FACT CHECK: Walang banggit ng Pilipinas sa bibliya

Ang sabi-sabi: Binanggit ni Hesukristo at ni Propeta Isaias ang Pilipinas sa bibliya.

Marka: HINDI TOTOO

Bakit kailangang i-fact-check: Ang naturang Facebook video na naglalaman ng sabi-sabi ay ini-upload noong Agosto 12 at umani na ng 738,000 views, 26,000 reactions, at 5,600 shares mula sa isang page na may 21,000 followers.

Binanggit sa video: “Patutunayan natin talaga na ang Pilipinas ay binanggit sa Bibliya. Hindi lang ang bibliya ang nagsabi, kundi ang mismong Panginoong Hesukristo, tinukoy ang Pilipinas. Maging ang propeta Isaiah, Pilipinas ang kanyang tinutukoy.”

Ang katotohanan: Walang sulatin mula sa bibiliya o sa mga salita ni Propeta Isaias ang tumutukoy mismo sa Pilipinas. 

Sa mga sulating binabanggit ang mga lupain sa Asya, tanging mga bansa at lugar lamang sa sinaunang Asia Minor o ang timog kanlurang bahagi ng kontinente ang tinukoy sa mga sulatin. Hindi tinukoy sa Bibliya ang mga lupain sa malayong silanganan.

Maling pagkakahulugan: Binigyan ng maling pagkakahulugan ng tagapagsalaysay ang ilang berso sa bibliya at mga akda bilang patunay umano na binanggit ang Pilipinas dito. Ngunit walang kaugnayan sa Pilipinas ang mga naturang berso sa Isaiah 42:10, John 10:16, at Romans 9:24.

Kung babasahin ang buong kabanata, nakatuon sa pagpuri sa Diyos ang sinasaad ng propeta sa Isaias 42, at bagamat binanggit ang mga katagang “malalayong kapuluan” wala itong tinutukoy na tiyak na lugar. 

Isang parabula naman ang winiwika ni Hesus sa Juan 10, at wala ring kinalaman ang mga wika ni Apostol Pablo sa Roma 9.

Sa James Moffat version ng bibliya ginamit ang mga katagang “malayong silangan” at “malayong kanluran” sa Isaias 43:5-7. Hindi naman direktang tinukoy ang Pilipinas o ang Asya sa mga sulating ito.

Ayon sa BBC, tinatayang sinulat ang Lumang Testamento mula 1200 hanggang 165 BCE at ang Bagong Testamento sa 1st Century AD. 

Pilipinas sa kasaysayan: Ayon sa Association for Asian Studies, lumaganap ang Katolisismo sa Pilipinas nang maging kolonya ito ng Espanya noong 1565, isa sa mga unang kolonya ng Europa sa Timog Silangang Asya. Bagamat ipinangalan itong Pilipinas sa panahon ng mga Kastila, kilala na ang lupain ng Pilipinas sa mga karatig-bansa nito base na rin sa mga tala patungkol sa kalakalan sa Asya.

Muling umingay ang usaping tinutukoy ang Pilipinas sa bibliya matapos banggitin ni Congressman Dan Fernandez ang teoryang Pilipinas ang sinasabing mahiwagang lupain ng Ophir sa banal na libro.

Ayon sa video explainer ng Filipino-American historian na si Kirby Araullo, walang matibay na patunay na tinutukoy mismo ang Pilipinas o kinikilala bilang lupain ng Ophir sa bibliya. 

“Despite the widespread interest in the land of Ophir during the age of explorations and colonization, to this very day there is no definitive conclusion that was ever reached as to where Ophir was actually located,” dagdag ni Araullo.

(Sa kabila ng interes sa lupain ng Ophir noong panahon ng paglalayag at kolonisasyon, hanggang sa ngayon ay walang tiyak na konklusyon kung saan nga matatagpuan ang Ophir.)

May ilang fact-check na ring inilabas ang Rappler sa iba pang mga sabi-sabi ukol sa bibliya:

• FALSE: Pope Francis says bible is a ‘dangerous’ book
• FACT CHECK: The Bible doesn’t predict the US’ downfall
• FALSE: Video of Pope Francis speaking about ‘end time prophecy’

– Kyle Marcelino/Rappler.com

Kyle Marcelino is a graduate of Rappler’s fact-checking mentorship program. This fact check was reviewed by a member of Rappler’s research team and a senior editor. Learn more about Rappler’s fact-checking mentorship program here.

Keep us aware of suspicious Facebook pages, groups, accounts, websites, articles, or photos in your network by contacting us at factcheck@rappler.com. Let us battle disinformation one Fact Check at a time.