HINDI TOTOO: Si Duterte lang ang nakagamit ng pondo ng bansa para sa mga proyekto

Claim: Sa panahon lamang ni dating Pangulong Rodrigo Duterte nagamit nang lubos ang pondo ng bansa para sa mga pampublikong proyekto.

Marka: HINDI TOTOO

Bakit kailangan i-fact-check: Kumakalat muli ang isang Facebook post na inilabas noong Abril 9, 2020, at ngayon ay mayroon na itong 8,300 reactions at 8,000 shares. 

Nakalista sa post ang ilan sa mga proyekto ni Duterte at ang halaga ng pondong inilaan para sa mga ito. Kinukuwestiyon ng post kung bakit hindi ito nagawa ng mga dating pangulo. Dagdag ng post, “Malulula ka na lang sa dami ng perang ina-allocate ng gobyerno sa taumbayan.”

Ang katotohanan: Hindi totoong sa panahon lamang ni Duterte nagamit nang lubos ang kaban ng bayan para sa mga pampublikong protekto. Katunayan, ilan sa mga proyektong inilunsad umano ng administrasyong Duterte ay minana lamang mula sa nakaraang administrasyon ni dating pangulong Benigno Aquino III.

Inilaang pondo: Sa pagtatapos ng termino ni dating pangulong Gloria Macapagal-Arroyo noong 2010, halimbawa, umabot sa P1.541 trilyon ang inilaang pondo ng gobyerno, ayon sa Reuters. P174.9 bilyon mula rito ang napunta sa sektor ng edukasyon.

Sa huling budget naman ng administrasyong Aquino noong 2016, P3.002 trillion ang inilaang pondo ng gobyerno, kung saan ang Kagawaran ng Edukasyon pa rin ang nakatanggap ng pinakamalaking pondo na nagkakahalaga ng P436.5 billion.

Minanang ekonomiya: Ayon sa mga analyst, minana ng administrasyong Duterte ang ekonomiyang lumago sa taunang average rate na 6.2%. Nang pumasok si Duterte, naroon na ang mga pundasyon para sa mas malakas na paglago ng ekonomiya, ayon kay Miguel Chanco, Pantheon Macroeconomics senior Asia economist, sa report ng CNN Philippines.

Ipinagpatuloy na proyekto: Sa usaping impraestruktura, ang administrasyon ni Aquino ang may pinakamaraming nailunsad na public private partnership (PPP) projects kompara sa nakaraang tatlong presidente bago nanungkulan si Duterte.

Nakasaad din sa tala ng Official Gazette na ilan sa 45 projects ng administrasyong Aquino ay nakatakdang matapos sa susunod na administrasyon. Kabilang dito ang 10 infrastructure projects na isinama sa “Build, Build, Build” (BBB) program ni Duterte, tulad ng Skyway Stage 3, NLEX-SLEX Connector, LRT-2 East Extension, at Mactan Cebu International Airport’s New Passenger Terminal.

Sa loob ng anim na taong panunungkulan ni Duterte, nasa higit isang dosena mula sa 119 proyekto ng BBB program ang natapos. Karamihan sa mga proyekto ay ipinasa sa Build Better More (BBM) program ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr.

Mas maraming utang:  Nang bumaba ni Duterte mula sa puwesto noong Hunyo 2022, nasa P12.79 trilyon ang utang ng Pilipinas, ayon sa datos ng Bureau of the Treasury (BTr). Nang mahalal si Duterte noong 2016, nasa P5.9 trilyon lamang ang utang ng gobyerno, ayon sa Inquirer.net.

Kumpara sa mga dating pangulo, mas malaki ang naitalang “net addition” sa utang ng bansa sa ilalim ng administrasyong Duterte, na umabot sa P6.89 trilyon. 

P2.416 trilyon ang net addition na utang ng bansa ang naitala sa siyam na taong termino ni dating pangulong Arroyo, habang P1.4 trilyon naman sa administrasyong Aquino. (FALSE: Pie chart of Philippines’ national debt under 3 presidents)

Mas mataas na buwis: Kalakip ng mga inilunsad na proyekto ng administrasyong Duterte ang pagtaas ng buwis sa gasolina, sigarilyo, at sweetened beverages sa ilalim ng Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law. Parte ng kita (70%) ay mapupunta sa Build, Build, Build program at ilang military infrastructure, habang sa natitirang 30% naman kukunin ang pondo para sa sektor ng edukasyon at pangkalusugan.

Para sa mas malalim na pag-intindi sa mga nagawa ng administrasyong Duterte, basahin ang special coverage ng Rappler tungkol sa Duterte Legacy. – Kyle Marcelino/Rappler.com

Kyle Marcelino is a graduate of Rappler’s fact-checking mentorship program. This fact check was reviewed by a member of Rappler’s research team and a senior editor. Learn more about Rappler’s fact-checking mentorship program here.

Keep us aware of suspicious Facebook pages, groups, accounts, websites, articles, or photos in your network by contacting us at factcheck@rappler.com. Let us battle disinformation one Fact Check at a time.