[OPINYON] Mga ka-hampy

Kung magtatatag ng sariling party list at makakaboto lahat ang kasapi ng Facebook group na Homepaslupa Buddies 3.0, mababang dalawang kinatawan ang maiuupo nito sa Kongreso. May 1.2 milyon ang kasapi ng grupo. Sa mahigit isang milyon na iyan, 600 sa mga organic na ka-Facebook ko ang miyembro ng grupong itinatag noong January 2022.

Ayon sa impormasyon ng FB group, ito lang nagdaang linggo, 6,000 ang nadagdag na bagong kasapi. Kung bakit maraming sumasali, maibibintang marahil sa naglipanang masasayang viral posts mula sa grupo. Hindi naman lahat ay awtomatikong magba-viral. Pero dahil sa dami ng ambag na post ng mga kasapi (2,544 sa loob lamang ng isang araw habang isinusulat ko ito), mayroon talagang makakalaya palabas sa FB page para mag-viral dahil lamang sa collective engagement at shares ng mga miyembro. Dito ko sila unang naengkuwentro.

Impormal na nagtatawagan ng “ka-hampy” ang mga kasapi, thus the title. Kapag may magpo-post ng tanong, hihingi ng opinyon, madalas ina-address ang kagrupo bilang ka-hampy. Pinaikling “kapwa hampaslupa o ka-hampaslupa o ka-Homepaslupa” ang ka-hampy, na siyang inaakalang common denominator ng mga miyembro. Dapat hindi mayaman o nasa alta sociedad, dapat hampaslupa. O nagpapanggap na hampaslupa, lalo kung may magko-comment o magpo-post na pang-maykaya. Ang Homepaslupa Buddies 3.0 ay hindi Home Buddies, na isa pa ring Facebook group na mayroon namang 3 milyong miyembro. 

Kung ang Home Buddies ay para sa “home enthusiasts” na nagpapalitan ng “inspiration, tips, experiences, finds, and everything in between” para makamit ang “home of your dreams,” ang sa Homepaslupa Buddies 3.0 naman ay subliminal na tugon at panggagagad (o pagpapa-parody, you’re welcome) sa middle-class longing ng pagkakaroon ng maayos na bahay at buhay. 

Sa Homepaslupa Buddies 3.0, makakabasa ka ng mga karanasan ng obrero, ng street sweepers at piyon, ng mga naghahanap ng mauutangan, ng mga diskarte sa makakain, ng mga suliraning hindi masasabing bahagi ng mithiing magkaroon ng “home of your dreams” dahil nga mga ka-hampy ang miyembro. 

Katulad din ng ilang Facebook group na sinalihan ko, hindi naman mahirap ang sumali sa Homepaslupa Buddies 3.0. Sumang-ayon lang sa 10 patakarang inilahad ng mga administrator, kasali ka na. May ilang bilin, tulad ng “Bawal bastos, landi, at kamanyakan” (Group Rule No. 2) o “Bawal drugs, baril, hayop, violence” (Group Rule No. 4). Simple lang kung hindi mo gusto ang rules: “Kung gusto mo ikaw masunod gawa ka group mo.” Bawal ang flooding ng post o iyong paulit-ulit na pag-upload, bawal ding gawing personal na social media wall ang grupo (Group Rule No. 9), kung hindi “keyk agad.” Ang “keyk” ay kick palabas ng grupo. Kung magiging sanhi ng mahabang debate at personal na atake ang isang post, tatanggalin agad, lalo’t ito ay may kinalaman sa politika o relihiyon na, sa dami ng nag-a-upload ng post at limitasyon ng oras ng administrators, hindi maiiwasang may makalusot hanggang sa ma-flag at tuluyang mabura. Ito ring “keyk” na ito ang nagiging biruan kapag may isang miyembro ang nagpahiwatig na may kaya siya, gaya ng paggamit ng kotse o aircon sa bahay. Hindi ka-hampy ang may kotse at may aircon sa bahay.

