[OPINYON] Biased media?

Hindi na ako makikihalong-kalamay sa kung sino ang umangat at sino ang nangamote sa programa ni Jessica Soho tungkol sa mga nagnanais pumalit kay Pangulong Duterte noong nagdaang araw, sa programa na lunsaran na rin para magkaroon ng matalinong pagsusuri ang mga botante. Gaya ng karamihan siguro, mas gusto kong hanapin iyong wala, iyong hindi pumunta, si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., dahil mukhang siya lang ang may luxury of numbers para ma-afford umabsent sa nangyaring interview at, maaari, sa marami pang ganitong uri ng talakayang inaakala niyang biased laban sa kaniya at sa kaniyang pamilya.

Abangan natin kung may epekto ba sa metrics ang hindi pagdalo ni Marcos Jr. sa palabas na ito at ang mainit na talakayan matapos iere ang palabas. Iyon ay kung naniniwala ka pa sa national survey. Kung hindi, at ayos lang din naman, magkasya ka na lang muna sa mga naglipanang anecdotal evidence sa social media na kesyo may napahanga o nagbago ng pananaw kaya nagbago rin ng susuportahang kandidato matapos mapanood ang palabas ng beteranang mamamahayag. O masiyahan ka na lang muna kaya sa mga patutsadahan sa comments thread gamit ang mga memes at scraps of plastered video buhat sa magkakaibang panig.

Kung may epekto man sa popularidad, nabawasan halimbawa ng ilang percentage points sa survey, palagay ko, calculated risk ito sa kampo ng dating senador at handa silang bawiin ang nawalang numero sa ibang paraan. Pero kung hindi nabawasan, bagkus ay nadagdagan pa ang katanyagan, makaaasa kayong bihira – kung hindi man wala nang panayam ng mga mamamahayag o ng mga news sites na inaakala niyang biased – ang pupuntahan ng presidentiable na patuloy na nangunguna sa mga survey.

Mayroon pa rin namang pauunlakan. On his own terms siyempre. Iyong may control siya sa mga tanong at isyung matatalakay. Maraming linyadong social media influencers at showbiz personalities ang uubrang gawing lunsaran ng kaniyang pinagplanuhang sasabihin).

Sa puntong ito ng kampanyahan, at sa malayong agwat ng popularidad, hindi kailangan ng dating senador at talunang 2016 vice-presidential candidate ang maipadama sa atin nang impromptu ang laman ng kaniyang kukote at sinseridad dahil marami nang naniniwala simula’t sapul sa kung anumang semblance ng pahayag ang lumalabas sa kaniyang bibig, at sa mga carefully crafted memes at videos na naglipana sa YouTube at sangkatiktokan.

Madali naman kasing i-discredit sa milyong-milyong supporter ang isang mahirap na sitwasyon, iyong sitwasyong lalabas ang tunay na laman ng isip, bilang biased ang media personality o entity. Tandaang naging rallying cry ng kasalukuyang administrasyon ang sisihin ang media, pagbantaan, ipasara, idaan sa dahas, bigyan ng kung ano-ano pang taguri para lamang pababain ang tiwala ng kanilang mga supporter na pambihira ang nagsusuri.

Pero alam ba ninyong hindi lamang sa atin itong pagtawag-tawag na biased ang media? Sa realm ng akademya at political communication research, tinatawag itong kombersyon ng madla, at least sa mahigit 40 bansa may datos, para mas paniwalaan ang tinatangkilik na social media platform news feed at maniwalang biased ang media bilang “egocentric publics.”

Sa pananaliksik ng propesor na si Hernando Rojas ng University of Wisconsin, naniniwala siyang may mga taong hinuhubog ng impormasyon upang lumalim ang paniniwalang politikal. Lumunsad ang “egocentric publics” kasabay ng development ng digital media, partikular na nga dito ang social media na mas tinatangkilik na ngayon ng maraming tao kumpara sa mga news sources at nakasanayang tradisyonal na pahayagan. Social media na lunsaran ng mga troll at inorganic viralities tungkol sa kung anong isyu ng politiko. Nakadagdag pa ang aksesibilidad sa consumer electronics at gadget at ang malaganap na internet connectivity ng bawat isa.

Hinuha pa ng pag-aaral, “exposure to news via online social networks will be positively related with perceptions of media bias.” Dahil sa napipili lamang ng tatangkilik ang balitang gusto niyang mabasa upang suportahan ang dati na niyang pinaniniwalaan at hindi niya tatanggapin bilang lehitimong balita ang kontra sa kaniyang pinaniniwalaan: prinsipyo man, pananampalataya, o politiko.

Hindi lamang sa bansa natin nagkakaroon ng egocentric publics na naniniwalang biased ang media lalo’t ito ang itinutrumpeta ng kinikilala nilang pinuno. Laganap ang pag-discredit na ito sa maraming panig ng daigdig na may malawakang access sa internet lalo ang social media. May nililikhang malaking guwang sa pagitan ng publiko at media hinggil sa mga usapin ng politika at kultura.

Batay sa pag-aaral, ang media bias na ito ay maaaring isa sa dalawang dahilan. Una, mas bantad na ang tao sa iba’t ibang impormasyon dulot ng internet, kaya naman kay daling paniwalaang biased ang pagbabalita kung maraming magkakaiba at salungatang impormasyon ang makikita. Ikalawa, mas mapapalalim ang pinaniniwalaan dahil sa filtering ng impormasyon. Lalo kung ang impormasyon ay may kinalaman sa isang kandidato.

Ginamit ng pananaliksik ang halalang pambansa sa Colombia. Ilang piling lungsod sa bansang ito sa Latin America ang inanalisa ng mananaliksik buhat sa University of Wisconsin hinggil sa impluwensiya sa kanilang pagpili ng kandidato at kung aling estasyon ng media ang inaakala nilang may kinikilingang kandidato.

Natural, maraming salik ang hindi pa kabilang sa pananaliksik na isinagawa noong early 2010s at nalathala noong 2016. Dahil sa pandemya, mas malaking bahagi na ng ating mga oras ang nakaukol sa pagharap sa monitor. Mas marami na rin tayong oras na ginugugol sa social media. Mas malawak ang operasyon ng pagpapakalat ng disinformation at troll farms. Nakatutulong din tiyak ang mas malawak nang connectivity at abot-kayang consumer electronics. Kaya nga may malaking tsansang mas magiging tahasan ang perceived media bias na ito lalo’t ito ang gagamitin ng kandidato upang i-discredit ang isang media personality o entity batay sa kanilang hostile media perception.

Hindi masagot nang maayos ang isyu? Tawaging biased ang host. May hindi matakasang karumaldumal na nakaraan? Tawaging biased ang entity kung saan lumunsad muli ang isyu. Sa panahong mas may pagpabor ang marami sa atin sa personality-based politics higit sa policy o issue-based politics; sa panahong mas kinikilala ang politiko bilang poon o super hero, mas makaaasa tayong tawaging biased ang magsabi nang totoo o magtanong nang kritikal sa isang kandidatong sinusuportahan ng tala-talaksang egocentric publics. – Rappler.com

Nagtuturo ng seminar in new media, pop culture, research, at creative writing sa Faculty of Arts and Letters, College of Education, at sa Graduate School ng University of Santo Tomas si Joselito D. De Los Reyes, Ph.D. Siya rin ang program coordinator ng BA Creative Writing program ng nasabing unibersidad. Recipient siya ng 2020 Philippine Normal University Gawad Sulo for Eminent Alumni in the Field of Teacher Education.