MANILA, Philippines – Sa Biyernes, Disyembre 10, tatanggapin ni Maria Ressa, tagapagtatag at CEO ng Rappler, ang Nobel Peace Prize sa Oslo, Norway. Si Ressa ang kauna-unahang Filipino na ginawaran ng Nobel Peace Prize.

Kinikilala sina Ressa at Russian journalist Dmitry Muratov sa kanilang kontribusyon sa kalayaan sa pamamahayag, na importante para sa demokrasya at kapayapaan. 

Must Read

FAST FACTS: Ano-ano ang dapat malaman tungkol sa Nobel Prize

Paano sila napili sa mahigit 300 na nominado para sa prestihiyosong parangal? Narito ang proseso na inilarawan sa website ng Nobel Peace Prize.

Sino ang maaaring magnomina ng gagawaran ng Nobel Peace Prize?

Ang mga miyembro ng sumusunod na grupo ang maaaring magsumite ng nominasyon: 

• National assembly at pamahalaan ng mga soberanong estado, pati na rin ang mga kasalukuyang pinuno ng estado
• International Court of Justice in The Hague at ang Permanent Court of Arbitration in The Hague
• l’Institut de Droit International
• International board ng Women’s International League for Peace and Freedom
• Mga propesor ng unibersidad, professors emeriti, at associate professor ng kasaysayan, araling panlipunan, pilosopiya, teolohiya, at relihiyon; rektor at direktor ng universidad (o ang kanilang katumbas); direktor ng peace institutes at foreign policy institutes
• Mga taong nagawaran na ng Nobel Peace Prize
• Board of directors o katumbas nito sa mga organisasyon na nagawaran na ng Nobel Peace Prize
• Kasalukuyang at dating miyembro ng Norwegian Nobel Committee 
• Dating tagapayo sa Norwegian Nobel Committee

Maliban kung ipinahayag, tumutukoy ang terminong “miyembro” sa mga kasalukuyang nakaupo sa komite o grupo.

Hindi ginagawang publiko ang nomination database ng Nobel Committee hanggang lumipas ang 50 taon.  

Ang Norwegian labor leader at parliamentary representative na si Jonas Gahr Støre ang nagnomina kay Ressa at sa Reporters Without Borders at Committee to Protect Journalists noong Enero 2021.

Ayon kay Støre, na ilang beses nang naaresto si Ressa dahil sa kritikal na pamamahayag ng Rappler tungkol sa administrasyon ni Pangulong Rodrigo Duterte. Dahil daw dito, isa siyang simbolo ng libo-libong mamamahayag sa buong mundo. 

“A free and independent press can inform about and help to limit and stop a development that leads to armed conflict and war,” sabi ni Støre. (Kapag malaya ang mga mamamahayag, naipapaalam sa lipunan at nakatutulong sila sa paglilimita at paghihinto ng mga isyu na maaaring humantong sa digmaan.)

Sino ang kalipikadong kandidato para sa Nobel Peace Prize?

Maaaring maging kandidato para sa Nobel Peace Prize ang mga nominado ng mga indibiduwal na nakalista sa itaas. Hindi maaaring inomina ang sarili.  

Ano ang proseso ng pagpili ng gagawaran ng Nobel Peace Prize? 

Nagnonomina ng kandidato ang mga kalipikadong tagapagmungkahi tuwing Setyembre hanggang Pebrero sa pamamagitan ng online form na nasa Norwegian Nobel Committee website. Kung lumagpas nang Pebrero 1 ang pagnomina sa kandidato, isinasama siya sa mga kandidatong pagpipilian sa susunod na taon. 

Sa unang pagpupulong ng Nobel Committee, posibleng magdagdag pa sila ng mga kandidato bago isara ang proseso ng nominasyon. Gagawa sila ng shortlist ng 20 hanggang 30 kandidato para sa mas masusing konsiderasyon. 

Sa Marso hanggang Agosto, susuriin ng permanent advisers ng Nobel Institute ang shortlist. Bahagi ng permanent advisers ang institute director, research director, at isang maliit na grupo ng mga propesor ng mga unibersidad sa Norway na eksperto sa mga paksa o larang na sakop ng Peace Prize. Gumagawa sila ng report at, minsan, humihingi rin ng mga report galing sa iba pang Norwegian o dayuhang eksperto. 

Ibinibigay ang mga report na ito sa Nobel Committee para makatulong sa diskusyon nila. Sa Oktubre, boboto ang Nobel Committee. Sa Oktubre rin ang pag-aanunsiyo sa publiko kung sino ang gagawaran ng Nobel Peace Prize. 

Sa December 10 naman, anibersaryo ng kamatayan ni Alfred Nobel na nag-iwan ng pondo para sa gawad na ito, matatanggap na ng Nobel Peace Laureate ang kanyang medalya, diploma, at dokumento na nagkukumpirma ng halaga ng premyo niya. Ginaganap ito sa Oslo, Norway.

Sino ang bumubuo ng Norwegian Nobel Committee? 

Ang Norwegian Nobel Committee ang pumipili ng gagawaran ng Nobel Peace Prize. Binubuo ito ng limang miyembro na pinipili ng Norwegian Storting, o parlamento ng Norway. 

Anim na taon ang termino ng isang miyembro ng komite at maaari silang mahalal muli. 

Ayon sa website ng Nobel Peace Prize, “The committee’s composition reflects the relative strengths of the political parties in the Storting.” (Nakikita sa komposisyon ng komite ang pinak malakas na kalidad ng mga partidong pampulitika ng Storting.)

Ito ang mga miyembro ng Norwegian Nobel Committee sa 2021: 

• Berit Reiss-Andersen (Chair)
• Asle Toje (Vice Chair)
• Anne Enger
• Kristin Clemet
• Jørgen Watne Frydnes

Umuupo bilang sekretarya ng Norwegian Nobel Committee ang direktor ng Norwegian Nobel Institute na si Olav Njølstad. – Rappler.com

Basahin ang iba pang Rappler IQ tungkol sa Nobel Prize:

• LIST: Journalists who won the Nobel Peace Prize
• LIST: Southeast Asian winners of the Nobel Peace Prize
• What you need to know: Filipinos and the Nobel Peace Prize
• Nobel Peace Prize 2021: Ano-ano ang inaasahan sa seremonya sa Disyembre 10?
• FAST FACTS: Ano-ano ang dapat malaman tungkol sa Nobel Prize
• Ano-ano ang inihahain sa Nobel Banquet?