HINDI TOTOO: Sinabi ni Judy Taguiwalo na may dayaan sa eleksiyon

Buod

• Ang sabi-sabi: Sinabi ng dating secretary ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) na si Judy Taguiwalo na mayroong dayaan na naganap sa end-to-end transmission path ng transparency servers ng Commission on Elections (Comelec) sa eleksiyon ngayong 2022.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Sinabi ni Judy Taguiwalo sa isang post na hindi sa kaniya nagmula ang pahayag na ito. 
• Bakit kailangang i-fact-check: Kumakalat sa iba’t-ibang Facebook groups ang sabi-sabi.

Mga detalye

Isang post ang kumalat sa iba’t-ibang Facebook groups nitong Huwebes, Mayo 19, na nagsasabing ayon daw sa dating secretary ng Department of Social Welfare and Development na si Judy Taguiwalo, nagkaroon ng dayaan sa katatapos na eleksiyon ngayong 2022.

Magkakamukha ang tekstong kumakalat sa iba’t-ibang grupo sa social media – patunay na ang mga ito ay nag-copy-paste lamang sa isa’t isa. Lahat din ng mga ito ay nagbabanggit lang ng pangalan ni Taguiwalo bilang source umano, ngunit walang makapag-share ng orihinal na post mula sa kanyang opisyal na account.

Sinabi sa pahayag umano ni Taguiwalo na pinaghihinalaan ng mga eksperto mula sa Unibersidad ng Pilipinas (UP) at mga programmer na binabago ang command at query functions ng database ng Comelec tuwing downtime nito. 

Sinabi rin sa umiikot na teksto: “Hindi lang mga taga-UP ang may suspicion na ganito. Nilulunod tayo sa teknikalidad, java error at anek anek na palusot.”

Hindi totoo na mula kay Taguiwalo ang pahayag na ito.

Naglabas ng post si Taguiwalo sa kaniyang opisyal na Facebook account para pabulaanan na sa kaniya nagmula ang pahayag.

“I have NOT POSTED  anything like this. Please remove my name as source of this information!” sabi ni Taguiwalo sa post.

(Hindi ako naglabas ng kahit anong pahayag kagaya nito. Nakikiusap ako na tanggalin ang aking pangalan bilang pinagmulan ng impormasyon na ito.)

Ang larawan na ginamit ng sabi-sabi ay mula sa isang Rappler IQ story na pinamagatang “How does the PH automated election system work?” tungkol sa kung paano gumana ang Automated Election System ng Comelec at hindi tungkol sa election fraud.

Ayon sa Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV), 1.6% lamang ang mismatch na kanilang nakita sa mga bilang sa printed election returns (ER) at sa mga nagmula sa transparency server. 

Pinabulaanan din ni Comelec Commissioner Marlon Casquejo ang iba pang alegasyon ng pandaraya kaugnay sa transparency server ng Comelec.

“If they really insist (Kung magpipilit sila), p’wede naman natin i-check ’yung each election returns in each province. Unang-una, magta-transmit naman si National Board of Canvassers papuntang Congress. Makikita natin per province kung ilan ’yung percentage doon,” sabi ni Casquejo.

Magsisimula naman ang pag-canvass ng Kongreso bilang National Board of Canvassers (NBOC) sa mga boto para sa mga kandidato sa pagkapresidente at bise presidente sa Mayo 24. – Lorenz Pasion/Rappler.com

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.