[EDITORIAL] Sa NAIA man o sa sibuyas, the devil is in the details, Mr. Marcos

Nitong bagong taon, fireworks lang ang lumilipad sa himpapawid ng Pilipinas dahil sa pagpalpak ng Traffic Management Center sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA), ang pangunahing paliparan ng bansa.

Mabuti na lang, walang eroplanong nagkaaberya. Pero ang laking perwisyong nilikha nito sa mahigit 65,000 na pasaherong nagbabakasyon o nagre-reunion noong Pasko. Hindi pa kasama rito ang disruption na nilikha ng air systems glitch sa ibang paliparan sa Asya kung saan na-divert ang mga eroplano.

At ano ang dahilan? Napaka-basic na bagay: power supply. Kaka-update lang ng air systems na ito noong 2018, pero bago pa na-install ay halos luma na ang systems na 2010 pa na-approve. Ayon sa mga awtoridad, 10 taon tayong nahuhuli sa teknolohiyang ginagamit ng mga premyadong paliparan tulad ng sa Singapore.

At hindi ito ang unang power outage sa NAIA na nauwi sa bangungot – 30 flights ang apektado nang unang nangyari ito noong Setyembre 2022.

Ayon sa editor-at-large ng Rappler na si Marites Vitug, “Higit sa pagbibigay ng talumpati, pagbi-vlog ng kanyang mga aktibidad, pangunguna sa mga seremonya,” kailangan daw nitong mangasiwa. “Marcos must govern – and be decisive.”

Governance issue ang air systems glitch sa NAIA, at, ayon sa mga report, masaya raw si Marcos sa pagresponde ng kanyang mga tao sa krisis. Hindi ba dapat HINDI na nangyari ang krisis in the first place?

Mabalik tayo sa power supply na may nag-iisang back-up, na nang subukang buhayin ay lumikha naman ng overvoltage, na sumira sa iba pang mas maselang piyesa. 

Hawig ito ng problema sa sibuyas. Kung pakikinggan ang mga nasa burukrasya, mukhang simpleng problema lamang daw ito, pero masalimuot. Pero ang totoo, kung mahusay ang pamamalakad, gaano man kakumplikado ang problema, basta maagapan ay hindi hahantong sa masalimuot.

Kung presidente lang si Marcos at hindi pinuno ng Department of Agriculture, iba siguro ang tono ng kritisismo sa presyo ng sibuyas na hindi na abot-kamay ng pangkaraniwang tao.

Akala pa naman natin, sa pag-upo niya riyan ay mapapabilis ang paglutas sa mga problema. Sa halip, deodorizer ang papel niya. Tuloy pa rin daw ang bangayan sa loob ng DA sa laki ng import volumes ng mga pananim na ngayo’y may shortage. In other words, kanya-kanyang padrino ang mga executive ng mga industriyang kanilang “kaibigan.”

Sa harap ng inflation, bantang mawalan ng trabaho ang 50,000 na Pinoy na seaman, at sa banta naman ng energy crisis, wala talaga tayong nararamdaman na sense of urgency sa Malacañang.

May isa pang problemang nakaamba sa atin sa unti-unting panunumbalik ng economic activity sa gitna ng pandemya: ang trapik sa Kamaynilaan.

Ayon sa korporasyon na may hawak ng kontrata, ang Pasig River Expressway o PAREX ang tugon sa problema ng traffic.

Sabi naman ng advocates: mobility ang sagot, hindi dagdag na expressway. Sa mga nakatapak na sa ibang bansa na walang nakapaparalisang trapik, makikita natin na susi ang mass transport system. 

Ayon naman sa heritage conservationists, banta rin ang PAREX sa heritage sites tulad ng Intramuros at Fort Santiago.

Ginoong Marcos, mahigit kalahating taon na simula nang ika’y maupo. Kung hindi mo naturalesa na tumingin sa detalye, magtalaga ka ng nakaiintindi sa problema, lalo na sa mga teknikalidad nito, at may kakayahang mamuno.

Ang hindi natin kailangan ngayon ay mga yes men na tulad ng mga paborito ni Rodrigo Duterte, o ‘yung may “ties that bind” sa dating pamahalaan ng iyong ama, o pinagkakautangan mo ng loob noong eleksiyon.

Ginoong Marcos, the devil is in the details. – Rappler.com