Nakapanginginig ng laman ang fake news na pinagpiyestahan sa social media hinggil sa pornographic material, na ang sinisira ay ang isa sa tatlong anak na babae ni Vice President Leni Robredo. Sobrang below the belt na ang ganitong “dirty trick” ng Public Relation (PR) handler ng tumatakbong pulitiko sa Mayo 9, 2022 eleksyon. Hopeless case ito nang kawalang tiwala sa sarili, na maipapanalo sa halalan ang hawak nitong “dispalinghadong” pulitiko.

Tinawag kong “dispalinghado” yung kandidato, dahil kung may K itong lumaban, ‘di niya papayagan ang kanyang PR handler na gumamit ng ganito kababang “dirty trick.” Dapat ay ang magagandang nagawa niya para sa kanyang sarili, pamilya, at sa bayan ang ipababandera niya!

Walang duda kasing may haplos sa dibdib ang commercial sa TV ni Leni na kasama ang magaganda niyang anak – wholesome ang dating, makatotohanan, walang pambobola at kabastusan – at malaking puntos ito sa kampaniya. 

Kaya ang ipinantapat agad dito ng PR handler ng kalabang kandidato – ay isang fake at iskandalosong sex video na ikinalat ng troll farm nito, upang pabagsakin ang mataas na moralidad ng mag-iinang VP Leni. 

‘Matay ko mang isipin, ang utak ng ganitong “dirty trick” ay ang walang prinsipyo na mga PR handler – pera-pera lang ang laban walang konsiyensya para sa Inang Bayan – kaya nga mas dapat silang tawagin na “Bentador” ng mga dispalinghadong pulitiko.

Magaling maglubid ng kuwento ang mga “Bentador” kaya marami silang nagogoyong kababayan natin, na ang ibinoboto ay ang inilalakong mga mandarambong na kandidato. Resulta, karamihan sa nananalo ay mga corrupt na pulitiko, na ang alam lang gawin kapag naupo na ay ang magnakaw sa kaban ng bayan, para mabawi ang milyones na ginastos sa pangangampaniya. 

Dirty PR

Kalagitnaan ng dekada 80 nang makamulatan ko ang ganitong operasyon ng mga “Bentador” – pero hindi pa sila kasing garapal ng mga na naglipana sa ngayon. 

“Dirty PR” ang bansag dito ng mga kaibigan kong intel operative (tiktik), na tuwing papalapit ang election ay naka-monitor sa balitaktakan ng mga pulitiko. Dumarami kasi ang krimen – pag-ambush, kidnap-for-ransom, at mga bank robberies – kapag papalapit na ang election kaya’t kasama ito sa monitoring ng mga tiktik ng pulis at militar.

Sa obserbasyon namin ng mga kaibigan kong tiktik, maraming naglalabasan ngayon sa social media na mga political campaign poster at video – mga misleading ang taglay na impormasyon – na gawa nang “malilikot” na utak ng mga “Bentador” na ito. 

Iba pang sampol nito, bukod sa fake na porno-video – campaign poster ni VP Leny na ang numerong dapat na tandaan ay hindi #10 bagkus numero ng kanyang kalaban; may nagpapakalat na ang isang kandidato ay umatras na at ang kalaban nito ang inirekomenda na iboto; may nagsasabit ng malalaking campaign poster ng kalaban sa mga lugar na bawal, upang lumutang na lumalabag ito sa batas; may nagpapakalat na wala nang pera pang kampaniya ang kalaban, pero ang totoo ang kampo nito mismo ang nagpapakalat bilang depensa sa akusasyon namimili sila ng boto.

Mas nakababahala ang obserbasyong ito ng mga amigo kong operatiba: “Tuwing nasa kainitan ng pangangampaniya, lantaran ang garapal na pagpapagamit ng ilang ahensiya ng pamahalaan, sa nakaupo pang kandidato.”

Lagi kasing may “effort” ang ilang ahensiya na maharang at mapigil ang mga mamamayan na makarating sa mga itinakdang campaign rally ni VP Leni, na palaging kinakikitaan ng malaking suporta mula sa ating mga kababayan. 

Komento ng isa kong amigo: “Imposible namang pagkakataon lang ang biglang pagsasara ng Magsaysay Blvd sa Pasay City dahil huhukayin ang kalsada; ang biglang pagkakaroon ng road reblocking sa mga pangunahing kalsada sa Makati; ang pagtigil ng biyahe ng mga ferry boats sa ilang lalawigan; at paghinto ng pasada ng mga sasakyang pampubliko. Sa kalagitnaan ng election campaign period – p’wede ba talaga ang mga construction na ganito?”      

PR proposal

Dekada 90 naman noong magkakasunod na eleksyon na ang mga PR handlers ay parang nakakawala sa kural. Bara-bara ang style sa pangangampaniya. Marumi na silang lumaro, may mga gimik na, pero ‘di pa rin sila maka-alagwa ng todo dahil marami pa rin noon na mga ma-prinsipyong editor at reporter na hindi pumapatol sa mga “gimik” na pang-eleksyon!

Hindi ko makalilimutan nang ipakita sa akin ng kaibigan kong tiktik na taga-Crame ang isang duffle bag na ang laman ay mga PR proposal, litrato ng mga kilala kong reporter, editor, at kolumnista na gumigimik sa loob ng mga bar at night club, mga “white letter” na ang binibira ay mga mamamahayag, at mga naka-rubber band na “customer copy” ng resibo sa mga gimikan na pirmado ng mga nag-goodtime na taga-media. Tantiya ko’y gagamitin o nagamit nang pang-blackmail ang mga laman ng bag.

