Mga Kapangyarihan at Katungkulan: Punong-Bayan, Pangalawang Punong-Bayan, Konsehal

Punong-Bayan

Termino

• Tatlong taon simula sa tanghali ng 30 Hunyo pagkatapos ng eleksiyon
• Maaaring ihalal nang hanggang tatlong magkakasunod na termino

Mga Kalipikasyon

• Mamamayan ng Filipinas
• 21 taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon
• Rehistradong botante sa munisipalidad na kakandidatuhan
• Residente ng munisipalidad na kakandidatuhan nang hindi bábabâ sa isang taon bago ang eleksiyon
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat sa Filipino o sa alinmang lokal na wika o diyalekto

Mga Kapangyarihan at Pananagutan 

• Pangangasiwa ng lahat ng programa, proyekto, serbisyo, at aktibidad ng pamahalaang bayan
• Pagpapatupad ng lahat ng mga batas at ordenansa kaugnay ng pamamahala ng munisipalidad at ng paggamit ng mga pangkabuoang kapangyarihan nito
• Pagpapasimula at pagpapatindi ng pagpaparami ng mga pinagkukunang-yaman at kita
• Pagtiyak na maipagkakaloob ang mga batayang serbisyo at sapat na pasilidad

Sanggunian: Kodigo ng Lokal na Pamahalaan ng 1991

Pangalawang Punong-Bayan

Termino

• Tatlong taon simula sa tanghali ng 30 Hunyo pagkatapos ng eleksiyon
• Maaaring ihalal nang hanggang tatlong magkakasunod na termino

Mga Kalipikasyon

• Mamamayan ng Filipinas
• 21 taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon 
• Rehistradong botante sa munisipalidad na kakandidatuhan
• Residente ng munisipalidad na kakandidatuhan nang hindi bábabâ sa isang taon bago ang eleksiyon 
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat sa Filipino o sa alinmang lokal na wika o diyalekto

Mga Kapangyarihan at Pananagutan

• Panguluhan ang sangguniang-bayan at paglagda sa lahat ng mga patunay ng mga ginastos para sa operasyon nito
• Pagtatalaga ng mga opisyal at tauhan ng sangguniang-bayan nang may eksepsiyon alinsunod sa Kodigo ng Lokal na Pamahalaan
• Paghalili sa punong-bayan sakaling permanenteng mabakante ang posisyon
• Paggamit sa mga kapangyarihan at pagtupad sa mga tungkulin at gawain ng punong-bayan sakaling mabakante nang panandalian ang posisyon

Sanggunian: Kodigo ng Lokal na Pamahalaan ng 1991

Miyembro ng Sangguniang-Bayan

• Tatlong taon simula sa tanghali ng 30 Hunyo pagkatapos ng eleksiyon
• Maaaring ihalal nang hanggang tatlong magkakasunod na termino

Mga Kalipikasyon

• Mamamayan ng Filipinas
• 18 taóng gulang pataas sa araw ng eleksiyon 
• Rehistradong botante sa distrito na kakandidatuhan
• Residente ng distrito na kakandidatuhan nang hindi bábabâ sa isang taon bago ang eleksiyon 
• Nakapagbabasá at nakapagsusulat sa Filipino o sa alinmang lokal na wika o diyalekto

Ang mga Bumubuo sa Sangguniang-Bayan

• Pangalawang punong-bayan na siyang nagsisilbing tagapangulo nito
• Mga regular na kasapi ng sanggunian
• Presidente ng munisipal na sangay ng Liga ng mga Barangay
• Presidente ng pambayang Pederasyon ng Sangguniang Kabataan 
• Tatlong sektoral na kinatawan: 1 mula sa kababaihan, 1 mula sa mga manggagawang agrikultural o industriyal, at 1 mula sa iba pang sektor gaya ng maralitang tagalungsod, mga katutubong pamayanan, mga may kapansanan

Mga Kapangyarihan at Pananagutan

• Pag-aproba ng mga ordenansa at pagpapasá ng mga resolusyon para sa isang mahusay at mabisàng pamahalaang-bayan
• Pagpaparami ng mga pinagkukunang-yaman at kita para sa mga planong pangkaunlaran, mga layuning pamprograma, at mga priyoridad ng munisipalidad
• Pagkakaloob ng mga prangkisa, pagpapasá ng mga ordenansa na nagpapahintulot sa pagbibigay ng mga permiso o lisensiya, pagpapasá ng mga ordenansa na nagtatakda ng buwis, bayarin, at mga singilin
• Pagsasaayos ng mga aktibidad na may kinalaman sa paggamit ng lupa, mga gusali, at mga estruktura
• Pag-aproba ng mga ordenansang tumitiyak sa mahusay at mabisàng pagkakaloob ng mga batayang serbisyo at pasilidad

Sanggunian: Kodigo ng Lokal na Pamahalaan ng 1991 

– Rappler.com

Isinalin ni Michael M. Coroza, PhD, ng Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) mula sa orihinal na Ingles ni Loreben Tuquero ng Rappler.com