Marcos Imbento, Bistado: Proyektong ginastusan, walang pakinabang

MANILA, Philippines – Marami ngang naipatayong impraestruktura sa ilalim ng diktadurang Marcos (makakarami nga siguro dahil 20 taon na nakaupo), ngunit sa likod ng mga ito ay malalaking utang at korupsiyon na lalong nagpabagsak ng ekonomiya ng Pilipinas.

Ilan sa malalaking proyektong ito ay nilumot lang dahil hindi naman nagamit o napakinabangan.

Malaking kasinungalingan, halimbawa, ang sinasabi ng mga tagasuporta ni Marcos na paghihiganti ang dahilan kung bakit isinantabi ng administrasyon ni Corazon Aquino ang ilang proyekto makalipas na mapatalsika ang diktator noong 1986. Kasama sa mga ito ang Bataan Nuclear Power Plant (BNPP).

Sabi ng ekonomistang si Noel de Dios, ang pinagkagastusang impraestruktura ni Marcos ay hindi produktibo at “outrightly wasteful” o pagwawaldas lamang.

Panoorin ang TikTok explainer ni Rappler multimedia reporter Rambo Talabong, batay sa research ni Jodesz Gavilan, tungkol sa mga ipinatayo ng administrasyong Marcos na hindi naman napakinabangan ng mga Filipino, bagkus ay nagdagdag lamang sa malaking utang ng bayan.

@rambotalabong Mga gusali sa panahon ng diktador na Marcos, puro korapsyon at display lamang #martiallaw #marcos #phhistory #kasaysayan #rappler ♬ original sound Rambo Talabong

Tignan mo ang BNPP, na sinimulang itinayo noong 1977. Overpriced ito nang halos $75 milyon kung ikukumpara sa iba pang itinayong planta ng Westinghouse Electric sa ibang bansa, ayon sa pagsusuri ng National Computer Center.

Hindi rin natuloy ang pagbubukas nito dahil sa napakadaming isyu tungkol sa kaligtasan na umusbong bago pa man mapatalsik si Marcos. Mismong komisyong kanyang itinalaga noong 1979 ang nagsabi na ang planta ay “potential hazard to the health and safety of the public.”

Hindi itinuloy ang pagbubukas nito sa ilalim ni Aquino dahil na rin sa nangyari sa Chernobyl, o ang pagsabog ng isang planta sa dating Soviet noong Abril 1986. Ito ay maliban sa napakalaking dagok sa ekonomiya ng pagpapatayo ng planta sa Bataan.

Isipin mo, umabot halos ng $2 bilyon ang naging utang ng Pilipinas dahil dito. Binayaran ito mula 1987 hanggang 2007 ng mga Filipino.

Nandiyan din ang Manila Film Center na literal na pawis at dugo ng mga Filipino ang naging kapalit. Halos $25 milyon ang ginastos at libo-libong mga manggagawa ang nagtrabaho ng lagpas sa normal na oras para umabot ito sa deadline ni Imelda Marcos. Isang aksidente rin ang nangyari na kumitil sa buhay ng mga manggagawa.

Pero itinuloy pa rin ang construction para sa pagbubukas ng Manila International Film Festival. Biruin mo, lagpas $4 milyon daw ang ginastos ng gobyerno para sa gabi na iyon?

Pero anong nangyari? Hindi rin napakinabangan ang Manila Film Center.

Ang Bataan Nuclear Power Plant at Manila Film Center ay dalawa lamang sa mga proyekto ng administrasyong Marcos na nalubog sa utang at hindi napakinabangan ng mga Filipino.

Parehas nakatayo pa rin ang dalawang gusali na ito, nagsisilbing paalala ng korupsiyon at abuso sa ilalim ni Marcos.

Basahin ang iba pang Rappler articles tungkol sa mga impraestruktura at ekonomiya sa ilalim ni Marcos:

Ang Marcos Imbento, Bistado ay isang Rappler series kung saan titibagin ang mga kasinungalingan at kathang-isip na bumabalot sa pamilyang Marcos at sa Martial Law. – Rappler.com

Basahin ang iba pang Marcos Imbento, Bistado:

Add a comment