Buod

• Ang sabi-sabi: Batay sa exit poll, nakakalap ng 3,780 na boto si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sa Hong Kong noong Abril 10, unang araw ng overseas voting para sa 2022 elections.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Ayon sa Philippine Consulate General Hong Kong, 3,285 lamang ang bilang ng bumoto para sa lahat ng presidential candidates sa unang araw ng overseas voting. Hindi maaaring mas mataas pa rito ang bilang ng boto ni Marcos Jr.  
• Bakit kailangan i-fact-check: Nang i-fact-check ito, nasa 25,000 na reaksiyon, 3,400 na komento, at 7,200 na share sa Facebook ang post ni Jay Sonza na may sabi-sabing ito.

Mga detalye

Sa isang Facebook post, ipinakita ng dating news anchor na si Jay Sonza na nangunguna umano sa Hong Kong ang kumakandidato sa pagkapangulo na si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sa unang araw ng botohan, base sa hindi kumpirmadong exit poll.

Sa post na ito, may litrato ng papel na nagpapakita umano ng exit poll na may bilang ng boto para sa mga kandidato sa pagkapangulo. Sa papel na ito, ipinapakita na nagunguna si Marcos Jr. habang mababa sa tig-100 ang boto para sa iba pang kandidato.

Nakalagay naman sa caption ng post, “overseas (hongkong) voting. exit poll/April 10, 2022 Marcos 3,780; Duterte 3,987; Robredo 89; Ong 230.”

Nang i-fact-check ito, mayroon nang 25,000 na ang reaksiyon, 3,400 na komento, at 7,200 shares ang Facebook post.

Hindi totoo ang mga numero na kumakalat.

Sobra ang sabi-sabing 3,780 ang umano’y boto kay Marcos kaysa bilang ng mga bumoto para sa lahat ng kandidato sa unang araw ng overseas voting. Batay sa datos na inilabas ng Philippine Consulate General Hong Kong, 3,285 lamang ang bilang ng bumoto nitong Abril 10. (BASAHIN: OFWs in Hong Kong dismayed over early closing of election’s first day)

Samantala, naglabas ng pahayag sa Twitter si Commission on Elections spokesperson James Jimenez patungkol sa mga exit poll: “An ‘exit poll’ is not the official tally of votes cast in the 2022 National and Local Elections (Ang exit poll ay hindi opisyal na bilang ng mga boto sa nasyonal at lokal na halalan ngayong 2022). Tandaan din na bibilangin lang ang mga boto ng Overseas Voting on May 9, AFTER the close of polls.” 

Sinagot naman ni Jimenez ang tanong ng isang Twitter user kaugnay sa exit poll na kumakalat, “Sir good day yung exit poll po ba na nalabas ngayon ay legit?” 

Sabi ni Jimenez: “As a general rule, unless na ang nag labas ng exit poll ay isang kilala at reputable na survey firm, hindi ito reliable. Lalo na sa social media, madaling gumawa ng official looking forms or graphics na mukhang legit.” (BASAHIN: Comelec warns against unreliable exit polls as overseas voting begins)

Naglabas din ng pahayag ang election lawyer at kolumnista ng Rappler na si Emil Marañon III sa kanyang Twitter account patungkol sa Republic Act 9006 o ang Fair Election Act.

“Sec. 5 of R.A. No. 9006 prohibits the announcement of the results of exit polls before the closing of the polls on May 9, 2022 as it promotes trending. Even if true, premature release of exit polls results is an ELECTION OFFENSE. Persons responsible may be arrested in flagrante.” 

(Ipinagbabawal ng Section 5 ng RA No. 9006 ang pag-aanunsiyo ng mga resulta ng exit polls bago magsara ang botohan sa Mayo 9, 2022, dahil nagsusulong ito ng pagkauso. Kahit totoo, ang maagang paglabas ng resulta ng exit polls ay election offense. Maaaring arestuhin ang mga taong may pananagutan habang isinasagawa ang sala.)

Matatapos ang overseas voting sa Mayo 9, kasabay ng araw ng halalan sa Pilipinas. – Joana de Guzman/Rappler.com

Si Joana de Guzman ay isang Rappler intern. Ang fact-check na ito ay sinuri ng miyembro ng research team ng Rappler at ng senior editor. Basahin ito para sa karagdagang detalye tungkol sa internship program ng Rappler.

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.