HINDI TOTOO: Si Sara Duterte ang unang incumbent city mayor na nahalal na bise presidente

Buod

• Ang sabi-sabi: Si Sara Duterte ang pinakaunang nakaupong city mayor na nahalal bilang bise presidente ng Pilipinas.
• Marka: HINDI TOTOO
• Ang katotohanan: Si Jejomar Binay ay mayor ng Makati City nang mahalal na bise presidente noong 2010. 
• Bakit kailangang i-fact-check: Ang sabi-sabi ay nasa post noong Mayo 26 sa Facebook account ng dating broadcaster na si Jay Sonza, na ilang ulit nang na-fact-check ng Rappler dahil sa pagpapakalat ng maling impormasyon. Nang isinulat ang fact check na ito, mayroon nang 1,600 na reaksiyon, 61 na komento, at 44 na share ang post. 

Mga detalye

Sa isang post sa Facebook noong Mayo 26, sinabi ng dating broadcaster na si Jay Sonza na si Sara Duterte ang pinakaunang incumbent na city mayor na nahalal bilang bise presidente. Si Duterte ay alkalde ng Davao City simula noong 2016. 

Sinabi ni Sonza: “1st in Philippine Election. History is made. First incumbent City Mayor to be elected Vice President.” (Unang pagkakataon sa halalan sa Filipinas. Makasaysayan. Unang incumbent na City Mayor na nahalal bilang Bise Presidente.)  

Nang isinulat ang fact check na ito, mayroon nang 1,600 na reaksiyon, 61 na komento, at 44 na share ang post. 

Hindi totoo ang pahayag na si Duterte ang pinakaunang incumbent na city mayor na nahalal bilang bise presidente. 

Bago si Duterte, si Jejomar Binay ay incumbent city mayor nang nahalal siya bilang bise presidente noong 2010. Siya ay naging mayor ng Makati City mula 1986 hanggang 1987 (officer-in-charge), 1988 hanggang 1998, at 2001 hanggang 2010. Nanalo siya bilang bise presidente noong halalan na naganap noong 2010, ang huling taon sa pagiging mayor niya. 

Noong Mayo 25, pagkatapos ng pag-canvass ng mga boto, naiproklama na ng Kongreso sina Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. at Sara Duterte bilang president-elect at vice president-elect.

Maraming ulit nang na-fact-check ng Rappler ang mga pahayag ni Sonza, kabilang ang mga sumusunod:

• HINDI TOTOO: Retrato ng mas kakaunting dumalo sa Robredo rally sa Pasay
• HINDI TOTOO: Bilang ng bumoto kay Marcos sa HK noong Abril 10, ayon sa exit poll
• FALSE: Duterte administration acquired FA-50 fighter jets
• MISSING CONTEXT: 10 multi-role response vessels delivered under Duterte
• FALSE: Aquino accepted Canadian waste in exchange for Filipino caregivers’ jobs
• FALSE: Philippines’ 2010-2016 economic growth rates were 3.7%, 3.2%, 4.2%
• FALSE: Robredo blames 1947 war misdate on hacked account
• FALSE: Philippines tops ‘most peaceful countries’ list
• ALTERED PHOTO: ABS-CBN van tips over while covering dolomite during Typhoon Ulysses
• FALSE: Drug overdose is leading cause of death in Iceland – Jay Sonza

– Percival Bueser/Rappler.com 

Si Percival Bueser ay nagtapos bilang volunteer ng fact-checking mentorship program ng
Rappler. Ang fact check na ito ay sinuri ng miyembro ng research team ng Rappler at ng senior editor.

Kung may nakikita kang kahina-hinalang Facebook pages, groups, accounts, websites, artikulo, o mga larawan sa iyong network, i-send ang mga ito sa factcheck@rappler.com. Maaari ring magsumite ng mga sabi-sabi sa #FactsFirstPH tipline. Ipadala lang ang mga ito bilang message sa Facebook ng Rappler, bilang direct message sa Twitter ng Newsbreak, o bilang message sa aming Viber fact check chatbot. Sa bawat fact check, labanan natin ang pagkalat ng mali o mapanlinlang na impormasyon.