Mga Gahum kag Katungdanan: Mayor, Bise Mayor, kag Konsehal sang Munisipyo sa Filipinas

Mayor sang Munisipyo

Termino sang Pagpangalagad

• 3 ka tuig mag-umpisa sa udto-adlaw sang Hunyo 30 pagkatapos sang eleksiyon
• Mahimu nga mabotohan liwan sa indi magsobra sa tatlo ka sunod-sunod nga termino

Kuwalipikasyon

• Filipino citizen
• Indi magnubo sa 21 ka tuig ang edad sa adlaw sang eleksiyon
• Rehistrado nga botante sa munisipyo kon sa diin sya nagapadalagan
• Residente sang munisipyo kon sa diin sya nagapadalagan sa sulod sang indi magnubo sa 1 ka tuig antes and adlaw sang eleksiyon
• Kahibalo magbasa kag magsulat sa Filipino ukon sa iban pa nga mga lokal nga pulong

Mga Gahum kag Katungdanan

• Dumalahan ang tanan nga programa, proyekto, serbisyo, kag aktibidades sang gobyerno sang munisipyo
• Ipatuman ang tanan nga mga layi kag ordinansa angot sa panggobyerno sang munisipyo
• Pangunahan kag pasanyugon ang pagganar sang kita sang munisipyo
• Siguraduhon ang paghatag sang mga serbisyo kag nagakaigo nga pasilidad

Ginkuhaan: Local Government Code of 1991

Bise Mayor sang Munisipyo

Termino sang Pagpangalagad

• 3 ka tuig mag-umpisa sa udto-adlaw sang Hunyo 30 pagkatapos sang eleksiyon
• Mahimu nga mabotohan liwan sa indi magsobra sa tatlo ka sunod-sunod nga termino

Kuwalipikasyon

• Filipino citizen
• Indi magnubo sa 21 ka tuig ang edad sa adlaw sang eleksiyon
• Rehistrado nga botante sa munisipyo kon sa diin sya nagapadalagan
• Residente sang munisipyo kon sa diin sya nagapadalagan sa sulod sang indi magnubo sa 1 ka tuig antes and adlaw sang eleksiyon
• Kahibalo magbasa kag magsulat sa Filipino ukon sa iban pa nga mga lokal nga pulong

Mga Gahum kag Katungdanan

• Pamunuan ang sangguniang bayan kag pirmahan ang mga papeles tuhoy sa paggasto sa pagpadalagan sining sanggunian
• Mag-appoint sang mga opisyales kag empleado sang sangguniang bayan, magluwas sa nakabutang sa Local Government Code
• Magapungko bilang mayor sang munisipyo kon may permanente nga pagkabakante
• Gamiton ang mga gahum kag humuon ang mga tulumananon kag hilikuton sang mayor sang munisipyo kon may temporaryo nga pagkabakante

Ginkuhaan: Local Government Code of 1991

Katapu sang Sangguniang Bayan ukon mga Konsehal

Termino sang Pagpangalagad

• 3 ka tuig mag-umpisa sa udto-adlaw sang Hunyo 30 pagkatapos sang eleksiyon
• Mahimu nga mabotohan liwan sa indi magsobra sa tatlo ka sunod-sunod nga termino

Kuwalipikasyon

• Filipino citizen
• Indi magnubo sa 18 ka tuig ang edad sa adlaw sang eleksiyon 
• Rehistrado nga botante sa distrito kon sa diin sya nagapadalagan
• Residente sang distrito kon sa diin sya nagapadalagan sa sulod sang indi magnubo sa 1 ka tuig antes and adlaw sang eleksiyon
• Kahibalo magbasa kag magsulat sa Filipino ukon sa iban pa nga mga lokal nga pulong

Komposisyon sang Sangguniang Bayan

• Bise Mayor sang Munisipyo, bilang tagapangulo nga opisyal
• Ginboto nga mga regular nga konsehal
• Presidente sang Liga ng mga Barangay sang munisipyo
• Presidente sang munisipal nga pederasyon sang Sangguniang Kabataan 
• 3 representante nga sektoral: 1 halin sa kababayenhan, 1 halin sa pang-agrikultura ukon industiyal nga mamumugon, kag 1 halin sa mga masunod: imol sa siyudad, tumandok nga mga tawo, mga tawo nga may pisikal nga diperensiya

Mga Gahum kag Katungdanan

• Mag-aprobar sang mga ordinansa kag magpasar sang mga resolusyon para sa epektibo nga gobyerno sang munisipyo
• Magpangita sing mga pamaagi nga madugangan ang manggad kag kita para sa mga plano nga magpasanyog sang munisipyo, mga programa kag tinutuyo, kag mga priyoridad
• Maghatag sang mga prangkisa, maghimu sang mga ordinansa agod maghatag otoridad sa paghatag sang mga permiso ukon lisensiya, maghimu sang mga ordinansa para sa pagtugda mga buwis, balayran, kag multa
• Magkontrol sang mga aktibidad natuhoy sa paggamit sang duta, mga byilding, kag mga istruktura
• Mag-aprobar sang mga ordinansa para sa paghatag sang mga serbisyo kag pasilidad 

Ginkuhaan: Local Government Code of 1991

– Rappler.com

Ginbadbad ni John Iremil Teodoro, PhD, sang Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) gikan sa orihinal nga Ingles ni Loreben Tuquero sang Rappler.com.