[EDITORIAL] Tuloy lang sa pagtatanggol ng kababayang OFW, kahit inilalaglag ka ng Presidente mo

Sabi ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr., minsa’y “overreaction” ang mga deployment ban.

Inay ko po, tila inilaglag ni Marcos ang kanyang mga tao sa Department of Foreign Affairs at sa Department of Migrant Workers (DMW) nang sabihin niyang OA ang polisiya. Pero hindi matatawaran ang dalawang opisyal na nasa forefront ng negosasyon at pagpe-pressure sa Kuwait.

Pinangungunahan ito ni DMW Secretary Susan “Toots” Ople, isang advocate ng overseas Filipino worker o OFW rights, at si Enrique Manalo, isang career diplomat at batikan sa larangan ng foreign affairs. Duda ba si Marcos sa dunong ng kanyang mga appointees? Imbes na katigan ang pro-OFW stance ng kanyang mga tao, bakit niya tila pinasasagasaan sila sa bus? 

Baka naman nagkulang lang sa briefing si Presidente mula sa mga eksperto sa usaping ito mula sa burukrasya? Alam ba niyang di bababa sa dalawang beses nang napilitan ang Pilipinas na mag-impose ng domestic worker ban sa Kuwait dahil sa karima-rimarim na inaabot ng mga Pinay doon?

Bilang ganti, nagpairal naman ang Kuwait ng entry ban na nakaapekto sa 800 Pilipinong manggagawang patungo sana roon.

Pero kalahati lang ‘yan ng istorya. Nitong 2020, halos nasa 5,000 na ang kaso ng pang-aabuso sa mga Pilipinong OFW, kung saan 4,302 ang mga kasong nasa Middle East. Malaking bilang niyan ang nasa Kuwait.

Habang may pansamantalang aray, marami pang bansang bukas ang pintuan sa mga OFW kung saan hindi kasinlupit ng Kuwait ang rekord ng pang-aabuso. Dapat ipagpatuloy ng DMW ang pagbibigay ng cash assistance sa mga napagsarhan ng border at tulungan silang mapuwesto sa ibang trabaho, sa labas o loob man ng bansa. Halimbawa, sa isang proposal, sinabi ni Senador Raffy Tulfo na dapat na ring magpatupad ng gradual transfer sa mga ligtas na lugar tulad ng Guam.

Ayon sa isang Social Weather Stations survey nitong Abril, 17% ng mga Pilipino ang nais magtrabaho abroad, habang 7% sa mga Filipino household naman ang may miyembro ng pamilya na OFW. ‘Yan ay dahil kapos sa employment opportunities dito sa ating bansa.

Pero napakalaking social cost ang katumbas ng higanteng bilang ng OFW natin.

Magandang case study ang Kuwait – ang ikatlong pinakamalaking producer ng krudo ng OPEC – sa trade-off na ito. Umabot ng $597 milyon ang remittances ng OFW sa Kuwait noong 2022.

Natagpuan ang sunog na bangkay ni Jullebee Ranara sa disyerto ng Kuwait nitong Enero. Andiyan din si Daniela Demafelis na natagpuan ang katawan sa freezer. Sina Ma. Constancia Lago Dayag at si Jeanelyn Villavende ay parehong biktima naman ng sexual assault.

Nitong Pebrero, inireport din ni Senador Tulfo ang kaso ni Myla Balbag na naparalisa matapos tumalon mula sa ikatlong palapag ng bahay ng kanyang employer. Nahuli daw si Myla ng kanyang amo na nagsasayaw gamit ang TikTok kaya’t siya’y binugbog.

Ang mga babaeng household o domestic workers ay bulnerable sa abuso dahil isolated sila sa bahay ng kanilang mga employer na malayo sa mata ng ahensiya at embahada. Ganap ang kontrol ng mga employer sa mga household workers dahil sa kafala system, ang kalakaran kung saan employer ang nagtatago ng pasaporte ng foreign worker kaya’t hindi sila makalipat o makaalis sa trabaho kahit minamaltrato.

10% ng gross domestic product ng Pilipinas ay nanggagaling sa remittances.

Sa laki ng kontribusyon ng mga OFW sa ekonomiya ng Pilipinas, wasto lang na tumanggap sila ng kaakibat na proteksiyon mula sa pamahalaan.

Nasa gitna ng negosasyon ngayon ang Pilipinas at Kuwait, kaya’t hindi talaga nakatutulong ang misinformed na komento ng Chief Executive. Kung mayroon mang nagawa ang komento, ang ito’y iparamdam sa Kuwait na ituloy nila ang pambu-bully sa mga opisyal ng Pilipinas.

Kabilang sa demanda ng Kuwait ang pagtatanggal ng halfway houses doon – ang tanging takbuhan ng mga runaway na kasambahay, at pagtigil sa pagre-rescue ng mga nasa panganib na mga OFW. Ipinapalabas din ng Kuwait na mga violation ang mga bagay na ito ng batas nila sa kanilang bansa.

Magkalinawan tayo – tama lang at mahalagang magpatuloy ang shelters para sa distressed OFWs sa Kuwait at sa lahat ng bansang may Pilipinong manggagawa. 

Dapat na ring maibasura ang kafala system na ginagawang mistulang alipin ang mga foreign workers sa mga bansang Arabo – pero ang bagay na ito’y dedepende nang malaki sa umiiral na kultura sa mga bansang ito.

Sa isang pahayag, sinabi ng DMW na integral na bahagi ng serbisyo ng Pilipinas ang mga shelters para sa distressed OFWs. Sabi pa nito, “Providing protection to a country’s citizens abroad is a well-established duty of consular offices under international law and conventions.” Bravo, DMW.

Sana’y hindi tumiklop ang mga propesyonal na diplomat at tagapagtanggol ng mga OFW sa DFA at DMW. 

Ito’y sa kabila ng kanilang presidente na tila mahina sa art of negotiation at nagsabing, “I don’t want to burn bridges.” 

Dapat may magpaliwanag sa Pangulo na habang maganda ang bridge-building, hindi puwedeng magtayo ng tulay sa ibabaw ng mga kalansay ng mga pinatay at inabusong OFW. 

Sabi nga ni Foreign Undersecretary for Migrant Workers’ Affairs Eduardo de Vega sa harap ng Senado, non-negotiable ang pagtitiyak ng hustisya para kay Ranara at pagpapabuti ng working conditions doon.

Sabi naman ni DMW Undersecretary Hans Cacdac, “Wala na dapat Pilipino o Pilipina na masasaktan, mahahalay, magugulpi, and worse, mamamatay, sa kamay ng kanilang mga employer o sino man.” Siya nawa. – Rappler.com