HINDI TOTOO: 500,000 ang dumalo sa Marcos-Duterte rally sa Las Pinas at sa caravan mula Muntinlupa

Buod

• Ang sabi-sabi: 500,000 ang dumalo sa rally sa Las Piñas ng kandidato para sa pagkapangulong si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. at ang kanyang kandidato para sa bise presidente na si Sara Duterte, at sa naunang caravan mula sa karatig na siyudad ng Muntinlupa noong Marso 13, 2022. 
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Halos 18,000 lamang ang dumalo sa rally at sumalubong sa caravan, ayon sa pahayag ng Las Piñas police sa ABS-CBN. 
• Bakit kailangan i-fact-check: Nasa press release ng kampo ni Marcos ang bilang na 500,000, na sinasabi nilang tantiya ng pulisya. Batay sa press release na ito, naglathala ng report at nag-post sa social media ang Manila Bulletin noong Marso 14.

Mga detalye 

Noong Marso 14, 2022, naglabas press release ang kampo ngkandidato para sa pagkapangulo na si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., na nagsasabing noong Marso 13 ay nasa 500,000 ang pinagsamang bilang ng sumalubong sa kanyang caravan na tumawid sa magkatabing siyudad ng Muntinlupa at Las Piñas, at ng bilang ng dumalo sa kanilang grand rally ni vice presidential bet Sara Duterte sa Las Piñas.

Ayon sa press release nina Marcos, ang tantiya ng bilang ay mula sa opisyal na ulat ng Philippine National Police (PNP). 

Naglathala ng artikulo at nag-post sa social media ang Manila Bulletin batay sa press release.

Hindi totoo ang pahayag na ito.

Nagsimula ang caravan mula sa Daang Hari Road sa lungsod ng Muntinlupa at natapos ito sa Las Piñas, kung saan naganap ang grand rally. 

Ayon sa press release ng kampo ni Marcos: “According to the report of the Philippine National Police (PNP) in Las Piñas, the total number of people who came out of their respective homes and expressed their support along the entire 12-kilometer stretch of road from Muntinlupa to Las Piñas, including those who participated in the caravan, and those who attended the grand rally at The Tent of BBM-Sara UniTeam was estimated to be five hundred thousand (500,000).”

(Ayon sa ulat ng PNP sa Las Piñas, ang kabuuang bilang ng tao na lumabas mula sa kani-kanilang bahay at nagbigay ng suporta sa kahabaan ng 12 kilometro na daan mula sa Muntinlupa hanggang sa Las Piñas, kasali na ang mga sumali sa caravan at ang mga dumalo sa The Tent ng BBM-Sara UniTeam, ay tinatantiya na umabot sa 500,000 na tao.) 

Dagdag din sa press release: “However, a staff member of Mark Villar who was present in the caravan said there may be more than 500,000 people who joined the caravan and rally.” 

(Ngunit, ayon sa isang staff member ni Mark Villar na pumunta sa caravan, maaaring higit pa sa 500,000 ang dumalo sa caravan at rally.)

Si Villar ay tumatakbong senador sa Marcos-Duterte UniTeam ticket. Siya rin ay naglingkod bilang kongresista ng Las Piñas mula 2010 hanggang 2019, at pumalit sa kanyang nanay na si Senador Cynthia Villar na naglingkod bilang kongresista ng lungsod mula 2001 hanggang 2010. Ang kapatid niyang si Camille Villar ay ang kasalukuyang kongresista ng Las Piñas. 

Ayon sa pahayag na nakuha ng ABS-CBN News mula kay Police Colonel Jaime Santos, ang hepe ng pulisya sa Las Piñas, hindi totoo na 500,000 ang dumalo sa rally. 

“Wala po akong sinasabing ganoon. Ang totoong sinabi ko, 5,000 sa loob ng tent, 3,000 sa labas ng tent. Mayroon po kaming official report niyan,” sinabi ni Santos sa ABS-CBN News. 

Dagdag pa ni Santos: “Tapos estimate lang po iyong sa kalsada 8,000-10,000 po ‘yung stretch po ng Alabang-Zapote at ‘yung iba pang dinaanan. Estimate po iyon. Walang 500,000. Kasi kung 500,000, napaka-obvious. Ano ’yun, lahat, buong Las Pinas andun na? Kahit naman sinong matinong pag-iisip, gawa-gawa lang po iyan. Wala pong katotohanan iyan.”

Ang kabuuang populasyon ng Las Piñas mula sa taong 2020 ay nasa 606,293, ayon sa Philippine Statistics Authority (PSA); nasa 291,074 naman ang rehistradong botante o wala pa sa kalahati ng kabuuang populasyon ng lungsod sa taong 2022.

Ang kabuuang populasyon naman ng Muntinlupa ay nasa 543,445, habang ang mga rehistradong botante ay nasa 311,750. 

Kung pagsasamahin ang lahat ng mag botante sa dalawang lungsod ay aabot sila sa 602,824. Nangangahulugan itong halos dalawang katlo (⅔) ng buong populasyon ng Las Piñas at Muntinlupa ay sumalubong sa caravan o sumama sa rally noong Marso 13. 

Ayon sa Commission on Elections (Comelec), ang voters’ turnout o porsyento ng mga rehistradong botante na bumoto noong 2019 sa lungsod ng Muntinlupa ay nasa 65.95%. Ang voters’ turnout naman para sa Las Piñas ay nasa 63.56%.

Kung totoo na higit sa 500,000 ang dumalo, nangangahulugan ito na mas mataas ang porsiyento ng dumalo na tagasuporta ang UniTeam, kaysa sa voters’ turnout sa buong bansa na nasa 75.90% mula sa 2019.

Na-fact-check na rin ng Rappler ang eksaheradong tantiya ng kapal ng tao sa aktibidades nina Marcos at Duterte sa Pangasinan: FALSE: Marcos visit in Pangasinan drew 2 million people. – Sofia Guanzon/Rappler.com

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.