[EDITORIAL] New Year call sa Comelec: Sundan ang yapak ng 35 tabulators

Ano ang kakaiba sa Bagong Taon natin ngayong 2022? Ito ang pinaka-high stakes na election year para sa ating demokrasya simula 1986. Limang buwan na lang, ihahalal na ng mga Pilipino ang bago nitong pangulo. 

Hatid nga ng panibagong taong ito ang bagong pag-asa, pero hatid din nito ang bagong panlulumo. Sa 2022, mahirap tingnan ang baso ng ating buhay pulitika na half-full, dahil sa totoo lang, hindi ito nangangalahati. Nasa 1/4 lang siguro ang positibo kung ihahambing sa negatibo.

Mukha bang natuto tayo sa karanasan ng 2016?  Sa eleksiyong iyon, ibinoto ng 16 milyong Pilipino ang isang pangulong hindi lang palpak sa paglaban sa pandemya, kundi nagpaigting din ng patayan, isinayad sa lupa ang respeto sa buhay at karapatang pantao, bumastos sa kababaihan, at bumalahura sa ating national pride sa pangangayupapa niya sa Tsina. 

Higit sa lahat, iiwan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang sambayanang lalong bulnerable sa mga manloloko, matatamis ang dila, at lantarang sinungaling.

Akala ba natin ay sapat na ang mapait na karanasan ng anim na taon upang huwag nang humalal muli ng pinunong nagbebenta ng “Change is coming”? Sana hindi, pero kung titingnan ang mga survey, tila doon tayo papunta.

Nasaan ang pag-asa?

Nagmumula sa maliit na apoy ng pag-asa ang lahat ng makabuluhang pagbabago. Nitong nakalipas na Pasko, nagpasalamat tayo sa mga bituing umagaw sa eksena ng tyrant.

May isa pang bituing umakay sa atin sa panahon ng krisis – at kailangan tayong bumalik nang 36 taon para muling masilayan ito. 

Noong 1986, nag-walkout ang mga vote tabulators sa snap presidential election ni Ferdinand Marcos bago nagliyab ang People Power revolution.

Sila – hindi ang mga tinaguriang “bayani” ng EDSA – ang tunay na mitsa ng rebolusyong nagpatalsik ng diktador.

Sino ang mga tabulators? Sila’y mga computer technicians sa ilalim ng National Tabulation Project ng Commission on Elections. Narito ang halaw sa kanilang statement.

“When the discrepancy between the computer tabulation reports and the figures on the tally board was detected, the immediate reaction was one of indignation and utter frustration. It hurt us to see a deliberate betrayal of trust. It did not matter who was winning or losing; cheating whether by 1 or 100,000 is still cheating. It was an insult to our most basic sensibilities, both moral and professional. And we did not want to have anything to do with it.”

Wala silang kinampihan. Simple lang ang dahilan bakit sila nag-alsa balutan: integridad ng eleksiyon. Ayaw nila ng dayaan, at nang nagsimula ang cheating sa porma ng pagmamanipula ng tabulations, hindi sila nagbulag-bulagan. Hindi sila naging pipi.

Independence and integrity

Ilang araw na lang at maglalabas na ang Comelec ng listahan ng opisyal na mga kandidato.

Maraming panawagan ngayon pero ang pinakamahalaga ay ito: ang pagtataguyod ng pundamental na prinsipyo ng integridad ng halalan.

Oo, ang tinutukoy natin ay ang Comelec na halos lahat ay taga-Davao. Saan man sila ipinanganak at lumaki, Pilipino pa rin sila. 

Sana’y manindigan sila sa mga election laws, magdesisyon nang malinaw, at magdesisyon nang tapos. Lalo na sa disqualification case ni Bongbong Marcos Jr.

Ilang dekada ring nanatiling intact ang integridad ng Comelec at sa kalakhan ay tiningnan na may integridad ang mga eleksiyong kanilang pinamahalaan. Huwag sanang sirain ng mga bagong upo ang track record at reputasyon ng Comelec.

Independence at integrity. ‘Yan ang mga katangiang magpapanatili ng demokrasya. ‘Yan din ang tawag ng panahon sa Comelec.

Sundan sana nila ang propesyonalismo ng 35 tabulators na nauna sa kanila tatlong dekada na ang nakalipas. 

#WeDecide: Atin ang Pilipinas

Ang bida ng 2022 elections ay ang botante. Ang rallying cry ng Rappler ay #WeDecide: Atin ang Pilipinas. Panawagan ito sa lahat na tanggalin ang piring sa mga matang itinapal ng social media at online manipulation.

I-reject natin ang nostalgia at ampaw na panaginip. Hingan natin ng konkretong plataporma ang mga tumatakbo. Suriin natin ang kanilang mga track record – lalo na kung ito’y tadtad ng resibo ng pagsisinungaling, kawalang-puso, kainutilan, paninindak, at korupsiyon. 

Sabi ni Mahatma Gandi: A great man may not do great things but they do ordinary things greatly. ‘Yan ang 35 tabulators.

Ito ang tawag ng kasaysayan sa mga commissioner ng Comelec. Ito ang tawag ng kasaysayan sa mga botante. – Rappler.com