[EDITORIAL] Justice, Philippine style: Acquitted sa plunder, pero may kabig naman

Wala na sigurong nagulat na na-acquit si Senador Jinggoy Estrada sa plunder sa pork barrel scam. Nauna nang napawalang-sala ang mga katoto niyang si dating Senate president Juan Ponce Enrile at Senador Bong Revilla.

Ano ba ang pork barrel scam na minastermind umano ni pork barrel queen Janet Napoles? Ito ang raket ni Napoles na gumagawa ng mga bogus non-governmental organizations na tumatanggap ng pondo mula sa mga lehislador. Kapalit ng kick-back, ineendorso ng mga mambabatas na mai-release ang kanilang Priority Development Assistance Fund o PDAF sa mga pekeng NGOs na ito. Tumataginting na P2.1 bilyon ang halagang umano’y kinulimbat ni Napoles sa gobyerno, at sangkot sa ilang transaksiyon dito ang tatlong prominenteng senador. 

Ang tanging napanagot sa hustisya ay ang kanilang mga staff. Ang lumalabas na script ay, ang mga staff ang tunay na operator sa mga anomalyang ito, at ganoon sila katuso kaya hindi umano alam ng kanilang matitinik na boss ang pinaggagagawa nila. 

Andiyan si Richard Cambre, na chief of staff ni Revilla. Namatay siya sa stroke sa Bilibid matapos mahatulang guilty ng plunder samantalang laya ang amo. Andiyan din si Gigi Reyes, na close aide ni Enrile. Siyam na taon siya sa kulungan bago napalaya noong Enero 2023 sa bisa ng writ of habeas corpus.

Ngayon, muling pinag-uusapan si Pauline Labayen, na hindi nga COS kundi isang appointments secretary lamang ni Jinggoy. Ayon sa korte, ang “veritable co-conspirators” ay sina Labayen at Napoles.

Pero hindi naman si Labayen at Cambre ang ka-party – at kaparte – ni Napoles. 

Sa katunayan, suki ang tatlong senador sa mga NGO ni Napoles – at ‘yan ang kuwentong lumilitaw sa isang state audit: laging kasama ang tatlo hanggang walong NGO ni Napoles sa alokasyon ng tatlong senador mula 2007 hanggang 2009.

Maari mong sabihin, “Aba’y hindi naman ganap na napawalang-sala si Jinggoy – di ba’t guilty naman siya ng direct at indirect bribery?” 

Dahil puwede pa itong iapela, sabi nga ni Randy David, puwedeng patagalin sa korte ang kaso hanggang humupa ang interes ng taumbayan. Samantala, puwede silang magpatuloy sa public office (sa kaso ni Jinggoy, sinabi na ni Senate President Migz Zubiri na mauupo siya hanggang hindi pa pinal ang conviction.) At puwede pa siyang muling kumandidato at, ayon pa rin kay David, puwedeng “mag-claim ng popular vindication.”

Cut from the same cloth ba si Jinggoy, na anak ni dating presidente Joseph Estrada, na na-impeach dahil sa jueteng at paggamit ng pekeng pangalang Jose Velarde sa bank accounts?

Bottom line, isang senador ang hinatulang tumanggap ng suhol. Hindi pa ba ’yan sapat upang huwag na siya paupuin sa puwesto, Senador Migz? Hindi ba dapat preventive ang approach ng Senado sa isang miyembro na nagdala ng kahihiyan, at hindi pasado sa pamantayan ng mabuting asal? 

Pero ‘yan ang Senado – klasikong ehemplo ng old boys club. Noong si Leila de Lima ang nakulong, kahit hindi pa nahahatulan, hindi siya pinayagang mag-participate man lang online sa mga session. Samantala, ang isang convicted senator ay puwedeng-puwedeng maupo hanggang hindi hinatulan ng Korte Suprema!

Ang pinakamasaklap kapag isinuma ang mga kaso nina Estrada, Revilla, at Enrile, lumilitaw ang higanteng kabiguan ng sistema ng hustisyang bigyan ng karampatang kaparusahan ang mga makapangyarihang tao. 

Si Napoles, makakalaboso nang 100 taon – siya ang notorious ang pangalan sa media at sa kasaysayan at tumabo ng kalakhan ng parusa (at nararapat lang). (BASAHIN: Napoles kin own P400M US properties)

Siya ang na-demonize nang todo-todo. Siya ang queen at poster girl. Pero hindi siya inihalal ng taumbayan. Hindi siya nauupo sa ipinagpipitagang bulwagan ng Nakatataas na Kapulungan. Hindi siya ang enabler. Hindi siya ang nag-abot ng susi sa kaban ng bayan.

At hindi ito isolated incident. Noong 2013, sinabi ng chief auditor ng Comission on Audit na si Grace Pulido-Tan na nasa P6 bilyon ang kabuuang halaga ng PDAF ang ”misused.” Ganyan kalaki ang nawala sa kaban ng bayan sa tatlong taon lamang sa ilalim ni dating pangulong Gloria Arroyo.

Fact of life na talaga ang korupsiyon sa Pilipinas. Ayon sa mga eksperto, andiyan pa rin ang pork barrel, iba nga lang ang tawag at ruta ng pagnanakaw.

Alam ng lahat ng negosyanteng nakikipag-deal sa gobyerno na kickback ang necessary evil sa buhay nila. Ayon sa mga estimate, 46-48% ng alokasyon ng mga proyekto ang napupunta sa korupsiyon, at nauuwi tayo sa substandard na mga imprastuktura at serbisyo.

Kaya’t huwag mag-zero in sa bribery conviction ni Jinggoy. Mag-zero in sa acquittal niya sa plunder. Mag-zero in sa 46-48% na ninanakaw ng mga inihalal bilang matter of course – dahil nasa Pilipinas sila. – Rappler.com