Ganito naman kasi ang dynamics ng community standards. Kung may ipinapataw na standard ang mismong Facebook, may arbitraryong standard din ang social media interest groups na nakaatang sa administrators ang pagpapatupad. Kung tutol ka sa desisyon, as the case of Homepaslupa Buddies 3.0, ipagpapalagay na gusto mong gumawa ng grupo. Kaya nga kung “gusto mo ikaw masunod gawa ka group mo.”

Bukod sa pag-parody sa Home Buddies ng Homepaslupa Buddies 3.0, may dapat ding sipatin sa kakayahang tawanan o pagtawanan ng mga miyembro hindi lang ang mga maykaya (na puwedeng i-assume na kasapi ng Home Buddies) kung hindi maging ang sariling kahirapan by way of self-deprecating jokes, tulad nito: “Nakakahilo pala ’yung mentos na galing sa cabinet.”

Hindi ko dapat ipinapaliwanag ang joke, pero sa kabatiran ng mga hindi naka-gets, naptalina sa cabinet ang tinutukoy na kakulay at kahugis ng popular na candy. Mayroon ding humihingi ng payo, kaya mas tumataas ang engagement, gaya na lamang ng post na, “Signs po na bagong suweldo sa paluwagan misis ninyo?” Muli, para sa uninitiated, ang paluwagan ay paraan ng pag-iipon. Batay sa napagkasunduan, magbibigay ang bawat kasapi ng halaga na sasahurin ng isang miyembro. Lahat ay makakasahod basta nagbabayad nang maayos sa paluwagan ang lahat. 

Sa isang pananaliksik ni Dr. Arnie Cann, isang psychologist at professor emeritus ng University of North Carolina, nakatutulong sa well-being ang humor, kasama na ang self-deprecating o iyong gawing katatawanan ang sarili. Sabi pa ng propesor, batay sa pagsipi ng isang wellness magazine: “A good sense of humor leads to increased optimism, which in turn boosts our resiliency and enables us to thrive when we’re faced with adversity.” At ano pa ba ang adversity na pinag-uusapan sa Homepaslupa Buddies 3.0 kung hindi kahirapan at mga ancillary issues sa ilalim nito?

Hindi lamang pagbalikwas sa Home Buddies ang dahilan kung bakit nagkasama-sama ang mga ka-hampy. Sa bansang gaya ng sa atin, napakadaling buklurin ang may pare-parehong kapalarang hindi makamtan ang “home of your dreams.” Katunayan, noon pa ginagawa ng mga nananamantalang politiko ang pagbubuklod na ito ng mahihirap. Ilan ba sa kanila ang nagsabing para sila sa mahihirap o kakampi ng mahihirap o nangakong wawakasan ang kahirapan? Mayroon pa ngang umaastang mahirap, kunwari ay kumakain sa karinderya ng mga obrero at tsuper, kunwari ay nagwawalis ng kalye, namumulot ng basura. 

Bago ang bawat eleksiyon, maraming politiko ang nagsasabing iibsan kung hindi man tuluyang wawakasan ang kahirapan para lamang mag-ibayo ang yaman ng mga politikong ito. At least, sa Homepaslupa Buddies 3.0, may kasama ka sa ilang pagkakataong magpapahayag ka ng karanasan, o mag-upload ng biro hinggil sa kahirapan ng bawat ka-hampy. Sana lang talaga, hindi ito sakyan ng politiko.

Pangamba ko, baka isang araw, makita ko na lang na miyembro na pala ng grupo ang isang nagnanais maging senador o maging party-list representative na ang kinakatawan ay marginalized at, aba, kahit pa galing sila sa makapangyarihan at pamilyang umaapaw ang kayamanan na, as usual, mangangakong susugpuin ang kahirapan nating mga ka-hampy, na iiwan din sa ere bandang huli. – Rappler.com

Associate professor ng seminar in new media, research, at creative writing sa Faculty of Arts and Letters at sa Graduate School ng University of Santo Tomas si Joselito D. De Los Reyes, PhD. Siya rin ang program coordinator ng BA Creative Writing program ng nasabing unibersidad. Recipient siya ng 2020 Philippine Normal University Gawad Sulo for Eminent Alumni in the Field of Teacher Education.