Ibinalik ng grupo sa lugar na kinatagpuan ang duffle bag at matapos ang mga ilang oras na patagong paghihintay, nakita nila na binalikan ito at kinuha ng dalawang taga-media. Kaya mula noon ay naging maingat na ako sa pakikitungo sa mga ganitong kabaro ko – na kasali rin pala sa “dirty tricks” – dahilan kaya ‘di ako naging manginginom, bagkus ay naging adik na lang sa kapeng barako!

Heto ang mas matindi…dekada 90 pa rin nang ipabasa sa akin ng kaibigang titktik na militar ang na-intercept niyang impormasyon hinggil sa isang political campaign operation na may titulong “Oplan Octopus.”

Media operation ito na binubuo ng walong pag-atake sa kalabang kandidato. Kasama rin sa babanatan ay mga miyembro ng pamilya nito. Ang intel info ay galing sa isang “printing press” sa Maynila na pag-aari ng isang opisyal ng National Press Club (NPC). Ang sinasabing opisyal ng NPC ang mismong “author” ng “Oplan Octopus” pero ‘di ito nakalusot dahil agad itong na-neutralize ng kampo ng pulitikong babanatan sana. Natalo ang manok ng PR handler at matagumpay na nahalal naman sa isang pambansang posisyon ang kalabang kandidato. 

Troll farms

Sa dekadang ito, mas nakabi-bilib ang mga “Bentador” na sa talas ng pananaw (foresight) ay agad nakapagpundar ng tinatawag “troll farms” – binubuo ng mga “multo” na social media account na ang may-ari ay ‘di totoong tao. Madaling gawin ito noon gamit ang isang sim card at cellphone lamang.

Ngayon kasi ang isang sim card ay para lamang sa isang social media account. Kaya para makagawa ng maraming account ay kailangang bumili ng maraming sim card. Hindi rin naman ito mahirap na gawin dahil wala namang batas na nagbabawal sa pagkakaroon at paggamit ng maraming sim card ang isang tao. Kaya naman tuloy pa rin ang ligaya ng mga may “troll farms” na PR handlers!

Akala ko nga ay tapos na ang maliligayang araw ng “troll farms” nang ipanukala ng mga mambabatas ang House Bill No 2395 at Senate Bill No. 2395 na naglalayong: “To mandate all public telecommunications entities to require the registration of SIM cards as a prerequisite to their sale and activation.”

May panlaban na sana sa “troll farms” na responsible rin sa pagkakalat ng mga fake news, pero naunsiyami ako nang ma-veto ito ni Pangulong Rodrigo R. Duterte. Kailangan pa raw kasi itong pag-aralan ng husto.

Kaya ngayon ay tuloy pa rin ang ligaya ng mga trolls na alaga ng mga “Bentador” sa natitirang halos tatlong linggo pa bago mag-eleksyon!

Naglulupa pa rin

Marami pa rin namang matitinong PR handlers – yun lang ‘di sila type ng mga dispalinghadong pulitiko. Alam kasi ng mga pulitiko na walang botante na bibili sa kanila sa normal at parehas na pangangampaniya kaya’t ang serbisyo ng mga ganid na “Bentador” ang kinukuha nila.

Pero ito ang sisti – habang nagtatampisaw sa milyones na kinita ang mga “Bentador” kada eleksyon, patuloy naman sa paglulupa ang mga nagpagamit na mamamahayag dahil sa kakapirot ding kinita sa pagbenta ng kanilang prinsipyo…at ang masama pa rito, animo “aliping sagigilid” sila kung tratuhin ng mga PR handler.

Hindi ko masisisi ang mga kasamahan kong ito, lalo na sa panahon ngayon na sa dami ng mga nagsulputang “media entities” ay mabibilang mo lang sa daliri ang nagpapasuweldo at nagbibigay ng TF (talent fee) sa mga staff, reporter, at kolum writer nila. Konti lang ang mga masuwerting mamamahayag na nakakuha ng employer na nagpapasuweldo – kumpleto lahat ang benipisyo – hanggang sa magretiro…at isa na ako sa kanila!

Pamosong biruan nga naming taga-media kapag napag-uusapan ang tungkol sa allowance, suweldo at TF: “Kolumnista ka na at reporter pa – gusto mo pa ng TF at suweldo?”

Ang pinakamasaklap at naka-iiyak – ang mga pobreng mamamahayag na nagamit sa mga “dirty tricks” ay binansagang mga CORRUPT, samantalang ‘yung mga naging milyonariyo sa pagiging utak ng “dirty tricks” ay sobrang iginagalang at tinitingala pa sa lipunan, lalo na ng mga naipanalo nitong mga “dispalinghadong” kandidato! 

Karamihan sa mga PR handler na ito – kundi man sila ay ‘yung miyembro ng kanilang pamilya – ay nabibigyan ng magandang puwesto sa gobiyerno, bilang pagtanaw ng utang na loob ng naipanalong pulitiko. At habang naghihintay sa susunod na namang eleksyon, negosyo muna ang inaasikaso nila, na siguradong may kakambal ding pagnanakaw sa kaban ng bayan! – Rappler.com