na nagpapakita na pinagalitan ng pari sina Robredo at Pangilinan.

Ang video ay ginawa gamit ang pinagtahi-tahi na magkakahiwalay na bahagi ng video ng isang misa ni Bishop Raul Dael ng Roman Catholic Diocese ng Tandag, Surigao del Sur. 

Ang orihinal na video ay may habang 13 minuto, samantalang ang TikTok video na naglalaman ng sabi-sabi ay apat na minuto lang. 

Mula 2:28 hanggang 2:33 timestamp ng manipuladong video, sinabi ni Dael, “If Bongbong will come here and ask for the mass, I will give it to him.” (Kung pupunta rito si Bongbong at makikiusap na magdaos ng misa, ibibigay ko ito sa kaniya.)

Sa orihinal na video, maririnig mula 10:14 hanggang 10:45 timestamp ng video ang karugtong nito na, “If Lacson will come, I will give it to him. The Church is always giving space and fairness to everyone.”

(Kung si Lacson ang pupunta, ibibigay ko rin ito sa kaniya. Ang simbahan ay palaging nagbibigay ng espasyo at ito ay patas sa lahat.)

Bago ang mensaheng ito, sinabi ni Daez na wala siyang ineendoso na kandidato para sa pagkapangulo ngayong eleksiyon. – Lorenz Pasion/Rappler.com kasama sina Lyka Naranjo at Philip Mateo ng AlterMidya

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.